عصر ایران- در عرض چند ماه و شاید حتی چند هفته، خاویر میلی، رییس‌جمهور آرژانتین، از «پسر طلایی» سیاست جهانی به یکی دیگر از رهبران تضعیف‌شده در اکوسیستم پیچیده سیاسی این کشور بدل شد.
به گزارش عصرایران به نقل از بوئینس آیرس تایمز، این نشریه در یادداشتی به قلم آگوستینو فونتوچیا (Agustino Fontevecchia) به عملکرد رییس جمهور این کشور و واقعیات سیاسی پرداخت و نوشت:تا مدت کوتاهی پیش، بخش بزرگی از جامعه خاویر میلی را بی‌خطا و غیرقابل‌سوال می‌دانست و این امکان را به او می‌داد تا سبک شمایل‌شکنانه خود را در حالی‌که یک برنامه سخت ریاضتی را به کشور تحمیل می‌کرد، بدون پرداخت هزینه سیاسی، پیش ببرد.
او با همه‌چیز و همه‌کس درگیر می‌شد و با فرمان‌های اضطراری حکومت می‌کرد، بی‌اعتنا به کنگره و فرمانداران ایالت‌ها.
طرحی که میلی و وزیر اقتصاد، لوییس «توتو» کاپوتو، طراحی کرده بودند به‌نظر می‌رسید جواب می‌دهد؛ آن‌ها موفق شدند تورم را پایین بیاورند و در عین حال مازاد بودجه ادعایی خود را حفظ کنند. دستمزدهای واقعی در حال بازیابی به‌نظر می‌آمد و اقتصاد در حال جهش بود، تا جایی که رئیس‌جمهور تولید رو به رشد را به «صدای باد شکم زیر آب یک غواص» تشبیه کرد.
اما حالا، نخستین رییس‌جمهور آنارکو‌ـ‌سرمایه‌دار جهان خود را در محاصره می‌بیند. شکست سنگین در انتخابات محلی استان بوئنوس‌آیرس وضعیت شکنندگی مطلق را آشکار کرد و از سوی دیگر هم بازارها و هم طبقه سیاسی در حال آزمودن اراده او هستند.
سلسله رسوایی‌های فساد، از کلاهبرداری ارز دیجیتال «LIBRA$» گرفته تا پرونده رشوه‌خواری در آژانس ملی معلولان (ANDIS)، توجه‌ها را به خواهر میلی، کارینا میلی، رئیس دفتر رییس‌جمهور، و نزدیک‌ترین یارانش یعنی پسرعموهای کارلوس منم رییس جمهور اسبق، جلب کرده است.
آنچه زمانی آغاز یک دوره هژمونیک تحت سلطه خواهر و برادر میلی می‌نمود، حالا بیش‌ازپیش شکننده به نظر می‌رسد، به‌ویژه که بازارها پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای ملی اکتبر دچار هراس شده‌اند.
از چشم افتاده!
میلی، این چهره بیرون از ساختارِ راست‌افراطی، اکنون بیشتر شبیه گابریل بوریک، رئیس‌جمهور چپ‌گرای شیلی است که از چشم‌ها افتاده است.
طبق مطالعه اخیر مؤسسه نظرسنجی AtlasIntel، محبوبیت میلی و بوریک تقریباً یک‌سان است: رضایت ۴۲ درصد برای میلی در برابر ۴۱ درصد برای بوریک، در حالی که نارضایتی از میلی به ۵۴ درصد و از بوریک به ۵۶ درصد رسیده است.
در ارزیابی عملکرد دولت، بوریک کمی بهتر از میلی عمل کرده؛ ۳۴ درصد شیلیایی‌ها عملکرد بوریک را عالی یا خوب ارزیابی کرده‌اند، در مقابل ۳۳ درصد آرژانتینی‌ها درباره کارکنان دولت خود نظر مشابه دارند، ۵۱ درصد شیلیایی‌ها و ۵۰ درصد آرژانتینی‌ها ارزیابی ضعیف یا بسیار ضعیفی از دولت‌هایشان دارند. هر دو چهره غیرسنتی با انتظارات بالا وارد قدرت شدند و آوازهای سیاسی تازه‌ای خواندند که با بخش بزرگی از جامعه هم‌صدایی داشت.
