استخوان دنبالچه در ستون فقرات انسان ها دارای وظایف بسیاری از جمله: ایجاد تعادل در ستون فقرات و عضلات کف لگن و اطراف لگن می باشد. دنبالچه پایین ترین قسمت ستون فقرات است که از سه تا پنج مهره استخوان بسیار کوچک تشکیل شده است که می توانند به هم جوش بخورند و یا از هم جدا باشند.

درد دنبالچه یا درد ناحیه ساکروم، یکی از مشکلات شایع در میان افراد است که می‌ تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. این درد معمولاً در ناحیه پایین کمر و نزدیک به دنبالچه احساس می‌ شود و می‌ تواند به دلایل مختلفی از جمله آسیب، التهاب، یا فشار به اعصاب ایجاد شود.

آناتومی دنبالچه

به بیان آقای دکتر کامران غفرانی دنبالچه که به آن کاکسیس هم گفته می‌ شود، ساختاری کوچک در انتهای ستون فقرات است. این استخوان شامل سه تا پنج مهره است که به هم متصل شده‌اند و به عنوان نقطه اتصالی برای عضلات و رباط‌ های مختلف عمل می‌ کند. دنبالچه نقش مهمی در تعادل و حمایت از بدن دارد و در حرکات نشستن و ایستادن نیز تاثیرگذار است.

علل درد دنبالچه چیست؟

درد دنبالچه می‌ تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

آسیب فیزیکی

ضربه یا سقوط: آسیب‌ های ناشی از ضربه به ناحیه دنبالچه، مانند سقوط یا تصادف، می‌ توانند منجر به درد شدید شوند.

زایمان: در برخی موارد، زایمان طبیعی می‌ تواند فشار زیادی به دنبالچه وارد کند و باعث درد شود.

درد دنبالچه به ندرت مستقیماً با دیسک کمر ارتباط دارد؛ اما علائم مشابهی ایجاد می‌کنند، زیرا هر دو ناحیه در پایین کمر قرار دارند و ممکن است با هم بروز کنند. اگر درد دنبالچه دارید، ممکن است این درد به دلیل فشردگی اعصاب کمر یا مشکلاتی مانند تنگی کانال نخاعی باشد، اما در بیشتر موارد، درد دنبالچه ناشی از آسیب یا فشردگی خود استخوان دنبالچه است.همچنین در کلینیک دکتر کامران غفرانی درمان دیسک کمر نیز بدون عمل جراحی انجام خواهد شد.

التهاب

شرایطی مانند آرتریت می‌ تواند به التهاب در ناحیه دنبالچه منجر شود. این وضعیت به التهاب یا تحریک عصب‌ ها در ناحیه دنبالچه اشاره دارد.

مشکلات ساختاری

مشکلاتی مانند اسکولیوز یا لوردوز می‌ توانند به ایجاد درد دنبالچه منجر شوند. در برخی افراد، نقص‌ های مادرزادی در ساختار دنبالچه می‌ تواند باعث درد شود.

چاقی

افرادی که دارای اضافه وزن هستند لگن آن ها در هنگام حرکت به اندازه کافی نمی چرخد که این موضوع باعث حرکت کم تر دنبالچه می شود که در نتیجه این فشار زیاد و مداوم بر روی استخوان و محدود شدن حرکت باعث درد می شود. این افراد باید برای کاهش درد فعالیت های ورزشی انجام دهند تا خشکی استخوان دنبالچه آن ها کاهش یابد و درد آن ها از بین برود.

علائم درد دنبالچه

علائم مرتبط با درد دنبالچه می‌ تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مداوم یا تیز، درد ممکن است به صورت مداوم یا به صورت حملات ناگهانی احساس شود.
• بسیاری از افراد گزارش می‌ دهند که درد در هنگام نشستن افزایش می‌ یابد.
• برخی حرکات مانند خم شدن یا بلند شدن می‌ تواند درد را تشدید کند.
• احساس بی‌ حسی یا سوزن سوزن شدن، این احساس ممکن است به دلیل فشار به اعصاب ایجاد شود.
• دردی که با یبوست بدتر شود و با دفع مدفوع بهبود پیدا کند.

