رپرتاژ آگهی:علائمی که بر روی سیم و کابل درج می‌شوند، مشخصات مهمی هستند که قبل از خرید سیم و کابل باید به آن‌ها توجه کنید. مشخصات، به صورت کد گذاری روی روکش سیم و کابل چاپ می‌شود و آشنایی با نحوه خواندن مشخصات کابل کمک می‌کند که نوع آن را بشناسید و درست از آن استفاده کنید. در میان مشخصات درج شده بر روی هر کابل نکات مهمی مانند جنس هادی، عایق، تعداد رشته، فاز، نول، ارت و... وجود دارند. مشخصات کابل بر مبنای یک استاندارد واحد و مشخص تعیین می‌شوند. بنابراین تفاوتی میان نحوه خواندن مشخصات کابل تولید شده در ایران با سایر کشورها مانند آلمان وجود ندارد. جزئیات بیشتری از علائم اختصاری مشخصات کابل و نحوه خواندن آن‌ها را در ادامه بخوانید.
هنگام خرید کابل برق باید از جنس هادی، عایق، وجود آرمورد (زره)، تعداد رشته و سایر مشخصات فنی کابل مطلع شوید. برای انجام این کار باید بتوانید علائم اختصاری درج شده بر روی کابل را بخوانید. مشخصات کابل به صورت خطی بر روی خارجی‌ترین لایه تشکیل دهنده کابل درج می‌شوند. این علائم ترکیبی از حروف و اعداد هستند. ترتیب علائم کابل و مشخصات آن توسط هر شرکت تولید کننده به صورت مستقل تعیین نمی‌شود. بلکه یک استاندارد مشخص برای درج ویژگی‌های کابل وجود دارد. برای همین با اطلاع از نحوه خواندن مشخصات کابل می‌توانید سیم و کابل ایرانی یا خارجی مناسب خود را بر اساس جنس هادی، روکش، ساختار، سطح مقطع و ویژگی‌های مورد نظر خود انتخاب و خریداری کنید.
درج مشخصات کابل بر روی خارجی‌ترین لایه آن یک کار اجباری است که توسط برندهای استاندارد مانند کابل افشارنژاد خراسان، انجام شود. برای درج مشخصات کابل از استاندارد VDE آلمان استفاده می‌شود. بر اساس استاندارد VDE آلمان مشخصات کابل در 4 گروه اصلی و در قالب 11 خانه یا همان سلول بر روی کابل درج می‌شوند. مشخصات کابل به صورت خطی چاپ شده و از سمت چپ به راست خوانده می‌شوند.علائم اختصاری مشخصات کابل ترکیبی از حروف و اعداد هستند و مشخصات کابل به 4 گروه اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
نوع استاندارد و جنس هادی (1 و 2): سلول 1، برای نشان دادن استاندارد به کار برده شده جهت نامگذاری مشخصات کابل از حرف N استفاده می‌شود. N نشان دهنده استاندارد VDE آلمان است. چنانچه هادی کابل از نوع مسی باشد خانه دوم بدون حروف است و برای هادی آلومینیومی در خانه 2 از حرف A استفاده می‌شود.
نوع عایق و روکش (3 و 4): سلول 3 در مشخصات کابل مربوط به نوع عایق و روکش است. برای مثال حرف Y درج شده بر روی کابل، عایق PVC را نشان می‌دهد. چنانچه عایق کابل از نوع پلی اتیلن باشد از 2Y استفاده شده و عایق پلی اتیلن کراس لینک هم با 2X نشان داده می‌شود. در خانه 4 نیز هادی هم‌مرکز و حفاظ عایق مشخص می‌شود.
ویژگی های حفاظتی و زره (5 و 6): انواع کابل علاوه بر هادی و روکش دارای چند لایه حفاظتی مختلف نیز هستند. برخی از کابل‌ها از نوع زره دار بوده و تعداد دیگری هم شیلد دارند. بنابراین مشتریان باید بدانند کابل مورد نظر آن‌ها چند لایه حفاظتی دارد. برهمین مبنا خانه 5 و 6 به ترتیب علائم اختصاری مشخصات کابل مربوط به ویژگی‌های حفاظتی، زره و شیلد است.
هادی‌های حفاظتی در کابل‌ها جریان اتصال کوتاه از تجهیزات الکتریکی را به نقطه خنثی منبع تغذیه هدایت می‌کنند. درصورتی‌که کابل دارای هادی حفاظتی باشد خانه شماره 7 با حرف J و در غیر این صورت با حرف O پر می‌شود. سلول شماره 8 به تعداد رشته‌های هادی کابل اختصاص دارد و اولین خانه‌ای است که در مشخصات سیم و کابل با عدد نشان داده می‌شود.
خانه شماره 9 سطح مقطع هادی کابل را نشان می‌دهد. در این خانه دو عدد با علامت ضربدر میان آن‌ها درج می‌شود که توان هر رشته سیم در درون کابل را با واحد اندازه‌گیری قطر بر حسب میلی‌متر‌مربع نشان می‌دهد. خانه شماره 10، نوع شکل هادی را مشخص می‌کند.
آخرین خانه از مشخصات کابل نشان دهنده ولتاژ اسمی کابل است که با عدد نشان داده می‌شود و واحد اندازه‌گیری آن کیلو ولت است. برای مثال یک کابل با مشخصات NYY 4×6 RM 0.4/1KV دارای ولتاژ اسمی 0.4 تا 1 کیلوولت است.
در استاندارد VDE آلمان 11 خانه برای نشان دادن مشخصات کابل تعیین شده است. هیچ یک از این خانه‌ها نباید جابجا شده و تغییر کنند. در ادامه جدول کامل مشخصات درج شده در هر خانه یا همان سلول را مشاهده کنید.
با توجه به اینکه مشخصات کابل با استفاده از یک سیستم نامگذاری مشترک درج می‌شوند، می‌توانید به آسانی از ویژگی‌های کابل مطلع شوید. برای مثال فرض کنید بر روی یک کابل عبارت NYY 3×2.5 RM 0.6/1KV درج شده است. در تفسیر این عبارت متوجه می‌شویم که هادی کابل از نوع مسی بوده و روکش پی وی سی دارد. در ساختار این کابل سه رشته 2.5 میلی متر مربعی با ولتاژ 0.6 تا 1 کیلو ولت نیز قرار گرفته است.
بدون شک بسیاری از کابل‌ها دارای چند ویژگی مشترک هستند. به همین علت برخی از نمادهای اختصاری برای نشان دادن مشخصات کابل، کاربرد بیشتری دارند. در ادامه نمادهای فنی پرکاربرد و استانداردهای بین المللی آن‌ها را معرفی کرده‌ایم.
برای خواندن مشخصات کابل باید با همه علائم اختصاری و نمادهای موجود آشنا باشید و استاندارد نامگذاری سیم و کابل در ایران را به خوبی بدانید. در غیر این صورت حتی خواندن یک مورد اشتباه هم باعث انتخاب کابل نامناسب می‌شود. در ادامه مطلب جدول کامل علائم اختصاری مشخصات کابل و مفهوم آن‌ها را درج می‌کنیم:
