همشهری آنلاین – مریم سرخوش: دکتر سیدکاظم فروتن، متخصص اورولوژی و رئیس کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد در نشست خبری هفتمین همایش خانواده و سلامت جنسی گفت: این همایش با هدف اهمیت توجه به سلامت جنسی در خانواده برگزار خواهد شد که مهم‌ترین بخش از روابط زناشویی است. کیفیت آن نه تنها سلامت فرد و خانواده را متاثر می‌کند بلکه باعث ارتقای سلامت جامعه هم خواهد شد. اگر سیاست‌های راهبردی را با نگاه بین‌رشته‌ای و مرتباط با معارف اسلامی و شناسایی عوامل آسیب‌رسان به سلامت اجتماعی بررسی کنیم، می‌توان در موضوع سلامت خانواده و اجتماع موفق بود.
رئیس هفتمین همایش خانواده و سلامت جنسی تاکید کرد: سلامت جنسی و خانواده یک موضوع شخصی نیست بلکه ضرورت اجتماعی و مساله ملی است که اگر در این حوزه کامل شود، یک سرمایه‌گذاری اجتماعی بلندمدت خواهد بود. اگر به دنبال جامعه سالم و بانشاط هستیم باید از خانواده شروع کنیم و سلامت جنسی یکی از کلیدهای طلایی این مسیر است و ستون پنهان سلامت خانواده و جامعه به شمار می‌رود.
به گفته فروتن، دانشگاه شاهد هفتمین همایش خانواده و سلامت جنسی را اول و دوم آبان برگزار و ۵ هدف را دنبال می‌کند؛ اول ایجاد فرصت مبادله اطلاعات، هم‌اندیشی و شبکه‌سازی بین اعضای جامعه علمی کشور در ابعاد مختلف سلامت جنسی، دوم طرح مطالب علمی، آموزشی و تحقیقاتی و آخرین روش‌های مشاوره و پیشگیری و درمان مسائل جنسی، سوم تغییر نگاه‌های تک بعدی به سلامت جنسی از سوی روانشناسان و پزشکان و توجه به مسائل بین‌رشته‌ای، چهارم برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی برای ارتقای مهارت‌های شرکت‌کنندگان و در نهایت ارائه تعریف بومی‌شده از سلامت جنسی.
این مسئول درباره تعریف بومی شده این حوزه توضیح داد: تمام منابع علمی در این حوزه به سازمان بهداشت جهانی ارجاع می‌شود. در تعاریف این سازمان هر نوع رابطه جنسی به سلامت جنسی مرتبط است، حتی خارج از خانواده و همجنسگرایانه که با ارزش‌های اعتقادی و انقلابی کشور ما متفاوت است. به همین دلیل با همکاری فرهنگستان علوم پزشکی تعریف مناسبی در این حوزه انجام شده و در رویداد پیش‌رو رونمایی خواهد شد تا به مرجعی برای محققان بدل شود.
بیمه‌ها پای کار بیایند
فروتن بر ضرورت ورود سازمان‌های بیمه‌گر در مباحث مرتبط با سلامت جنسی تاکید کرد و گفت: این سازمان‌ها همه هزینه‌های پزشکی اختلالات و بیماری‌ها را با درصدهای مختلف پرداخت می‌کنند، از یک سرماخوردگی تا پیوند عضو. اما بحث سلامت خانواده که به ویژه در ۵ سال اول ازدواج بسیار مهم است تحت پوشش بیمه نیست و مردم باید از سبد اقتصادی خود برای دریافت چنین خدماتی هزینه کنند. اما با توجه به مشکلات اقتصادی کمتر به روانشناسان و پزشکان برای اختلالات سلامت جنسی مراجعه می‌کنند.
این اورولوژیست به فقدان مراکز امن در حوزه سلامت جنسی در استانها هم اشاره کرد و افزود: ۱۰ سال است که وزارت بهداشت درصدد تهیه دستورالعمل آیین‌نامه کلینیک‌های سلامت خانواده است اما هنوز نهایی نشده است. انتظار این است که وزارت بهداشت هر چه سریع‌تر آن را نهایی و ابلاغ کند تا حداقل یک مرکز با حضور متخصصان روانپزشکی، زنان، اورولوژی با نگرش به مساله سلامت جنسی در هر استان داشته باشیم.
