ایران خودرو، این شرکت که ادعای رهبری صنعت خودرو در خاورمیانه را دارد، با مشکلات عمیقی مثل کیفیت پایین محصولات، تأخیر در تحویل، قیمتهای غیرمنطقی و مدیریت ضعیف روابط عمومی و بینالملل دستوپنجه نرم میکند. نمایشگاه خودرو مشهد (۴ تا ۷ شهریور ۱۴۰۴) که قرار بود ویترینی برای نمایش توانمندیهای ایران خودرو باشد، به صحنهای از ناکارآمدی و نارضایتی تبدیل شد.
ایران خودرو: وعدههای پوچ و کیفیت ناامیدکننده
همه ما ایران خودرو را با محصولاتی مثل پژو پارس، سمند و دنا میشناسیم، اما این خودروها سالهاست که با کیفیت پایین، مصرف سوخت بالا و ایمنی ضعیف، صدای مشتریان را درآوردهاند. مثلاً پژو پارس، که تا سال ۱۴۰۳ تولیدش ادامه داشت، هنوز هم با همان طراحی قدیمی و مشکلات فنی به بازار عرضه میشود. گزارشهای رسمی نشان میدهد که ایران خودرو در سال ۱۴۰۴ به دلیل گرانفروشی، جریمهای ۸ هزار میلیارد تومانی از سازمان تعزیرات گرفته، اما انگار این جریمهها تأثیری روی رفتار شرکت نداشته است. از طرف دیگر، زیان انباشته ایران خودرو به بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و فقط با حمایتهای دولتی سرپاست.
در شبکههای اجتماعی مثل X، کاربران بارها از تأخیرهای طولانی در تحویل خودرو (بعضیها حتی یک سال منتظر ماندند!) و خدمات پس از فروش افتضاح گله کردهاند. یکی از کاربران نوشته بود: «ایران خودرو ماشین پیشفروش میکنه، پول میگیره، ولی خبری از تحویل نیست. انگار پول ما رو گروگان گرفتهاند!» این شرکت به جای سرمایهگذاری در بهبود کیفیت یا طراحی خودروهای جدید، به مونتاژ قطعات چینی وابسته شده و شعار «خودکفایی» را فقط برای تبلیغات نگه داشته است.
کارگران ایران خودرو هم حال و روز بهتری ندارند. گزارشها نشان میدهد که کارگران این شرکت با قراردادهای موقت، فشار کاری زیاد و حوادث خطرناک روبهرو هستند. اعتراضات کارگری بارها سرکوب شده و روابط عمومی شرکت حتی زحمت یک توضیح درستحسابی را به خودش نداده است.
سکوت در برابر انتقادات ،تیم روابط عمومی ایران خودرو انگار وظیفهاش فقط انتشار خبرهای تبلیغاتی است، نه پاسخگویی به مردم. در X و اینستاگرام، کاربران از مشکلات خودروها، خدمات ضعیف نمایندگیها و حتی حوادث مرگبار در تعمیرگاههای وابسته به ایران خودرو نوشتهاند، اما هیچ پاسخ رسمیای از شرکت ندیدهایم. مثلاً یکی از پستهای X به حادثهای در تعمیرگاه اشاره داشت که باعث مرگ یک نفر شد، ولی روابط عمومی ایران خودرو حتی یک بیانیه ساده هم منتشر نکرد.
شکایت مردم از نمایندگی های ایران خودرو
در اینستاگرام هم اوضاع بهتر نیست ،کاربران بارها از کیفیت بد خودروها و رفتار غیرحرفهای نمایندگیها شکایت کردهاند، اما ایران خودرو یا نظرات را پاک میکند یا اصلاً واکنشی نشان نمیدهد. رئیس اتحادیه نمایشگاهداران تهران هم گفته: «هیچکس در ایران خودرو پاسخگو نیست.» این یعنی روابط عمومی نهتنها کمکی به حل مشکلات نمیکند، بلکه با سکوتش، نارضایتی مردم را بیشتر میکند به جای حل مشکلات، این تیم مشغول برگزاری مراسمهای نمایشی و انتشار گزارشهای پرزرقوبرق است که هیچ ربطی به واقعیت ندارد.
