یک واکسن جدید بر پایه آرانای پیامرسان (mRNA) موفق شده است از ایجاد واکنشهای ایمنی خطرناک و التهاب تهدیدکننده حیات ناشی از آلرژنها در موشها جلوگیری کند. این واکسن تحقیقاتی که پژوهشگران مدرسه پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا و سینسیناتی چیلدرنز ساختهاند، پتانسیل آن را دارد که در آینده برای درمان انواع حساسیتهای فصلی و غذایی آزمایش و متناسبسازی شود.
به گزارش تابناک به نقل از ایندیپندنت، تیم پژوهشی این واکسن جدید را بر اساس طراحی واکسنهای کرونا بر پایه امآرانای پیامرسان (با نانوذرات لیپیدی/LNP) مدلسازی کردند، اما این بار، دانشمندان امآرانای پیامرسان را به نحوی تغییر دادند تا به سلولها دستور دهد پروتئینهایی شبیه به آلرژنها تولید کنند. با ارائه این پروتئینها بهصورت کنترلشده، واکسن واکنش آلرژیک ایجاد نکرد، بلکه به سیستم ایمنی آموزش داد تا در آینده پاسخ مناسبتری بدهد و بعدا، وقتی موشها در معرض آلرژنهای مربوطه قرار گرفتند، واکسن بهخوبی عمل کرد.
در این تحقیق، موشهایی که واکسن آلرژی بر پایه امآرانای پیامرسان دریافت کردند، هیچ واکنش آلرژیکی نشان ندادند. شمار گلبولهای سفید خون مرتبط با آلرژی در آنها کمتر بود، پروتئینهای ایجادکننده التهاب کمتری ساخته شد، ریههایشان مخاط کمتری تولید کرد و مجاری تنفسیشان (که معمولا در اثر آسم تنگ میشود) محافظت شد. همچنین آنتیبادیهای ویژهای ساختند که در برابر واکنشهای آلرژیک مصونیت ایجاد میکرد.
برخلاف روشهای قدیمی درمان آلرژی که باید ماهها یا حتی سالها تزریقهای مکرر انجام شود، واکسنهای بر پایه امآرانای پیامرسان انعطافپذیرترند، چون میتوان امآرانای پیامرسان را طوری برنامهریزی کرد که پروتئینهایی شبیه به آلرژنهای مختلف (مثل گرده گلها، بادامزمینی یا دیگر مواد حساسیتزا) بسازد. به این ترتیب، از این فناوری میتوان برای درمان انواع آلرژیها، از آلرژیهای فصلی گرفته تا آلرژیهای غذایی و حتی آسم، استفاده کرد. مهمتر اینکه، برای بسیاری از حساسیتهای غذایی شدید هنوز هیچ واکسنی وجود ندارد و این روش میتواند راهحلی تازه باشد.
افرادی که آلرژی غذایی دارند، ممکن است دچار شوک آنافیلاکتیک شوند. آنها در موقعیتهای اجتماعی، رستورانها، یا حتی جشنهای کوچک همواره دچار ترس و اضطرابند، و اگر روزی بتوان واکسنی ارائه کرد که این افراد بتوانند غذاهایی را که هرگز نمیتوانستند، بخورند فوقالعاده خواهد بود.
البته این مطالعه فعلا یک «اثبات مفهوم» است که نشان میدهد واکسنهای بر پایه امآرانای پیامرسان نهتنها برای پیشگیری از بیماریهای عفونی کاربردیاند، بلکه میتوانند برای تنظیم واکنشهای ایمنی در بیماریهای مزمن مانند آلرژیها و حتی بیماری سلیاک به کار گرفته شوند. پژوهشگران میگویند مراحل بعدی عبارت است از آزمایش ایمنی واکسن روی انسانها، تعیین تعداد آلرژنهایی که میتوان در یک دوز واکسن گنجاند و بررسی مدت زمان ماندگاری مصونیت.
درو وایسمن، برنده جایزه نوبل، استاد پژوهش واکسن در دانشگاه پنسیلوانیا و از نویسندگان ارشد این مطالعه، تاکید کرد: «ما در دوران همهگیری دیدیم که واکسنهای بر پایه امآرانای پیامرسان جان انسانها را نجات دادند. این واکسنها بهعنوان آزمایششدهترین نوع واکسن در تاریخ، امنترین و موثرترین واکسنیاند که تاکنون ساخته شده است. ما عمیقا متعهدیم که ظرفیتهای پنهان این فناوری را کشف کنیم.»