عصر ایران- کیسه صفرا یک کیسه گلابی شکل است که زیر کبد قرار دارد و مایع گوارشی مهمی به نام صفرا را ذخیره می کند. این مایع به بدن در هضم چربی کمک می کند. مشکلات مربوط به کیسه صفرا می توانند باعث درد در قسمت بالای راست شکم، حالت تهوع، استفراغ و زرد شدن پوست شوند.
برای دسترسی به مقاله علمی مرتبط با هر بخش می توانید روی کلمه های آبی رنگ این متن کلیک کنید.
توصیه می کنیم در هنگام احساس هرگونه ناراحتی در قسمت شکم فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید. از خود درمانی و روش های غیرعلمی در مواجه با مشکلات سلامت جدا پرهیز کنید.
کیسه صفرا در قسمت بالای راست شکم، درست زیر کبد قرار دارد. هنگامی که کیسه صفرا کشیده یا ملتهب شود، باعث ایجاد درد در قسمت بالای شکم زیر دنده ها می شود. در مورد سنگ های صفراوی، این درد با عنوان "حمله صفراوی" یا "قولنج صفراوی" شناخته می شود. این درد اغلب پس از یک وعده غذای سنگین یا پرچرب، معمولاً در عصر یا شب اتفاق می افتد و می تواند چند ساعت ادامه داشته باشد.
افراد ممکن است حملات مکرر کیسه صفرا را تجربه کنند. با این حال، اگر درد بیش از حد معمول ادامه پیدا کند، ممکن است ناشی از التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) باشد که یک وضعیت جدی تر است.
یکی دیگر از علائم شایع مشکلات کیسه صفرا، مانند سنگ صفرا، حالت تهوع و استفراغ است. این حالت اغلب همراه با درد در قسمت بالای راست شکم پس از خوردن یک غذای سنگین اتفاق می افتد.
تب، در صورتی که همراه با درد در قسمت بالای راست شکم، حالت تهوع یا استفراغ باشد، می تواند نشانه نگران کننده ای از مشکل کیسه صفرا باشد. ممکن است لرز نیز وجود داشته باشد. حدود 1 نفر از هر 3 نفر مبتلا به التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) دچار تب می شوند. تب بسیار بالا می تواند نشانه ای از عوارض جدی تر مانند عفونت باشد.
هنگامی که در مجاری صفراوی انسداد ایجاد شود، سطح بیلی روبین در خون افزایش می یابد. این وضعیت باعث می شود پوست و سفیدی چشم ها رنگ زرد پیدا کند، که به آن "یرقان" گفته می شود. پوست همچنین ممکن است خارش داشته باشد.
در مشکلات کیسه صفرا، ادرار و مدفوع می توانند تغییر رنگ دهند. ادرار ممکن است به رنگ زرد تیره یا شبیه چای درآید، به دلیل افزایش سطح بیلی روبین. مدفوع ممکن است به رنگ سفید یا خاک رس درآید، به این دلیل که صفرا به درستی وارد روده نمی شود.
در عوض، سطح صفرا در خون افزایش می یابد و بخشی از آن از طریق ادرار دفع می شود، که باعث تیره شدن ادرار می گردد.
سنگ های صفراوی شایع هستند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
عوامل خطر رایج عبارتند از:
زن بودن یا مصرف هورمون ها
داشتن نژاد اسپانیایی یا بومی آمریکا
دیابت
چاقی
سن بالا
بارداری
تغییرات سریع وزن
یکی از دلایل شایع مشکلات کیسه صفرا، سنگ های صفراوی هستند که به آن "کوله لیتیازیس" نیز گفته می شود.
سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که تعادل در ترکیبات صفرا به هم بخورد، مثلاً وجود بیش از حد کلسترول یا بیلی روبین، یا کمبود نمک های صفراوی.
وجود سنگ در کیسه صفرا شایع است و اغلب مشکلی ایجاد نمی کند. اما سنگ ها می توانند مسیر عبور صفرا به روده کوچک را مسدود کنند، یا در مجاری صفراوی گیر بیفتند. این مسدود شدن می تواند علائمی ایجاد کند، به ویژه پس از مصرف یک وعده غذای چرب.
انسدادها می توانند باعث التهاب جدی کیسه صفرا (کوله سیستیت) شوند که ممکن است منجر به عفونت یا پانکراتیت شود.
کوله سیستیت بدون سنگ (acalculous cholecystitis) التهاب کیسه صفرا بدون وجود سنگ
دیسکینزی صفراوی (biliary dyskinesia) مشکل در تخلیه کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا (gallbladder carcinoma) سرطان کیسه صفرا
بیماری کیسه صفرا می تواند جدی و حتی تهدیدکننده زندگی باشد. اگر دچار علائم حمله صفراوی مانند درد در قسمت بالای راست شکم شدید، به ویژه اگر همراه با تب، لرز یا استفراغ باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این علائم می توانند با سایر بیماری های جدی مانند آپاندیسیت یا مشکلات کبدی نیز دیده شوند، بنابراین ارزیابی سریع می تواند به تشخیص صحیح و پیشگیری یا مدیریت عوارض کمک کند.