فروتن با بیان این که مردان با ناتوانی جنسی دو برابر زمینه ابتلا به سکته قلبی دارند، بیان کرد: پزشکان باید در این باره هم آگاهی داشته باشند و نسبت به پیشگیری از آن اقدام کند. یعنی هم متخصصان اورولوژی این مساله را بدانند که اگر مراجعان بالای ۵۰ سال به دلیل ناتوانی جنسی داشتند، آنها را به متخصص قلب هم ارجاع دهند و هم متخصصان قلب بدانند که بخشی از ارزیابی سلامت قلبی را به سلامت جنسی بیماران هم اختصاص دهند. مساله‌ای که در حال حاضر به آن توجه نمی‌شود و در بررسی‌ها از بیماران قلبی پرسیده نمی‌شود و در جامعه علمی ما این مساله مغفول مانده و در همایش پیش‌رو به این مساله خواهیم پرداخت.
این مسئول در پاسخ به سوال همشهری آنلاین که آیا برگزاری چنین رویدادهایی می‌تواند تابوی پرداختن به موضوعات سلامت جنسی در سطح جامعه را بشکند، بیان کرد: باید به مسائل جنسی نگاه علمی داشته باشیم و تنها تفاوت این حوزه با سایر بیماری‌ها این است که فردی نیست و زوجین از آن بهره می‌برند یا آسیب می‌بینند. نگاه ارزشی به سلامت جنسی هم اهمیت دارد چون استحکام خانواده به آن وابسته و در اسلام به عنوان عبادت مطرح شده است. با همین هدف از سال ۹۷ رشته دکتری خانواده و سلامت جنسی در دانشگاه شاهد راه‌اندازی و تاکنون ۶ دوره پذیرش دانشجو داشته است.
این اورولوژیست ادامه داد: خانواده سالم نباید در مسائل جنسی مشکل داشته باشد. بروز چنین مشکلاتی باعث می‌شود که تنش، سردی روابط، سوءظن، بدبینی و خشونت حاکم شود و در نهایت هم باعث افزایش آمار طلاق خواهد شد. عدم درک زوجین از تفاوت‌های زن و مرد باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود. آنها این تفاوت را در مسائل ظاهری می‌بینند اما زوجین نیاز به آموزش دارند تا زندگی‌شان دچار سردی نشود. بنابراین وظیفه حاکمیت است که برای سلامت جنسی برنامه کشوری درازمدت داشته باشد.
خودمان به فضای مجازی فرصت می‌دهیم
رئیس کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد به مشکلاتی هم اشاره کرد که درمان‌های ساده دارند اما نادیده گرفته می‌شوند و در توضیح بیشتر گفت: یکی از مسائل مهم بحث زودانزالی است که حدود ۳۰ درصد مردان دچار آن هستند و باعث بروز مشکلاتی در زندگی زناشویی است. در حالی که به راحتی قابل درمان است. از سوی دیگر در ازدواج افراد به دنبال همسر خوب می‌گردند اما نمی‌دانند خودشان چه میزان از همسرداری آگاه هستند.
او در پاسخ به سوالی درباره تربیت جنسی فرزندان در خانواده هم بیان کرد: ما یک حوزه درباره تربیت جنسی و یک حوزه درباره آموزش جنسی داریم. در تربیت جنسی بحث اخلاق مطرح است و این که فرزند چگونه تربیت شود که مراقبت‌ها و حریم‌ها را در نظر بگیرد و به هیچ عنوان بحث آموزش جنسی مطرح نمی‌شود چون نیازی نیست. البته باید آنها را از مخاطرات رفتارهای جنسی آگاه کرد که آسیب نبینند. آموزش جنسی هم باید از زمانی که افراد در شرف ازدواج قرار می‌گیرند آغاز شود که شامل دو مرحله است، اول آموزش روابط جنسی و دوم مهارت‌های ارتباطی. وزارت بهداشت هم در این باره برنامه‌هایی دارد اما بسیار کم است.
فروتن درباره آسیب فضای مجازی و اطلاعات نادرستی که از طریق آن به خانواده‌ها منتقل می‌شود هم بیان کرد: در این باره ما مقصریم. هیچ مرکزی در کشور برای ارائه اطلاعات درست در این حوزه برای مردم نداریم که مهارت‌های لازم را به آنها آموزش بدهیم. به همین دلیل مردم سراغ فضای مجازی می‌روند که بر مبنای تفکرات فرهنگ غربی محتوا ارائه می‌دهند.