فراتر از این شباهت آماری، پرسش واقعی این است که آیا میلی سرنوشتی شبیه بوریک خواهد داشت یا می‌تواند از حالت رد اکثریت که پروژه سیاسی‌اش را از امکان مهندسی انتخاب مجدد محروم می‌کند، فرار کند.
در حالی‌که محبوبیت بوریک دست‌کم یک سال گذشته به‌شدت منفی بوده، سقوط محبوبیت میلی پدیده‌ای تازه است. تنها سه ماه گذشته است که فاصله منفی آرای میلی پیوسته رو به افزایش بوده، هرچند او هنوز محبوب‌ترین سیاست‌مدار آرژانتین محسوب می‌شود.
این روند پس از آن آغاز شد که اقتصاد عملاً متوقف شد. شاخص ماهانه EMAE اداره ملی آمار و سرشماری (INDEC) نشان می‌دهد تولید در فوریه به اوج رسید و سپس تا ژوئن روند نزولی داشت.
کاهش محبوبیت میلی همچنین با شتاب گرفتن نرخ کاهش ارزش پزو در برابر دلار همزمان شد؛ این روند از حدود ژوئیه و پس از لغو جزئی کنترل‌های ارزی («cepo») در آوریل – که ابتدا موفق به نظر می‌رسید – آغاز شد. این زمانی بود که بازارها به انسجام طرح اقتصادی شک کردند.
پس از شکست سنگین در انتخابات استان بوئنوس‌آیرس که یکی از اصلی‌ترین رقبای سیاسی‌اش، فرماندار آکسل کیسیلوف، را تقویت کرد، میلی تلاش دارد تا دوباره نیروی سیاسی خود را بازیابد. او شروع به کاهش لحن تند خود در سخنرانی‌های عمومی کرده، چنان‌که در نطق تلویزیونی سراسری‌اش هنگام ارائه لایحه بودجه ۲۰۲۶ دیده شد.
این سخنرانی ظاهراً توسط سانتیاگو کاپوتو، استراتژیست سیاسی جنجالی، نوشته شده بود. او یکی از معدود برندگان شکست انتخاباتی بوئنوس‌آیرس محسوب می‌شود و باخت را به گردن عوامل سیاسی کارینا، شامل همان منم‌ها و سباستیان پارخا، انداخته‌اند. میلی نه به کسی توهین کرد و نه با شعار همیشگی «زنده‌باد آزادی لعنتی!» پایان داد؛ او وعده داد با کنگره و فرمانداران ایالتی همکاری کند. کسانی را که تا پیش از این «موش‌ها» و «انگل‌هایی» می‌نامید که در «طبقه» فاسد زندگی می‌کنند.
او اذعان کرد سیاست‌هایش بی‌رحمانه دیده می‌شود و دولتش فاقد هم‌دلی بوده و اعلام کرد هزینه‌های اجتماعی، بودجه دانشگاه‌ها و بودجه افراد دارای معلولیت را با نرخی بالاتر از تورم افزایش خواهد داد. کاپوتو گویا توانسته رییس‌جمهور را متقاعد کند به نظرسنجی‌ها و گروه‌های هدف توجه کند.
پایان حمایت‌ها نزدیک است
واکنش اولیه طبقه سیاسی چندان دل‌گرم‌کننده نبوده است. مجلس نمایندگان مخالفت خود را با وتوی بودجه دانشگاه‌ها و بهداشت عمومی نشان داد، و سنا وتوی او درباره پرداخت خودکار بودجه‌های اختیاری را رد کرد. این یعنی مخالفان گسترده‌تر شده‌اند و دیگر فقط مخالفان سنتی نیستند، بلکه شامل متحدان سابق کاخ ریاست‌جمهوری، همچون اعضای حزب PRO مائوریسیو ماکری و نمایندگان وابسته به فرمانداران ایالتی، نیز می‌شوند. این افراد اکنون توانایی وارد کردن ضربه سیاسی واقعی به میلی را دارند، از طریق مسدود کردن سیاست‌هایی که او با فرمان‌های اضطراری دیکته کرده است.
