بیست‌ودومین رویداد فیناپ با محوریت «طلا» برگزار شد؛ جایی که مسئولان دولتی، مدیران بانکی و فعالان استارتاپی بر سر سرنوشت پلتفرم‌های طلا، چالش‌های تنظیم‌گری و نقش این فلز گرانبها در عصر تورم و رکود به بحث نشستند. از انتقادها به سیاست‌های بانک مرکزی و انحصار در بازار گرفته تا تأکید بر نقش طلا در افزایش شمولیت مالی، این رویداد تصویری روشن از تنش‌ها و فرصت‌های بازار طلای دیجیتال در ایران ارائه داد.
«طلای دیجیتال و بازار ایران؛ پناهگاهی در عصر تورم و رکود» موضوع اولین پنل «فیناپ‌گلد» بود. «امیرحسین خالقی»، پژوهشگر اقتصاد سیاسی با اشاره به اهمیت طلا برای دولت‌ها، معتقد است امکان ندارد اجازه رشد به پلتفرم‌های طلا داده شود، مگر اینکه شبه دولتی باشند.
او درباره نگرانی‌های مطرح شده درباره فعالیت این پلتفرم‌ها از سوی بانک مرکزی، گفت: «بانک مرکزی که موجب کاهش ارزش دارایی ریالی ما می‌شود، آخرین نهادی است که باید نگران اصالت طلای عرضه شده در پلتفرم‌ها باشد.»
«صادق سپندارند»، مدیرکل بانکداری خرد بانک ملی نیز با بیان اینکه در اقتصاد مضطرب، هر چیزی با روکش طلا خریدار دارد گفت پلتفرم‌های طلا نه از دل نوآوری بلکه از دل اقتصاد ناکارآمد بیرون آمده‌اند.
او معتقد است شفافیت در پلتفرم‌های طلا بالا نیست و برای این امر نحوه تعیین نرخ لحظه‌ای طلا، تضمین عیار طلاهای خریداری شده و حتی مرجع مجوز آنها را مثال زد.
«مصطفی اکرمی»، مدیرعامل میلی، با بیان اینکه اگر طلا را کالا ببینیم باید زیرمجموعه وزارت صمت قرار بگیرد، گفت بانک مرکزی از بازار طلا خیلی فاصله دارد. از سوی دیگر به نوعی بازیگر این حوزه به حساب می‌آید و یک بازیگر نباید نقش نظارتی را هم عهده‌دار شود.
او درباره اصالت طلاهای میلی اعلام کرد طلاهایشان را از بازار یا مرکز مبادله می‌خرند و در بانک کارگشایی قرار دارد: «طلاها تست نشده، اما اصالتش قابل رصد شدن است. عیارسنجی کار هزینه بری است و مرسوم نیست در هر مبادله انجام شود. در واقع منطق کسب و کاری ندارد.»
اکرمی با اشاره به اینکه تمام پلتفرم‌ها نزدیک به یک تن طلا تحویل داده‌اند، تأکید کرد تاکنون حتی یک شکایت بابت کیفیت طلاهای تحویل داده شده به مردم نداشته‌اند.
او همچنین از بستن درگاه پرداخت پلتفرم‌ها در جریان حمله اسرائیل، با عنوان حمله بانک مرکزی به آنها یاد و انتقاد کرد.
«رضا باقری‌اصل»، دبیر کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال، اولین سخنران رویداد فیناپ‌گلد بود که سخنان خود را به موضوع چالش‌های کسبوکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال اختصاص داد.
او با اشاره به نگاه‌های منفی که نسبت به کسبوکارهای این حوزه در ابتدا وجود داشت گفت رفته‌رفته نگاه دولت به اکوسیستم دیجیتال مثبت‌تر شد و برخی از ترس‌ها رفع شدند. در این میان شیوع کرونا و دورکاری نیز به رشد اقتصاد دیجیتال کمک کرد.
باقری اصل معتقد است دولت عموما راهکارهای بروکراتیک دارد و فعالان حوزه دیجیتال باید راهکارهای مدیریت ریسک خود را ارائه کنند و با پیشنهاد وارد تعامل با دولت شوند.
«مصطفی افزونی»، رئیس هیئت مدیره «طلاین» مروری داشت بر آنچه که بر سر پلتفرم‌های طلا در جنگ 12 روزه گذشت. به گفته وی از لحظات ابتدایی حمله اسرائیل به ایران، ترافیک ورودی طلاین 20 برابر شده و قیمت یک گرم طلا نیز تا یک میلیون و 300 هزار تومان افزایش می‌یابد.
به گفته وی ساعت 12 روز جمعه و بدون هیچ اطلاع‌رسانی، درگاه پرداخت پلتفرم‌ها مسدود و 33 روز بعد باز شد.
افزونی با اشاره به اینکه در دوران جنگ درخواست تحویل طلا افزایش 2.7 برابری داشت، فرایند تحویل طلا از بانک عامل را طاقت‌فرسا توصیف کرد و گفت برای تحویل طلا باید 4 نهاد تایید بدهند: فراجا، بانک عامل، اتحادیه کسبوکارهای مجازی و کارگروه اقدام مشترک.
یکی از نمودارهای جالب ارائه شده در سخنان او، روند تغییرات قیمت طلا هم‌زمان با اعمال محدودیت‌ها از سوی بانک مرکزی بود. رئیس هیئت مدیره طلاین گفت هم‌زمان با مسدودسازی واریز شناسه‌دار پایا، باز هم قیمت طلا رشد داشت.