پیچیدگی‌های انسانی را در ازدواج نادیده می‌گیریم
رئیس کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد درباره نقش استرس و سبک زندگی در تهدید سلامت جنسی افراد بیان کرد: استرس به طور کلی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما ازدواج با استرس آغاز نمی‌شود، بلکه در ادامه دچار اسرتس می‌شود. زوجین در ابتدا هیچ تصوری درباره جدایی و طلاق ندارند، اما این اتفاق رخ می‌دهد. با بررسی این شرایط مشخص می‌شود که آموزش‌های زوج بودن را نگرفته‌اند و همواره دچار سوءبرداشت یا تحقیر می‌شوند. این شرایط باعث فراهم شدن استرس در خانواده است. اولین قدم برای این که استرس روابط زناشویی در زوجین شکل نگیرد، آموزش مهارت‌های زندگی است که مقدمه آن چگونه همسر بودن است. حتی ماهیتابه هم یک کاتالوگ آموزشی دارد که پس از خرید نکاتی برای سالم ماندن و طول عمر محصول دارد، اما مرد و زن با وجود پیچیدگی‌های شدید انسانی با هم ازدواج می‌کنند بدون این که آگاهی از همدیگر داشته باشند.
فروتن در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره این که آیا این آموزش‌ها در سطح مشاوره‌های خانواده کافی هست یا خیر، توضیح داد: مسائل جنسی و زناشویی در زیر ۵۰ سال عمدتا جنبه‌های روانشناختی دارد اما بالای این سن جنبه پزشکی بیشتر است و روانشناختی نقش کمتری دارد. این دو مساله باید از هم تفکیک شود و مساله بین‌رشته پررنگ‌تر می‌شود، یعنی باید اورولوژیست‌ها دید روانشناسی و پزشکان آگاه از مسائل اورولوژی باشند. گاهی مشاهده شده که روانشناسان مدت‌ها روی بی‌میلی جنسی فرد کار می‌کنند اما در نهایت مشخص می‌شود که مشکل هورمونی وجود داشته است.
او درباره آمار متخصصان حوزه خانواده و سلامت جنسی هم بیان کرد: در حال حاضر این آمار صفر است. ۱۸ نفر از دانشجویان ما در حال تحصیل در مقطع دکتری هستند که با کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی وارد این رشته شده‌اند. مشکل اینجاست که فعالیت در این حوزه بدون آگاهی‌های علمی در حال انجام است. به عنوان مثال یک پزشک هم داخلی و اطفال است و هم فعال سلامت جنسی. این افراد وارد زندگی خصوصی افراد می‌شوند و آن را به هم می‌ریزند.
پیگیری ۵ حوزه در همایش
دکتر مریم ربیعی، متخصص زنان و دبیر علمی هفتمین همایش خانواده و سلامت جنسی هم در ادامه این نشست خبری بیان کرد: همایش از بعد پزشکی، حقوق، روانی، تربیتی و جوانی جمعیت برگزار خواهد شد. در بحث پزشکی با توجه به این که تغییر جنسیت و جراحی‌های زیبایی در زنان و مردان شیوع بالایی دارد، دو پنل تخصصی پزشکی در نظر گرفته شده است. در بعد روانی به این دلیل که بیشترین مشکلات خانواده‌ها در حوزه جنسی به مشکلات روحی و روانی افراد مرتبط است، بیشترین پنل‌ها را به خود اختصاص داده و ۵ برنامه برگزار خواهد شد.
او ادامه داد: در بعد تربیتی هم رویکرد خانواده در شکل‌گیری روابط و سلامت جنسی در آینده اهمیت قابل توجهی دارد و در این حوزه هم ۳ پنل برگزار می‌شود و راهکارهایی به خانواده‌ها ارائه خواهد کرد و چالش‌های فضای مجازی در بیان مسائل مرتبط تربیت فرزندان را هم مدنظر دارد. در بخش حقوقی هم پنل و کارگاه برگزار خواهد شد که مساله تغییر جنسیت، پیشگیری از انحرافات جنسی و راهکارهای حقوقی برای زوجین دیده خواهد شد.
رونمایی از تعریف جدید سلامت جنسی
دکتر رضا محمدصالحی، دبیر اجرایی همایش هم بیان کرد: فرآیند اجرایی همایش از یکسال قبل گرفته شده و امتیاز بازآموزی برای جامعه هدف هم دارد. ۲۱۷ مقاله هم دریافت کرده‌ایم که ۳۴ مقاله برای سخنرانی پذیرفته شده و ۱۵۲ مقاله هم به صورت پوستر ارائه خواهد شد. دانشگاه‌های تهران، فردوسی مشهد، تبریز و خوارزمی حامیان معنوی ما هستند. انجمن‌های علمی اورولوژی، زنان و زایمان، مامایی، روانشناسان و ستاد ملی جمعیت هم در این همایش ما را همراهی کردند. وزارت بهداشت هم در مراحل مختلف ما را حمایت کردند.
به گفته محمدصالحی، این رویداد اول و دوم آبان سالن همایش هتل قلب تهران برگزار خواهد شد و یک برنامه رونمایی برای اولین بار از تعریف سلامت جنسی با رویکرد مذهبی و ملی اجرا خواهد شد.
