به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، علی شمس، مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت توران، در گفتوگو با رکنا اعلام کرد که در حال حاضر 6 یوزپلنگ در اسارت دارند: یک نر به نام فیروز و پنج ماده به نامهای دلبر، ایران، آذر، توران و ابریشم. فیروز ۱۴ ساله است و پیرترین ماده، دلبر، ۱۵ سال سن دارد. ایران ۹ ساله است، آذر و توران سه ساله و ابریشم دو و نیم ساله است.
ابریشم یوزی است که پارسال در فصل بهار، بدون مادر، در زیستگاههای شمالی توران و منطقه یوزکنام پیدا شد. خانواده او یافت نشدند و چون به سن استقلال نرسیده بود و قادر به شکار در طبیعت نبود، زندهگیری و به سایت منتقل شد.
علی شمس در پاسخ به پرسش رکنا که آیا با توجه به سن بالای فیروز و تعداد بالای یوزهای ماده در سایت توران، برنامهای برای انتقال نر دیگری به سایت دارند یا خیر، گفت: سایت تکثیر در حال حاضر با کمبود نر مواجه است و فیروز ۱۴ ساله آخرین سالهای عمر خود را سپری میکند. سیستم تکثیر یوز در اسارت به تعداد بیشتری نر نیاز دارد و با یک نر، شانس جفتگیری پایین است؛ اما تصمیم برای افزودن نر جدید بر اساس ارزیابی شرایط اتخاذ میشود و تمام تلاشها بر مبنای موجودی فعلی انجام میشود تا اهداف تکثیر محقق شوند.
او افزود که سن مادهها نیز در حال افزایش است و امسال فیروز آخرین سالی است که قابلیت باروری دارد، هرچند هنوز امکان زادآوری دارد. تاکنون هیچ ژنتیکی از نسل فیروز منتقل نشده و یک بار زادآوری که سه توله آن از دست رفت، انجام شده است. هدف مهم، ثبت یک زادآوری موفق با نقش فیروز و انتقال ژن او است. حفظ تک تک ژنها حیاتی است و اینها آخرین ژنهای یوز آسیایی هستند.
شمس توضیح داد که یوزهای نر تا آخر عمر قابلیت باروری دارند؛ اما موفقیت در باروری تنها به کیفیت اسپرم بستگی ندارد، زیرا یوزها بسیار انتخابگر هستند و ممکن است نر یا مادهها، یکدیگر را نپذیرند.
وی تاکید کرد که ارزیابی رفتارها در شروع فصل جفتگیری انجام میشود تا مشخص شود مادهها چگونه واکنش نشان میدهند و آیا نیاز به ورود نر جدید هست یا خیر.
شمس همچنین گفت که جفتگیری تقریبا از اواخر مهرماه آغاز میشود، هرچند یوزها ممکن است در طول سال هم جفتگیری کنند؛ اما در فصلهای گرم فعالیت جنسی کاهش مییابد و شانس جفتگیری کمتر است. مدیریت دقیق جفتگیری از پاییز تا زمستان انجام میشود و سپس تصمیم گرفته میشود که نر دیگری وارد زیستگاه شود یا نه.
مدیر سایت تکثیر یوز در اسارت توران در پایان گفت: «امسال رفتار فیروز و مادهها که برای اولین بار جفتگیری میکنند، معیار تصمیمگیری است. نمیتوان با قطعیت گفت که آخرین سال است؛ ولی به احتمال زیاد سالهای آخر عمر فیروز است. حتی پارسال نیز فکر میکردیم آخرین سال است، ولی فیروز با ایران جفتگیری کرد که متأسفانه باروری رخ نداد، هرچند جفتگیری مشکلی نداشت و عدم باروری مربوط به ایران بود.»