در پنل «قوانینی برای یک دارایی بی مرز؛ آینده تنظیم‌گری در بازارهای نوظهور، از ابهام تا اقدام» نیز انتقاداتی نسبت به نحوه تنظیم‌گری دولت مطرح شد.
«رضا خانکی»، رئیس هیئت مدیره ازکی سرمایه، تأکید کرد دولت وکیل مردم است تا یک سری از مسائل را حل کند. مثلا جلوی انحصار را بگیرد: «حال سوال این است دولت جلوی آن را گرفته یا انحصار ایجاد کرده است؟»
به اعتقاد او دولت باید کاری کند تا هر کسی بتواند کسب‌وکاری را که می‌خواهد ایجاد کند: «در واقع مساله‌ای که دولت باید حل کند این است که کار کردن را راحت کند.»
خانکی تأکید کرد رابطه بیزنس با دولت نیاز نیست همدلانه باشد بلکه باید بستر مشخصی برای گفتگو ایجاد شود.
«امین ریاضتی»، مشاور رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک، در پنل رگولاتوری فیناپ‌گلد از بخش خصوصی خواست تا نگویند اوضاع خیلی خراب است، انحصار وجود دارد و...؛ چرا که آنها را دلسرد می‌کند و دیگر در این رویدادها حاضر نمی‌شوند.
او گفت دعوت بخش خصوصی را پذیرفته‌اند تا مشکلات مطرح شود، سپس آن را به دولتمردان منتقل کنند و یک تصمیم‌سازی به نفع کسب‌وکارها انجام شود.
«محمدرضا حاجی جعفری»، معاون مرکز ملی پایش محیط کسب‌وکار با بیان اینکه کمیته اقدام مشترک طلا هدفش تسهیل‌گری است، تأکید کرد تصمیمات این کمیته مبنای قانونی ندارد و دستوراتش الزام‌آور نیست.
او همچنین گفت دولت مصوبه‌ای محرمانه برای پلتفرم‌های طلا دارد که خطرناک است، اما اشاره‌ای به جزئیات آن نکرد.
«سعید صادقی»، عضو هیئت‌مدیره و معاون بازاریابی میلی، سخنان خود را به اهمیت «شمولیت» و مدیریت دارایی‌های خرد و گسترش اقتصاد دیجیتال اختصاص داد.
او یکی از مسیرهای دستیابی به شمولیت را گسترش اقتصاد دیجیتال دانست چراکه فرصت برابری برای دارایی‌های خرد ایجاد می‌کند. مردم از طریق دارایی‌های خردشان می‌توانند به بازارهای مالی مختلف دست پیدا کنند و این امر شمولیت را ممکن می‌کند. به اعتقاد صادقی ایران در زمینه شمولیت عقب است و آمار توسعه اقتصاد دیجیتال در ایران این امر را نشان می‌دهد.
او با بیان اینکه اقتصاد دیجیتال چهار برابر سریع‌تر از سایر بخش‌ها رشد می‌کند، گفت حجم اقتصاد دیجیتال جهانی در سال 2023 نزدیک به 20 تریلیون دلار برآورد شده است: «اقتصاد دیجیتال حدود 19.1 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که سهم اقتصاد دیجیتال ایران تنها 3.5 درصد است»
صادقی با اشاره به تورم بیش از 40 درصدی سالانه در ایران گفت این موضوع مردم را زیر فشار استرس مالی می‌گذارد و بهره‌وری مردم را کاهش داده است.
به اعتقاد او، فین‌تک ضریب نفوذ و دسترسی مالی را برای مردم بیشتر می‌کند: «به ازای هر ۱۰ درصد افزایش شمولیت مالی، می‌توانیم ۰.۳ درصد GDP را افزایش دهیم.»
صادقی از شمولیت پیش نیازی برای رسیدن به عدالت یاد کرد و تأکید کرد دسترسی عادلانه به بازارهای مالی بهره‌وری کشور را متحول خواهد کرد. به گفته وی طلا پناهگاهی امن در دنیای دیجیتال برای دارایی‌های خرد است: «اگر توسعه اقتصاد دیجیتال را جدی بگیریم، عملا به بالا بردن شمولیت و احقاق عدالت و جامعه بهتر کمک می‌کنیم.»
«مونا حاجی‌علی‌اصغر»، فعال بازار سرمایه، در فیناپ‌گلد درباره انواع روش‌ها برای سرمایه‌گذاری آنلاین طلا در ایران صحبت کرد.
او با اشاره به اینکه میانگین بازدهی طلا در سالیان گذشته از سایر کلاس‌های دارایی بالاتر بوده است گفت در حال حاضر انواع مختلفی برای سرمایه‌گذاری روی طلا در بازار سرمایه وجود دارد.
به گفته حاجی‌علی‌اصغر گواهی سپرده شمش حباب کمتری نسبت به سکه دارد و همین امر موجب شده تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. صندوق‌های طلا نیز به سمت این گواهی‌ها حرکت کرده و در نتیجه ارزش اوراق گواهی سپرده شمش بیشتر از گواهی سپرده سکه طلا است.
او اعلام کرد روزانه یک میلیون ورقه گواهی سپرده شمش طلا معادل ۱۰۰ کیلو طلا در بورس کالا معامله می‌شود.
به گفته این فعال بازار سرمایه در طول جنگ ۱۲ روزه، شاهد ورود پول‌های حقیقی به صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های طلا بودیم.
