به گزارش مشرق، برای بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام پیش آمده که ناخواسته عضو یکی از کانال‌های همسریابی یا به اصطلاح صیغه‌یابی شده باشند؛ کانال‌هایی که با اسامی مختلف اما کلیدواژه‌هایی غالبا یکسان و دربردارنده کلماتی مانند صیغه، همدم، حلال، شرعی، همسریابی، ازدواج موقت و ... فعالیت می‌کنند و با توجه به عنوان و آیدی‌های گوناگونی که استفاده می‌کنند، تعدادشان هم معلوم نیست.
این کانال‌ها پر است از پست‌هایی که محتوای آن شرح خصوصیات کذایی یا ساختگی افرادی از مناطق مختلف یا نقاط گوناگون شهرهای بزرگ است و در واقع قلابی برای به دام انداختن قربانیانی که بی‌خبر از همه جا، ناخواسته وارد دنیایی می‌شوند که شاید قبل از آن درباره‌اش هیچ نمی‌دانستند.
احتمالا چنین کانال‌هایی سود قابل توجهی را نصیب بانیان‌شان می‌کنند که این چنین پرقدرت فعالیت می‌کنند. بسیاری از اعضای این کانال‌ها و همچنین کاربران غیرعضو برایشان سوال است که صاحبان این کانال‌ها چطور بانک اطلاعاتی از مشتریان و مخاطبان و مرتبطان شبکه مجازی‌شان را به این گستردگی شکل داده‌اند. پشت صحنه آن چه گردانندگانی نشسته‌اند، چه اهدافی را دنبال می‌کنند و چه عاقبتی در انتظار آنان است؟
اخیرا گزارش‌هایی در برخی شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام از زبان قربانیان این کانال‌ها منتشر شده که وحشت‌آور است. زنان و مردان مختلفی در این گزارش‌ها مدعی قرار گرفتن در صحنه‌ها و لحظه‌های هولناکی شده‌اند که در آنها تحقیرآمیزترین و خشن‌ترین انواع رفتارها با آنان انجام شده به طوری برخی دست به خودکشی زده‌اند.
به گفته این قربانیان، الگوی فعالیت این کانال‌ها معمولا به این شکل است که افراد با پرداخت حق عضویت یا حق‌الزحمه با عناوین مختلف مانند مهریه وارد فضایی ناشناخته می‌شوند و سپس در این شبکه‌ها کار به شکلی پیش می‌رود که مورد اخاذی و فشارهای شدید قرار می‌گیرند و از آنان سوءاستفاده می‌شود.
رئیس پلیس فتا: بسیاری از کسانی که قربانی این کلاهبرداری‌ها می‌شوند، برای حفظ آبروی خودشان شکایت نمی‌کنند، بنابراین جرایم زیادی در این حوزه اتفاق می‌افتد
فعالیت پنهان، ضعف نظارت و اطلاعات ناکافی در سطح عمومی و همزمان دلایلی مانند افزایش سن ازدواج، بیکاری، افزایش افسردگی و مشکلات خانوادگی و البته ضعف سواد رسانه‌ای و ارتباطاتی در کنار گسترش بی حساب و کتاب این دست شبکه‌ها، زمینه گسترش فعالیت آنها را فراهم کرده است.
این در حالی است که سازمان‌های متعددی هستند که می‌توانند با نظارت یا اطلاع‌رسانی و هشدار به مردم، زمینه فعالیت این شبکه‌های خطرناک را از بین ببرند و با آنها مقابله کنند.
پلیس فتا، صدا و سیما و سایر رسانه‌های رسمی، وزارت آموزش و پرورش و ارتباطات، سازمان بهزیستی و ... در کنار دانشگاه‌ها، مراکز فرهنگی، پژوهشگاه‌های علوم اجتماعی و پایگاه‌های خبری-تحلیلی هر کدام برای جلوگیری از قربانی شدن حتی یک نفر باید سهمی را بر عهده گیرند.
