بهرنگ شادرو، کارشناس بازار سرمایه به وضعیت بازار سهام پرداخت و گفت: برای رشد بازار سهام می‌توان دو دلیل عمده را متذکر شد. اولین دلیل را می‌توان رشد قیمت دلار دانست. بازار ما به‌صورت سنتی همیشه به دنبال نرخ دلار حرکت کرده و در واقع این رفتار را یاد گرفته است. به این معنا که هر زمان دلار بازار آزاد افزایش پیدا می‌کند، پس از مدتی با یک وقفه، دولت معمولا نرخ دلار سامانه مبادله (که پیش‌تر «نیما» نام داشت) را به سمت بالا تعدیل می‌کند، تا فاصله میان دلار آزاد و مبادله‌ای کاهش یابد. بازار این رفتار را بارها تجربه کرده و به آن اطمینان پیدا کرده است.
به نظر می‌رسد در شرایط فعلی هم، محرک یا «درایور» اصلی بازار سرمایه ما نرخ دلار است؛ چراکه این نرخ، چشم‌انداز سودآوری(ریالی) شرکت‌ها را تعیین می‌کند. چون رشد نرخ دلار نهایتا به افزایش ارزش ریالی درآمد شرکت‌ها منجر می‌شود. به همین دلیل، بازار بر مبنای همین انتظارات رو به بالا حرکت کرده است.
اما دلیل دوم و به نظر من مهم‌تر از دلیل اول، این است که بخش عمده‌ای از بازار سرمایه ما در اختیار دولت و نهادهای وابسته است. دو صندوق توسعه و تثبیت در ساختار بازار نقش بسیار پررنگی دارند و در جریان معاملات تاثیرگذارند. درست روز بعد از اعمال «ماشه» بازار مثبت شد. به نظر من، اولویت را باید به این موضوع بدهیم که رشد بازار ناشی از اراده و اقدام بازارساز(نهاد حمایت‌کننده) بوده است. به بیان دیگر، این رشد با تصمیم و دخالت مستقیم شکل گرفته تا بازار سرمایه تقویت شود.
در گذشته، بازار معمولا منتظر می‌ماند تا از افزایش نرخ دلار نیما یا مبادله‌ای اطمینان حاصل کند و بعد از آن خرید انجام دهد. اما این‌بار، خریدها پیش‌دستانه بوده و به‌نوعی محرک اولیه از سوی بازارساز بوده است؛ یعنی دولت خواسته که جریان نقدینگی از بازار دلار و طلا به سمت بازار سرمایه هدایت شود. ما شاهد هستیم که برای صندوق‌های طلا محدودیت‌هایی وضع شده و دولت با تزریق دلار در بازار آزاد تلاش می‌کند تا نرخ ارز بازار آزاد را کنترل کند. در نتیجه، هدف این است که سرمایه‌ها به‌جای بازارهای موازی، وارد بازار سهام شوند. به نظر من، این عامل دوم مهم‌ترین محرک رشد اخیر بازار است.
با روندی که بازار در پیش گرفته و افزایش ارزش معاملات، احتمال دارد که در محدوده دو‌میلیون و ۹۵۰هزار واحد، بازار وارد یک وقفه یا اصلاح موقت شود. ممکن است در این مسیر شاهد بازوی اصلاحی باشیم که شاخص تا محدوده دو‌میلیون و ۸۰۰ یا دو‌میلیون و ۸۵۰هزار واحد عقب‌نشینی کند. اما روند کلی بازار سرمایه را صعودی می‌بینم و فکر می‌کنم تا رسیدن به سقف اردیبهشت امسال، همچنان پتانسیل رشد وجود دارد.
وی در مورد چشم‌انداز و استراتژی پس از بازگشت تحریم‌ها گفت: بعید به نظر نمی‌رسد که بازار سرمایه تا پایان سال بتواند روند پرشتاب کنونی را حفظ کند؛ قطعا در مقاطعی توقف یا اصلاح خواهد داشت. اما در سمت دیگر، ما شاهد رشد مستمر اونس جهانی هستیم و متاسفانه باید گفت که چشم‌انداز دلار نیز تا پایان سال صعودی است. بنابراین می‌توان گفت ترکیبی از بازار سرمایه و بازار طلا می‌تواند استراتژی مناسبی برای باقی‌مانده سال باشد.
