به گزارش تابناک به نقل از عصرایران، دومین سفر ناصرالدین‌شاه به اروپا در آخرین روز ربیع‌الاول ۱۲۹۵ هجری قمری (فروردین ۱۲۵۷ خورشیدی/۱۸۷۸ میلادی) آغاز شدو او در ۱۷ شعبان ۱۲۹۵ به تهران بازگشت.
در این مجال به وقایع روز ۲۳ جمادی الاول می‌پردازیم که در سنت پترزبورگ پایتخت آن زمان روسیه رخ داده است.
صبح رفتم حمام، خیلی چرک بودیم. امین السلطان حمام بسیار خوبی در شهر پیدا کرده بود. شست و شوی کاملی انجام دادیم حقیقتا حظی کردیم، شیرهای متعدد داشت آب‌های گرم سرد و غیره. حیرت زده شدیم. بعد از حمام آمدیم بیرون رفتیم منزل. به محض بالارفتن در منزل، رعد و برق و باران شدیدی شد مثل سیل، بعد ساکت شد.
امپراطور روس دو گلدان خوب چینی فرستاده بود دیده شد، شب را در خانه ولیعهد روس دعوت رسمی شام داشتیم. رفتم، عمارت بسیار خوبی است معروف به عمارت «دانچیکوف» باغ مخصوص خوب دارد، ولیعهد، زنش، سایرین و شاهزاده‌ها بودند. از طرف ما هم سپهسالار، عضدالملک، ناصرالملک، محسن خان و ... بودند.
زن ولیعهد دست چپ ما بود، اسمش کنتس هاید است، دست راست ما هم زن بدگل میانه سالی نشسته بود. شام بسیار خوبی خورده شد. بعد از شام رفتم منزل و بعد هم به تماشاخانه رفتیم. رقص باله بود که مدل اهالی مونته نگرو اجرا می‌شد و لباس‌های آنها را پوشیده بودند.
بسیار خوب رقصیدند نمایش خوبی از ماه و طلوع آفتاب نشان دادند. امپراطور هم آمد و با ما به روی سن نمایش رفتیم و رقاص‌ها را تماشا کردیم به امپراطور آلکسی نشان تصویر خودم را دادم.
منبع: روزنامه خاطرات ناصر الدین شاه در سفر دوم فرنگستان به کوشش فاطمه قاضی‌ها
انتشارات سازمان اسناد ملی ایران