رئیس پلیس فتا: دروغ می‌گویند؛ هیچ کدام مجوز ندارند
در ارتباط با این پدیده، گفت‌وگویی با سرهنگ «رامین پاشایی» رئیس مرکز امداد و فوریت‌های پلیس فتا داشتیم. به گفته سرهنگ پاشایی، هیچ یک از سایت‌های صیغه‌یابی، همدم‌یابی، همسریابی یا فعالیت‌هایی از این قبیل با هر نامی که فعالیت می‌کنند، مجوز ندارند. البته، یک سری سایت‌هایی هستند که در زمینه بهسان‌گزینی فعالیت می‌کنند و به افراد کمک می‌کنند که انتخاب خوبی داشته باشند. این سایت‌ها با مجوز وزارت ورزش و جوانان فعالیت قانونی دارند. یک سری افراد اما با سوءاستفاده از نام برخی موسسات، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها به دروغ اعلام می‌کنند که مجوز دارند و سایت‌ها و کانال‌هایی با عناوینی مانند همسریابی، صیغه‌یابی و امثال آنها را دایر می‌کنند و فعالیت غیرقانونی دارند.
سرهنگ رامین پاشایی رئیس مرکز امداد و فوریت‌های پلیس فتا
وی در این باره توضیح می‌دهد که هدف اصلی این سایت‌ها و کانال‌های غیرمجاز، کلاهبرداری و اخاذی از افراد است. کسانی که برای پیدا کردن یک همدم یا همسر چه موقت و چه دائم به این سایت‌ها و کانال‌های غیرمجاز مراجعه می‌کنند، در چرخه افراد کلاهبردار و شیاد قرار می‌گیرند. این شیادان با تهیه فیلم و تصاویر خصوصی از این افراد، کشف موقعیت اجتماعی آنها و آگاهی از شبکه دوستان، بستگان و آشنایان و شبکه شغلی این افراد بر حسب درجه اهمیت شغلی و اعتبار این افراد اعم از خانم و آقا از آنها اخاذی می‌کنند. در برخی پرونده‌ها تا پیشنهاد ۱.۵ میلیارد تومان اخاذی برای جلوگیری از انتشار عکس‌ها و فیلم‌هایی که در اختیار دارند به آنها داده‌اند.
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی: قربانیان اگر از افراد متخصص کمک نگیرند، ممکن است دچار اختلالات شدید رفتاری و در مواردی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل بشوند و حتی در مواردی دست به خودکشی بزنند
«سیم کارت یا شماره حساب بانکی که این شیادان استفاده می‌کنند، عمدتا اجاره‌ای است و هیچ کدام به اسم خودشان نیست. بیشتر هم از پیام‌رسان‌های غیربومی استفاده می‌کنند.»
رئیس مرکز امداد و فوریت‌های پلیس فتا می‌افزاید: در نوع دوم این کلاهبرداری‌ها، برای ارائه خدمات و آشنایی، پول‌هایی را از افراد طلب می‌کنند؛ مبالغ مختلف و از یک تا ۵۰ میلیون تومان متغیر بوده است و وقتی پول را از افراد می‌گیرند، دیگر کاری به آنها ندارند و افراد را به حال خودشان رها می‌کنند، از دسترس خارج می‌شوند و پاسخگوی تعهداتشان نیستند. این دو مدل از پرونده‌هایی است که به پلیس فتا مربوط می‌شود. پرونده‌های دیگری هم داریم که مرد یا زن بعد از اینکه برای ارتباط وارد خانه فرد شده، دست به سرقت زده است که پلیس آگاهی به آن رسیدگی می‌کند.
سرهنگ پاشایی می‌گوید: جرایمی که در بستر سایت‌ها و کانال‌های همسریابی و صیغه‌یابی انجام می‌شود بعضا بسیار دردناک است. بسیاری از کسانی که قربانی این کلاهبرداری‌ها می‌شوند، برای حفظ آبروی خودشان شکایت نمی‌کنند، بنابراین جرایم زیادی در این حوزه اتفاق می‌افتد بدون اینکه شکایتی صورت بگیرد و پرونده‌ای تشکیل شود. تاکید ما به مردم این است که افراد به هیچ عنوان به سمت سایت‌ها و کانال‌های همسریابی، صیغه‌یابی و امثال آنها نروند.