تشخیص درد دنبالچه

تشخیص درد دنبالچه معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کرده و علائم و نشانه‌ های موجود را مورد ارزیابی قرار می‌ دهد.
2. پزشک ممکن است با بررسی ناحیه دنبالچه، حرکات بیمار و نقاط حساس، اطلاعات بیشتری جمع‌ آوری کند.
3. در برخی موارد، پزشک ممکن است از آزمایش‌ های تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن برای بررسی ساختارهای داخلی و تشخیص مشکلات استفاده کند.در روش های تصویر برداری با اشعه ایکس ممکن است جابه جایی یا کج شدگی دنبالچه مشاهده گردد.
4. آزمایش‌ های خون یا سایر آزمایش‌ های تشخیصی ممکن است برای بررسی وجود عفونت یا التهاب انجام شود.

روش های درمانی دنبالچه

از سری راه و روش های درمان درد دنبالچه می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

استراحت و استفاده از کمپرس سرد و گرم

استراحت کافی می‌ تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌ تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند گذاشتن چند بار در طول روز از همان روز اول شروع درد.

استفاده از داروها

داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن می‌ توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. در برخی موارد، پزشک ممکن است مسکن‌ های قوی‌ تری تجویز کند. در موارد شدید، تزریق استروئیدها به ناحیه دنبالچه ممکن است برای کاهش التهاب و درد موثر باشد.

تزریق موضعی

تزریق موضعی که یک عامل بی حس کننده و استروئید است می تواند تا حد زیادی این درد را کاهش دهد. این تزریق باید حتما توسط پزشک و با استفاده از دستگاه تصویر برداری انجام شود. تسکین درد با این روش می تواند از یک هفته تا چند سال هم باشد. تزریق فاست نیز یک روش درمانی کم تهاجمی است که برای تسکین دردهای ناشی از مشکلات مفاصل فاست در ستون فقرات به کار می‌ رود. تزریق در مفصل فاست معمولا در بخش های مختلفی از بدن انجام می شود.

جراحی

اگر درمان‌ های غیرجراحی موثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. این ممکن است شامل:

• در موارد آسیب شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم ناحیه آسیب‌ دیده باشد.

پیشگیری از ایجاد درد دنبالچه

• حفظ وزن سالم می‌ تواند فشار کمتری به ناحیه دنبالچه وارد کند و خطر ابتلا به درد را کاهش دهد.
• ورزش منظم و تقویت عضلات کمر و ناحیه شکم می‌ تواند به بهبود تعادل و کاهش خطر آسیب کمک کند.
• رعایت وضعیت بدنی صحیح هنگام نشستن و ایستادن می‌ تواند به کاهش فشار بر روی دنبالچه کمک کند.
• استفاده از صندلی‌ های مناسب و تجهیزات ارگونومیک می‌ تواند به کاهش فشار بر روی ناحیه دنبالچه کمک کند.

در اکثر موارد سعی می شود روی بالشتک های حلقه ای که در داروخانه ها هستند، استفاده کرد. آب درمانی و نشستن در جکوزی نیز تا حدودی کمک کننده است. اگر روش های درمانی قبلی باعث بهتر شدن نشود، در کلینیک درد دکتر غفرانی تحت هدایت اشعه ایکس و بدون بیهوشی با بی حسی موضعی درمان انجام می شود. تزریق هایی در اطراف دنبالچه و بلوک غده عصبی که به دنبالچه عصب دهی می کند با نام گانگلیون ایمپار باعث بی دردی طولانی مدت بیمار می شویم ولی بعد از این اقدام تا دو ماه حداقل دارو درمانی و نشستن بر روی حلقه های لاستیکی توصیه می شود.

جمع بندی

درد دنبالچه یک مشکل شایع است که می‌ تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. شناسایی علل و علائم این درد اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌ تواند به انتخاب روش‌ های درمانی مناسب کمک کند. با توجه به اینکه این درد می‌ تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد، مشاوره با پزشک و پیگیری درمان‌ های مناسب بسیار حائز اهمیت است. جهت مشاوره با آقای دکتر کامران غفرانی ( متخصص آنستزیولوژی و درد) به سایت ایشان به آدرس https://drkamranghofrani.com مراجعه نمایید. همچنین می توانید از طریق واتساپ یا ایتا به شماره 09383103864 در ارتباط باشید. برای ارتباط با کلینیک ماهان نیز با شماره های زیر در ارتباط باشید.

021-88866619 ، 02188866629 ، 02188866639