به گزارش اقتصادنیوز، روزی که مکانیسم ماشه فعال شد، سعید جلیلی ـ که در زمان محمود احمدی‌نژاد به مدت شش سال دبیر شورای عالی امنیت ملی بود ـ در سخنانی گره پرونده هسته‌ای را به دولت اصلاحات مرتبط دانست؛ دورانی که حسن روحانی مسئولیت مذاکرات هسته‌ای را بر عهده داشت. جلیلی گفته بود در زمان احمدی‌نژاد، او و علی لاریجانی در مذاکره با اروپایی‌ها به دنبال پاسخ‌گویی درباره عملکرد ایران در دوره اصلاحات بوده‌اند.

این ادعا، هرچند در روزی مطرح شد که تیر خلاص به برجام شلیک شد و بیشتر رنگ و بوی دعوای سیاسی داشت، اما به نوعی می‌توانست رفع مسئولیت نیز تلقی شود. همچنین، او بیان این نکته که سه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در زمان علی لاریجانی صادر شده، به نوعی به دنبال فرار از مسئولیت دوران خود بود.

اگرچه سعید جلیلی در ده سال گذشته منتقد اصلی برجام بوده است، علیرضا شیخ‌عطار، معاون پیشین وزارت خارجه و سفیر سابق ایران در آلمان، در گفت‌وگو با اقتصادنیوز اعتقاد دارد که جلیلی نیز در این توافق نقش داشته است.

مشروح گفتگو با شیخ عطار، کارشناس سیاست خارجی را در ادامه می‌خوانید؛ 

**********

*آقای شیخ عطار! آقای جلیلی اخیرا درباره برجام و قطعنامه‌های صادرشده از سوی شورای امنیت علیه تهران گفته‌اند که سه مورد از آنها در زمان آقای لاریجانی و سه مورد در زمان ایشان وضع شده. و گفته ‌اند که هم ایشان و هم آقای لاریجانی در مذاکرات در حال پاسخ گویی به عملکرد دولت اصلاحات بوده اند. شما این اظهارات را چطور ارزیابی می‌کنید؟ 

فکر می‌کنم الان هم دامن زدن به این نظرات و گفته‌ها، هم خلاف نظر حضرت آقاست و هم خلاف مصلحت؛ یعنی اگر بخواهیم بگوییم مثلاً آقای جلیلی اشتباه می‌کند و آن زمان قطعنامه صادر نشده، بلکه در زمان دیگری صادر شده است، بعد ایشان پاسخی بدهند و دوباره بحث ادامه پیدا کند، به نظر من این روند درست نیست.

اما به هر حال الان آقای جلیلی مسئولیتی ندارند و نه ایشان و نه بزرگ‌تر از ایشان هم نمی‌توانند سیاست‌های حضرت آقا را جابجا کنند. این سیاست‌ها در حال پیش رفتن است.

*به تعبیر شما برجام هم تصمیم‌گیری سطح کلان و نهادهای فرادستی نظام بوده. پس وقتی ایشان می‌گویند برجام فقط یک فایده داشته و آن هم عبرت گرفتن است، به نوعی تصمیمات کلان نظام زیر سؤال می‌رود. این‌طور نیست؟ 

من باز هم می‌گویم دامن زدن به این بحث بیهوده است. آقای جلیلی بالاخره در ماجرای برجام هم در حد سهم و نقش خود سهیم بوده است و نمی‌تواند بگوید اینطور نیست. ایشان عضو شورای عالی امنیت ملی بوده و به آقا هم دسترسی داشته است. در شورای عالی امنیت ملی نظراتی که بیان می‌شود همه صورت‌جلسه می‌شود، نهایتاً یک جمع‌بندی توسط دبیر شورا انجام می‌شود و بعد نزد حضرت آقا می‌رود؛ اگر ایشان تأیید کنند، امضا می‌کنند. بنابراین هیچ‌کس نمی‌تواند الان بگوید «من در آن سهمی نداشتم». بالاخره همه در این قصه حضور داشته‌اند. اما گفتن این حرف‌ها چه فایده‌ای دارد؟ 

*اتفاقا بحث همین است که به تعبیر شما یک نوع فرافکنی مسئولیت صورت می‌گیرد و ...

تاریخ‌ها نشان می‌دهد که هر قطعنامه در چه زمانی صادر شده و کسی نمی‌تواند مثلاً آن‌ها را منکر شود. تا جایی که من یادم است، بله، در زمان آقای لاریجانی هم قطعنامه صادر شد. سه مورد در زمان آقای لاریجانی و سه مورد در زمان آقای جلیلی وضع شد که به راحتی با مراجعه به تاریخ‌ها می‌توان آنها را مشاهده کرد.

اما مسئله این نیست که بگوییم در زمان چه کسی بیشتر قطعنامه صادر شد و در زمان چه کسی کمتر؛ مسابقه که نیست! دعوای ما الان دعوای آقای جلیلی و آقای لاریجانی نیست. دعوای ما با استکبار غرب و هژمونی غرب است. ما باید تمام انرژی خود را جمع کنیم تا با آن‌ها بجنگیم. اگر آقای جلیلی این حرف‌هایی را که شما اشاره کردید زده باشند، حتماً اشتباه کرده‌اند؛ اما الان اصلاً وقت این حرف‌ها نیست.

*آقای شیخ‌عطار، شما در زمان آقای جلیلی همراه ایشان در مذاکرات حضور داشتید؟

نه، همراه ایشان نبودم. من معاون وزارت خارجه بودم. اوایل کار بودم، بعد هم به سفارت رفتم.

*آن وقت در زمان آقای لاریجانی بودید؟

در اواخر دوره آقای لاریجانی من در آلمان بودم. آقای لاریجانی که به کنفرانس مونیخ آمدند، من آنجا حضور داشتم. اما در آن سفر مذاکره هسته‌ای نداشتند، بیشتر سخنرانی و صحبت بود.

*در مورد هیچ‌کدام از این دو دوره، آیا گزارشی از مذاکراتی که آن زمان انجام می‌شد در اختیار شما قرار می‌گرفت؟ 

نه، چون من در مذاکرات شرکت نداشتم. وقتی در مأموریت بودم، خلاصه‌ای از مذاکرات را به ما می‌دادند، اما صورت‌جلسه کامل مذاکرات در اختیار من نبود.

*اما این حرف آقای جلیلی را هم تأیید نمی‌کنید که پرونده هسته‌ای در زمان مذاکرات آقای روحانی پیچیده‌تر شد؟

تاریخ شروع ماجرا مشخص است. اصل بحث هسته‌ای ما از زمان مذاکرات با EU3 آغاز شد که مربوط به اواخر دولت آقای خاتمی بود. بعد هم در ادامه، دیگران مسئولیت داشتند. اما این روش تحقیق و تبیین درست نیست و برای کشور هم منفعتی ندارد.