«اگر مواردی از این قبیل فعالیت‌ها را مشاهده کردند، می‌توانند از طریق شماره ۰۹۶۳۸۰ که پل ارتباطی پلیس فتا با مردم است، در میان بگذارند. پلیس فتا هم اگر خودش سایت یا کانالی را در این زمینه ببنید، به صورت خودجوش و بدون شاکی برای آن پرونده قضایی تشکیل می‌دهد. برخی از این کانال‌ها به دروغ اعلام می‌کنند که از پلیس فتا یا ارگان‌های دیگر مجوز دارند که قطعا دروغ است. از مردم می‌خواهیم که فریب این مطالب را نخورند.»
خانواده قربانیان باید حمایتگر باشند
«سیدحسن موسوی چلک» معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی نیز در این زمینه پاسخگوی پرسش‌ها شد. به گفته موسوی چلک، کانال‌های صیغه‌یابی که در ظاهر با عنوان کانال همسریابی در کشور فعال هستند، روز به روز در حال افزایش و گسترشند اما متاسفانه دستگاه‌های مسئول اطلاعات کافی و دقیقی از ماهیت و پشت پرده فعالیت این کانال‌ها ندارند.
سیدحسن موسوی چلک معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی
«گسترش فضای مجازی و جذابیت‌های کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی، آسان شدن ارتباطات و سخت شدن ازدواج و سودهای اقتصادی که پشت فعالیت این کانال‌ها وجود دارد، باعث گسترش و افزایش روزافزون کانال‌های صیغه‌یابی در ایران شده است. متاسفانه آماری از تعداد و میزان اقتصاد این کانال‌ها در اختیار نداریم اما پیامدهای و آسیب‌هایی که بر سر قربانیان این کانال‌ها می آید، بسیار خطرناک است.»
این متخصص مددکاری اجتماعی بیان می‌دارد: در برخی موارد افرادی که در قالب زنان صیغه‌ای مورد هدف تماس گیرندگان هستند، در واقع طعمه‌هایی هستند که با صاحبان کانال‌های صیغه‌یابی همکاری می‌کنند. این افراد بعد از اینکه طعمه‌های خود را پیدا می‌کنند، سعی می‌کنند تا جای ممکن اطلاعات لازم را از وضعیت زندگی، آدرس و محل زندگی، وضعیت اقتصادی، شغل و علاقه‌مندی‌های تماس گیرندگان به دست آورند و بعد از این اطلاعات برای ترساندن و سوء استفاده از قربانیان استفاده می‌کنند.
قربانیان کانال‌های صیغه‌یابی ممکن است تحت خشونت یا بیگاری جنسی و هر گونه تحقیر و سوءاستفاده دیگر قرار گیرند. در مواردی از این قربانیان فیلم تهیه می‌شود تا آنها را بترسانند و بیشتر از آنها سوءاستفاده کنند و متاسفانه اگر این قربانیان خانواده حمایتگر یا حامی مطمئنی نداشته باشند و از افراد متخصص کمک نگیرند، ممکن است دچار اختلالات شدید رفتاری و در مواردی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل بشوند و حتی در موارد دست به خودکشی بزنند.
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می‌گوید: مردم بدانند که هیچ یک از کانال‌های همسریابی یا صیغه‌یابی و امثال آنها از هیچ جایی مجوز ندارند و نباید به آنها اعتماد کنند و اگر به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه گرفتار این کانال‌ها و پیامدهای آن شدند با صدای مشاور بهزیستی به شماره ۱۴۸۰ یا اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ یا یک متخصص روانشناس مورد تایید تماس و حتما از افراد آگاه و کارشناس کمک بگیرند.
خانواده‌ها نیز باید بدانند در صورتی که فرزند یا عضوی از خانواده‌شان ناخواسته فریب کانال‌های صیغه‌یابی و امثال آن را خوردند، فرزند یا عضو خانواده خود را تنها نگذارند و از او حمایت کنند تا دچار خطرات و سوءاستفاده‌های بعدی نشود.