انزوای کامل بخش روابط بینالملل ایران خودرو هم داستان غمانگیزی دارد. این شرکت که زمانی با شرکتهایی مثل پژو و مرسدس بنز همکاری میکرد، حالا به دلیل تحریمها و سوءمدیریت، تقریباً هیچ شریک خارجی معتبری ندارد. صادرات ایران خودرو به چند کشور محدود مثل عراق و سوریه خلاصه شده که آن هم پر از مشکلات لجستیکی است. مثلاً گزارشها نشان میدهد که فقط ۹ درصد از تولیدات ایران خودرو صادر میشود، و این عدد در برابر تولید سالانه ۵۵۶ هزار دستگاه (در سال ۱۴۰۲) واقعاً ناچیز است. تلاش برای همکاری دوباره با شرکتهای خارجی مثل پژو بعد از برجام به نتیجه نرسید و حالا ایران خودرو به مونتاژ خودروهای چینی وابسته شده است.
در X، کاربران به طعنه نوشتهاند که ایران خودرو فقط بلد است «ماشینهای چینی را با برند خودش بفروشد.» روابط بینالملل این شرکت نتوانسته بازارهای جدید باز کند یا سرمایه خارجی جذب کند، و این یعنی ایران خودرو عملاً در انزوای جهانی به سر میبرد. نمایشگاه خودرو مشهد: یک فرصت از دسترفته نمایشگاه خودرو مشهد در شهریور ۱۴۰۴ قرار بود جایی باشد که ایران خودرو تواناییهایش را به رخ بکشد، اما نتیجه کاملاً برعکس بود.
ایران خودرو با رونمایی از دو محصول جدید، شوال ۲ و سفیر R ۷، سعی کرد توجهها را جلب کند، ولی بازدیدکنندگان از تأخیر در رونمایی، غرفههای بیبرنامه و کیفیت پایین خودروها حسابی شاکی بودند. گزارشهای خبری نوشتهاند که غرفه ایران خودرو در مقایسه با سایپا و بهمن موتور، اصلاً جذابیت نداشت و تست درایوهای محدود (مثل تارا و فوتون) پر از مشکلات فنی بود. کاربران در X و اینستاگرام هم حسابی به ایران خودرو تاختند. یکی نوشته بود: «نمایشگاه مشهد فقط وقت تلف کردن بود. همون ماشینهای قدیمی رو با یه اسم جدید نشون دادن!» روابط عمومی ایران خودرو هیچ برنامه تبلیغاتی مؤثری نداشت و حتی نتوانست بازدیدکنندگان را درست راهنمایی کند. روابط بینالملل هم هیچ شریک خارجی جدیدی معرفی نکرد، و کل نمایشگاه به یک نمایش داخلی بدون دستاورد واقعی تبدیل شد.
به گزارش تابناک، ایران خودرو نیاز واقعا نیاز به تغییر دارد، این شرکت «خصولتی» با این روند نهتنها نمیتواند با رقبای جهانی رقابت کند، بلکه حتی اعتماد مردم ایران را هم از دست داده است. کیفیت پایین خودروها، تأخیر در تحویل، قیمتهای نجومی و بیتوجهی به انتقادات، این شرکت را به یک غول ناکارآمد تبدیل کرده که فقط با حمایت دولتی سرپا مانده است.
نمایشگاه خودرو مشهد 1404 هم نشان داد که روابط عمومی و بینالملل ایران خودرو هیچ برنامهای برای بهبود اوضاع ندارند. برای نجات ایران خودرو، باید روابط عمومی شفاف و پاسخگو شود، کیفیت محصولات بالا برود و انحصار بازار شکسته شود تا وقتی این اتفاق نیفتد، ایران خودرو فقط به جیب مردم فشار میآورد و صنعت خودروسازی ایران را عقب نگه میدارد.