این تحولات سیاسی در حالی رخ می‌دهد که رییس‌جمهور تلاش دارد لایحه بودجه ۲۰۲۶ را از کنگره عبور دهد. کاری که پیش‌تر انجام نداده بود، عمدتاً به دلیل عدم تلاش کافی. این بار، او لایحه‌ای ارایه کرده که عملاً شامل افزایش‌هایی بالاتر از نرخ تورم پیش‌بینی‌شده برای حوزه‌های کلیدی مانند آموزش، بهداشت، بازنشستگان و مستمری‌بگیران است، در حالی که مازاد بودجه را حفظ می‌کند. اما بسیاری از پیش‌بینی‌های کلان اقتصادی آن غیرقابل‌اتکا و غیرواقعی به نظر می‌رسد؛ از جمله نرخ پزو-دلار که پیش‌تر از ارقامی که برای دسامبر ۲۰۲۶ تعیین شده بود، عبور کرده است.
تورم ۱۰ درصدی بیش‌ازحد خوش‌بینانه به نظر می‌رسد، همان‌طور که رشد۵ درصدی. کاخ ریاست‌جمهوری اکنون ناچار است با همان «کاستی» که پیوسته به آن توهین کرده، برای کسب حمایت قانون‌گذاری بودجه مذاکره کند، آن‌هم فارغ از نتایج میان‌دوره‌ای اکتبر. میلی از رییس کابینه، گیِرمُو فرانکوس، خواسته «توتو» کاپوتو را به میز مذاکره بیاورد، در حالی که لیساندرو کاتالان به سمت وزیر کشور ارتقاء یافته تا مذاکرات را هدایت کند. کاری که پیش‌تر بر عهده او بود اما برای دولت چندان موفقیت‌آمیز نبود. در نشانه‌ای اولیه از حُسن‌نیت، کاتالان 12.5 میلیارد پزو به استان‌های سانتافه، انتره‌ریوس، میسیونِس و چاكو اختصاص داد. دولت امیدوار است «پول حرف بزند» (با پول کار پیش برود).
رییس‌جمهور شخصاً مسئولیت کارزار انتخاباتی را بر عهده خواهد گرفت و عملاً کارینا و تیمش را کنار خواهد زد – اتفاقی که به خوش‌حالی کاپوتوی جوان منجر شده است. در حالی که پیش‌بینی‌ها برای انتخابات محلی بوئنوس‌آیرس کاملاً اشتباه از آب درآمد، دولت میلی امیدوار به پیروزی در ۲۶ اکتبر است.
میلی، این چهره بیرون از ساختار، به نظر رسیده کاری کرده هیچ‌کس در ۲۰ سال گذشته نتوانست: فرستادن رؤسای‌جمهور سابق، مائوریسیو ماکری و کریستینا فرناندس د کیرشنر، به بازنشستگی. دست‌کم در ظاهر؛ هرچند با پیروزی کیسیلوف در نبرد اولیه، کیرشنریست‌ها همچنان در بازی هستند. ماکری را نیز نباید کاملاً از حساب خارج کرد، چون او همیشه برگ برنده‌ای در آستین دارد. میلی در بحبوحه بحران مالی و اقتصادی که تا چند ماه پیش غیرمنتظره بود، با سخت‌ترین چالش سیاسی خود روبه‌روست.
مانند بیشتر امور در آرژانتین، واکنش‌ها در همه جهت‌ها اغراق‌آمیز بوده‌اند و تقریباً برای اولین بار در دوران ریاست‌جمهوری میلی، آسیب واقعی به سرمایه سیاسی او وارد شده است. تنها زمان نشان خواهد داد آیا او قادر به بازیابی خواهد بود یا نه.
-------------------
*برگردان گزارش از محمد حسن گودرزی
