به گزارش خبرآنلاین، محمود جعفری دهقی دبیر نشست و رئیس انجمن علمی ایران شناسی گورگن ملکیان، سید حسین طباطبایی، وارتان وسکانیان، آندرانیک سیمونیان و مجید کریمی سخنرانان این نشست بودند.
جعفری دهقی رئیس انجمن ایران شناسی در این جلسه ضمن بزرگ شمردن تمدن غنی ایران ارتباط عاطفی فرهنگی و سیاسی ۳۰۰۰ ساله ایران با ارمنستان را وصف ناشدنی و بی‌نظیر بین کشورهای دیگر برشمرد وی اظهار کرد: «ارتباط عاطفی فرهنگی و سیاسی ایرانیان با مردم ارمنستان از دوره اشکانیان و هخامنشیان تا به امروز ادامه داشته است. مورخان بسیاری از سده‌های دور این ارتباط عمیق را مبتنی بر تاثیرات ادبیات فارسی بر ادبیات ارمنی دانستند.»
دهقی در ادامه گفت: «تاثیر ایزد آناهیتا و اهورامزدا بر ارمنی‌ها و شاعرانی چون خیام و فردوسی را نمی‌توان نادیده گرفت و همواره اشعار آنها بر ادبیات ارمنی مشهود است. باستان شناسان ارمنی به واسطه پژوهش‌هایی که در این سال‌ها داشته‌اند کتب و نسخ خطی ارزشمندی را از خود به جای گذاشته‌اند. از دیرباز تاکنون می‌توان به تاریخ نگاری ارمنی‌ها از دوره هخامنشی ترجمه اشعار حافظ شیرازی به زبان ارمنی نگارش صد ها نمایشنامه از شاهنامه فردوسی به ارمنی اشاره کرد که همگی از خدمات بزرگ تاریخ شناسان ارمنی به حوزه ایران شناسی بوده است.»
دهقی افزود: «هم اکنون طرحی تدوین شده است برای شناسایی مراکز ایران شناسی برون مرزی که در آن آسیب شناسی مربوط به حوزه ایران شناسی در ارمنستان را آغاز کرده ایم.»
در ادامه گورگن ملکیان از دانشگاه ایروان با اشاره به کتاب تاریخ ارمنیان و رستم پهلوان ایرانی اظهار کرد: «ایرانیان پهلوانی به نام رستم دارند که برآمده از آیین ها فرهنگ و داستان‌های ایرانی است رستم فرهنگ مشترک تاریخی و تمدنی بین ایرانیان ومردم ارمنستان است. شاهنامه فردوسی سترگ در ارمنستان علاقمندان بسیاری دارد و ترجمه بخشی از شاهنامه در شهر ارمنی نشین و فرهنگی شوشی چاپ شده است.»
گورگن ملکیان در ادامه از دانشمندان نویسندگان، ادبا، تاریخ نگاران دیگر ایران شناس ارمنی یاد کرد و آنها را فخر ارمنستان نامید.
وی در ادامه اظهار کرد: «دانشگاه ایران شناسی ایروان دارای کادری علمی شایسته توانمند است که اگر ظرفیت‌های آنها کار گرفته شود می‌تواند با همکاری مشترک بین دانشگاه‌های ایران همچون دانشگاه تهران و علامه طباطبایی فرصتی را برای پروژه‌ها و تحقیقات مشترک منسجم و هدفمند پیش برد و این سبب استحکام روابط فرهنگی سیاسی و عاطفی دو کشور در سال‌های آینده خواهد شد.»
ملکیان در پایان از ابیات مولانا جلال الدین محمد بلخی نیز قرائت کرد.
در ادامه سید حسین طباطبایی درباره پیوستگی دو ملت ایران و ارمنستان اظهار کرد: «پیوستگی دو ملت در حدیست که ایران شناسی برای ارمنی‌ها بخشی از خودشناسی است این بدان معناست که از سده‌های پیشین مشترکات آیینی زبانی و فرهنگی بسیاری بین این دو ملت قرار داشته و دارند. از سال ۱۹۱۹ دانشگاه شرق شناسی و ایران شناسی ارمنستان پیش قراول و متولی بحث ایران شناسی در این کشور بوده است و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا به امروز یکی از مهمترین و پربارترین نهاد علمی و آکادمیک شرق شناسی به حساب می‌آید. طباطبایی در ادامه به معرفی دیگر نهادهای شرق شناسی و ایران شناسی پرداخت وی با اشاره به نسخ خطی و آثار ایرانی اظهار کرد.»
