به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، وقتی تونی بلر در سال ۲۰۰۷ نخستین بار مأمور شد که توافقی میان اسرائیل و فلسطینیها برقرار کند، کاخ سفید هشدار داد که نخستوزیر پیشین بریتانیا «ابر قهرمان نیست» و «توانایی ماورایی ندارد».
به نوشته خبرگزاری رویترز، بلر پس از آنکه در آن ماجرا نقش دستاورد چندانی نداشت، بار دیگر آماده میشود تا یکی از پیچیدهترین منازعات جهان را به عهده بگیرد؛ او پذیرفته است که در کمیتهای به ریاست رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، برای اداره غزه خدمت کند.
حضور بلر شگفتی و ناباوری بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران فلسطینی و حتی بسیاری از شرکتکنندگان در کنفرانس سالانه حزب کارگر بریتانیا (حزب خودش) را برانگیخت چرا که اعتبار او برای همیشه به دلیل تصمیمش در حمایت از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ لکهدار شد.
اما این طرح احتمالی حتی اگر پیش برود، با استقبال برخی دیپلماتهای سابق و همکاران بلر مواجه شد. آنها استدلال کردند که بلر نزد آمریکا، اسرائیل و بسیاری از کشورهای خلیج فارس مورد اعتماد است و یافتن فردی که بتواند همه طرفها را گرد هم آورد دشوار است. برخی حامیانش یادآوری کردند که او در مقام نخستوزیر بریتانیا نقش مهمی در برقراری صلح در ایرلند شمالی پس از ۳۰ سال خشونت فرقهای ایفا کرد.
طاهر النونو، مقام رسمی حماس، هرگونه نقش برای بلر را رد کرد و گفت این گروه تحمیل «قیمومیت خارجی بر مردم ما» را نخواهد پذیرفت. او افزود: «مردم ما خودشان بهخوبی قادر به اداره امورشان هستند.»
نام بلر در طرح ۲۰ مادهای ترامپ برای صلح غزه گنجانده شده است؛ طرحی که پایان جنگ میان اسرائیل و نیروهای حماس را هدف دارد و تشکیل «هیات صلح» متشکل از ناظران بینالمللی را پیشبینی میکند؛ هیاتی به رهبری ترامپ و با حضور بلر در نقشی نامشخص. ترامپ گفت بلر خودش خواسته به این هیات بپیوندد و او را «مردی بسیار خوب» توصیف کرد. دفتر بلر از اظهارنظر بیشتر خودداری کرد اما بیانیهای منتشر کرد که در آن این طرح را «برنامهای جسورانه و هوشمندانه» خواند که بهترین شانس برای پایان جنگ است.
این سیاستمدار ۷۲ ساله ده سال نخستوزیر بریتانیا بود و تنها چند ساعت پس از کنارهگیریاش در سال ۲۰۰۷ بهعنوان فرستاده ویژه خاورمیانه منصوب شد؛ نمایندهای برای آمریکا، روسیه، سازمان ملل و اتحادیه اروپا که مأموریت داشت نهادهای فلسطینی را بسازد و توسعه اقتصادی را پیش ببرد.
اما هدف اعلامی او برای دستیابی به راهحل دودولتی هیچ پیشرفتی نکرد و مذاکرات صلح متزلزل در سال ۲۰۱۴ فروپاشید. بسیاری از فلسطینیها هنوز به او با سوءظن مینگرند و نقش میانجیگری او را جانبدارانه به نفع اسرائیل میدانند.
بلر پس از کنارهگیری در سال ۲۰۱۵، مؤسسه «تونی بلر» را راهاندازی کرد که به دولتها مشاوره میدهد و لری الیسون، بنیانگذار اوراکل، از حامیان مالی آن است. او همچنین از سال ۲۰۰۸ مشاور بانک جیپی مورگان بوده و در شورای بینالمللی بزرگترین بانک آمریکا که درباره ژئوپلیتیک مشاوره میدهد، عضویت دارد.
کارنامه گذشته بلر میتواند خشم فلسطینیها را برانگیزد؛ چراکه او را طرفدار آمریکا و اسرائیل میدانند و مانند بسیاری از اعراب، حمله به عراق را جنایت جنگی تلقی میکنند. هانی المصری، مفسر سیاست فلسطین در رامالله، گفت: «تونی بلر یکی از چیزهایی است که مضحک است. اعتبار او نزد فلسطینیها سیاه است».
یکی از دیپلماتهای یکی از کشورهای خاورمیانه که در کنفرانس حزب کارگر حضور داشت، وقتی درباره مشارکت بلر پرسیده شد، با صدای بلند خندید و گفت: «خیلی سمی است». اما یک سفیر پیشین بریتانیا که در دوران بلر در منطقه خدمت کرده بود، گفت اشتباه است که بلر را جانبدار اسرائیل بدانیم؛ او فقط درک کرده که هر راهحلی باید برای رهبران منتخب اسرائیل قابلقبول باشد. او افزود: «بلر میداند که اسرائیل با همه عیبهایش یک دموکراسی است. شما باید با اسرائیل کار کنید؛ چه خوب و چه بد، و در سالهای اخیر، او آماده انجام آن است.»
تام کلی، سخنگوی بلر در دوران نخستوزیری، گفت هر کسی که به دنبال چهرهای کاملاً محبوب در خاورمیانه باشد، «باید بسیار، بسیار طولانی جستجو کند»، اما بلر توانایی درک همه دیدگاهها و ترسیم تصویری از آیندهای بهتر را دارد.
میران حسن، مدیر «شورای خاورمیانه حزب کارگر» که در سال ۱۹۹۹ بهعنوان پناهنده از عراق به بریتانیا آمد، به رویترز گفت که گرچه گفتن این حرف برایش محبوبیتی نخواهد داشت، اما بلر همچنان میتواند انتخاب خوبی باشد. او گفت: «او توانایی ایجاد پل در روابط دیپلماتیک در سطوح بسیار بالایی را دارد؛ جایی که تصمیمها گرفته میشوند. فکر میکنم این مفید خواهد بود.» اما بسیاری از قانونگذاران و حامیان درون حزب میانهچپ که زمانی تحت رهبری بلر بود، نتوانستند از نقش او در عراق چشمپوشی کنند.
کیم جانسون، یکی از نمایندگان پارلمان از حزب کارگر، به رویترز گفت که مشارکت او را «غیرقابلقبول و چندشآور» میداند. او افزود: «بلر کاملاً فرد اشتباهی برای کاری است که قرار است در جهت ایجاد صلح باشد.»