به‌ویژه هرچه به انتهای سال نزدیک‌تر شویم، با توجه به تحریم‌های اعمال‌شده احتمال رشد دلار آزاد وجود دارد و از سوی دیگر افزایش قیمت اونس جهانی نیز می‌تواند بازدهی صندوق‌های طلا را حفظ کند. بنابراین این صندوق‌ها همچنان تا پایان سال می‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند. اما تداوم رشد بازار سرمایه بستگی به میزان حمایت واقعی دولت از این بازار دارد. یکی از روش‌های واقعی حمایت، حذف دلار دستوری یا دلار مبادله‌ای از نظام ارزی کشور است. این اقدام می‌تواند تاثیر مثبتی بر سودآوری شرکت‌های بورسی و جذابیت بازار سرمایه داشته باشد.
از دیگر عوامل مهمی که می‌تواند در رونق بازار موثر باشد، موضوع «بورس کالای خودرو» است؛ موضوعی که در سال‌های اخیر شاید بیش از ۱۰ تا ۱۲ بار مطرح شده اما هر بار فقط نوسانات کوتاه‌مدتی در بازار ایجاد کرده و به‌طور جدی پیگیری نشده است. حذف قیمت‌گذاری دستوری در این حوزه می‌تواند اثر بسیار مثبتی بر بازار سرمایه داشته باشد. در مجموع، همین دو عامل می‌توانند تا پایان سال به رونق بازار سرمایه کمک کنند. اما باید تاکید کرد که رشد پایدار بازار تنها زمانی اتفاق می‌افتد که نرخ دلار مبادله‌ای افزایش پیدا کند؛ در غیر این صورت، رشد فعلی می‌تواند کوتاه‌مدت و مقطعی باشد.
پدرام روتیها، کارشناس بازار سرمایه گفت: بخش قابل‌توجهی از افت‌ها و روند نزولی، پیش از وقوع «مکانیسم ماشه» توسط بازار پیش‌خور شده بود. به همین دلیل، پس از وقوع این اتفاق، واکنش بازار فراتر از انتظار بود؛ شاخص کل مثبت شد، حجم معاملات افزایش یافت، ورود نقدینگی توسط اشخاص حقیقی صورت گرفت و در مجموع، بازار روندی صعودی به خود گرفت. از سوی دیگر، بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها دچار جا‌ماندگی شده بود و همین امر، زمینه‌ساز رشد آن شد.
در این میان، چند اتفاق مثبت نیز رقم خورد: نرخ دلار نیما تا حدودی بهبود یافت، معاملات بورس کالا با نرخ‌های دلاری بالاتری انجام شد و همچنین بحث راه‌اندازی تالار دوم برای معاملات ارز مطرح شد. این موضوع، با توجه به اینکه نرخ ارز در تالار دوم به مراتب بالاتر از نرخ کنونی است، می‌تواند حاشیه سود مناسبی برای شرکت‌ها ایجاد کند. در کنار این تحولات، حمایت‌هایی که از بازار صورت گرفته و بهبود شرایط معاملاتی باعث شده‌اند تا وضعیت کلی بازار مثبت و نسبتا یکدست باشد.
در خصوص چشم‌انداز آینده بازار نیز باید گفت که در حال حاضر عرضه‌ها به طور کامل در بازار جذب می‌شوند و تاکنون این عرضه‌ها نتوانسته‌اند اصلاح عمیقی را رقم بزنند. بنابراین می‌توان گفت که بازار وارد یک روند نسبتا باثبات شده و اگر اصلاحی هم در پیش باشد، با توجه به شرایط اخیر، انتظار نمی‌رود اصلاح‌ها مانند گذشته شدید و عمیق باشند. به نظر می‌رسد ورود نقدینگی جدید و افزایش حجم معاملات در هفته‌های اخیر، خود به‌عنوان یک سیگنال مثبت برای بازار عمل کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذارانی که در انتظار فرصت ورود بودند، از این وضعیت استفاده کردند و به بازار بازگشتند.
در ادامه، اگر ریسک‌های سیستماتیک مانند ریسک‌های سیاسی، یا احتمال وقوع جنگ در منطقه بروز نکند، بازار بورس می‌تواند به یک وضعیت نسبتا باثبات برسد و از فضای نگرانی و استرس فاصله بگیرد. در این صورت، ارزش بازار نیز بیش از پیش نمایان خواهد شد. به‌طور کلی، با ورود نقدینگی جدید، افزایش ارزش معاملات، رشد شاخص و مقاومتی که بازار در برابر عرضه‌ها از خود نشان داده است، می‌توان گفت بازار در مسیر مثبتی قرار گرفته است.
در صورت عدم بروز اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی یا ریسک‌های جدید، این روند صعودی احتمالا در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت و بازار می‌تواند سطوح مقاومتی بالاتری را نیز تجربه کند.