او ادامه داد: «خوشبختانه هم اکنون بیش از ۲۵ مدرسه در ارمنستان به آموزش زبان فارسی اشتغال دارند و در این مدارس آموزش زبان فارسی اجباری است. ضمن آنکه ترجمه روان و صریح آثار به زبان فارسی نیز در این کشور همچنان ادامه دارد کنون کارهای بسیار ارزشمندی ترجمه شده و در سایت‌ها و کتاب‌ها انتشار یافته است. دانش‌آموزان ارمنی این روزها در کنار کتاب‌های ادبی نویسندگان بزرگی همچون آنتوان چخوف و ماکسیم گورکی و ...کتاب‌هایی از نویسندگان ایرانی همچون نادر ابراهیمی و غیره را نیز به زبان ارمنی مطالعه می‌کنند.»
طباطبایی گفت: «اگر بخواهیم ایران شناسی در ارمنستان راارزیابی و آسیب شناسی کنیم، می‌توان به عدم توازن مطالعات اشاره کرد امروزه عمده تمرکز و تاکید پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها براقوام ، گویش‌ها و زبان ایرانی است. در این راستا لهجه‌های ایرانی مورد توجه قرار گرفته شده است اما نظریه‌های ادبیات فارسی و نگاه آکادمیک به زبان و ادبیات فارسی احقاق حق نشد و کمتر بدان پرداخته‌اند. گرچه سلسله نشست‌هایی برای کتاب ادوار شعر فارسی دکتر شفیعی کدکنی برگزار شد.»
طباطبایی افزود : «به طور مثال وجه سیاسی و ژئوپلیتیک بر موضوع فرهنگی غلبه داشته است بخصوص بعد از بحث قره داغ آذربایجان و ترکیه که چندی پیش بار سیاسی را به نفع بار فرهنگی از آن خود کرد.»
وی تفرقه و چنددستگی جامعه ایرانشناس در ارمنستان را از جمله دیگر آسیب‌ها دانست و ادامه داد: «از ظرفیت دانشگاه‌ها استفاده نمی‌شود. ما امروزه شاهد هستیم که دانشگاه ایروان با دانشگاه کمبریج لندن برنامه‌های مشترک انجام می‌دهد اما چرا نباید دانشگاه تهران و دانشگاه علامه چنین برنامه‌هایی را اجرا کنند.»
در ادامه این نشست وارتان وسکانیان با اشاره به تاریخ نویسی ارمنی از قرن پنجم میلادی تاکنون اظهار کرد: «ارمنی‌ها برای قوم شناسی دین شناسی شیعه شناسی و به طور کلی مکتب ایران شناسی ارزش بسیاری قائل بوده اند .وی با اشاره به محققان مورخان و ایران شناسان ارمنی که علاوه بر ترجمه و تدوین آثار به ساخت مدرسه‌های شرق شناسی و ایران شناسی اهتمام ورزیده‌اند گفت در بسیاری از مواقع چهره ایران سیاه نمایی شده است.»
او گفت: «ادبیات تاریخ و تمدن دیرینه‌اش برای کشور ارمنستان جذاب و ارزنده بوده است هم اکنون تلاشمان بر این است که با تمرکز بر کرسی‌های ایران شناسی تاریخ ایران و تاریخ معاصر ایران بیش از پیش مورد بررسی قرار بگیرد که امیدواریم همانگونه که سفیر پیشین دکتر سبحانی به این مهم اهتمام داشتند .سفیر جدید نیز ادامه ادامه دهنده راه ایشان باشند.
آندرانیک سیمونیان با تقدیر از استاد ملکیان به خاطر ترویج عشق به ایران و ادبیات فاخر ایران درباره عشق و مشترکات بین ایران و ارمنستان گفت: «اینک شاهدیم که ادبیات تطبیقی گسترده‌تر شده و شرق شناسی به آن چشمی که اروپا ز آن نفع می‌برد در نگاه ارمنستان با نگاهی دیگر به مستشرقین مورد توجه قرار میگیرد .ما در ارمنستان شاهدیم که تاریخ و تمدن مشترک ۳۰۰۰ ساله از دوران باستان همچون پرستیدن آتش با جشن‌های چهارشنبه سوری دانستن آب به عنوان روشنایی در جشن تیرگان نمادهایی همچون عید نوروز ، عید برکات جشن‌هایی چون عید مریم نوسرد همچون عید نوروز در فصل زمستان مهرگان جشن میترا جشن سده و نمادهای دیگرپیوندهای عمیق فرهنگی و آیینی بین دو کشور برقرار کرده است.»
وی تاکید کرد: «اما جای خالی پژوهش‌های مشترک جدید بین دو کشور به شدت احساس می‌شود امروزه نیازمند آنیم که مشترکات فرهنگی بدیع را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم در پایان دکتر کریمی با ارائه مستنداتی از مشترکات فرهنگی بین دو کشور کتیبه‌ها نسخ و آثار و نیز بناهای تاریخی خواستار اجرای برنامه‌های مشترک بین دانشگاه‌های دو کشور شد.»
۴۲
