5 جرم سایبری پرتکرار

دنیای اقتصاد پنج شنبه 17 مهر 1404 - 00:05
دنیای اقتصاد: سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتای فراجا در گفت‌و‌گویی جامع با خبرگزاری ایسنا درباره وضعیت جرائم سایبری در کشور به ویژه در 6ماه نخست سال جاری صحبت کرده و توضیحاتی درباره آمار، روندها و چالش‌های اصلی این حوزه ارائه کرده است.

طبق گفته او، در سطح جهانی حدود ۷۲ نوع جرم سایبری شناخته شده است که از این میان، در ایران ۲۷ نوع جرم به‌صورت روتین توسط بزهکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جرائم به شکل گسترده‌ای فعالیت دارند و از بین آنها پنج نوع جرم شاخص و پرتکرار بیشترین حجم پرونده‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

به گزارش ایسنا، در صدر فهرست جرائم سایبری کشور، کلاهبرداری اینترنتی قرار دارد که سهمی بالغ بر ۴۰ درصد از کل پرونده‌های ثبت‌شده در نیمه نخست سال جاری را تشکیل می‌دهد. این نوع کلاهبرداری در قالب‌های مختلفی رخ می‌دهد؛ از جمله سفارش کالا از بازارهای آنلاین داخلی یا پلتفرم‌های خارجی که کالا به دست خریدار نمی‌رسد یا کیفیت آن با آنچه اعلام شده تفاوت دارد. همچنین در برخی موارد کلاهبرداران با سوءاستفاده از اطلاعات آگهی‌های فروش، کالا را به چند نفر فروخته و وجه آن را به حساب خود منتقل می‌کنند. به این نوع کلاهبرداری‌ها «کلاهبرداری مثلثی» گفته می‌شود که یکی از چالش‌های عمده پلیس فتا محسوب می‌شود.

پس از کلاهبرداری اینترنتی، برداشت‌های غیرمجاز از حساب‌های بانکی دومین جرم پرتکرار در فضای مجازی است که حدود ۳۰ درصد جرائم را شامل می‌شود. این برداشت‌ها معمولا با روش‌هایی مانند ارسال لینک‌های آلوده به تلفن همراه کاربران برای سرقت رمزهای بانکی یا هدایت آنان به درگاه‌های جعلی پرداخت انجام می‌گیرد. سومین جرم مهم دسترسی غیرمجاز به داده‌ها و سوءاستفاده از اطلاعات شخصی کاربران در پلتفرم‌های داخلی و خارجی است که ممکن است منجر به اخاذی یا انتشار داده‌های خصوصی شود.

هتک حیثیت و مزاحمت‌های اینترنتی نیز از دیگر جرائم برجسته است که با ایجاد مزاحمت، تهدید، باج‌گیری یا انتشار تصاویر خصوصی افراد در شبکه‌های اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی ایجاد می‌کند. این پنج جرم پرتکرار تقریبا در تمامی استان‌ها به صورت مشابه گزارش شده است.

از نظر جغرافیایی، توزیع جرائم سایبری در کشور متفاوت است؛ حدود ۱۳ درصد از کل پرونده‌های سایبری در پلیس فتای تهران بزرگ رسیدگی می‌شود. استان‌های خراسان رضوی و اصفهان هر کدام ۵ درصد، و شیراز و آذربایجان شرقی هر کدام ۳ درصد از کل جرائم را به خود اختصاص داده‌اند. در مقابل، مناطقی مانند کیش، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی کم‌ترین میزان وقوع جرائم سایبری را دارند. این آمار مبتنی بر داده‌های سامانه کشوری پلیس فتا و شکایات مردمی است.

در مقایسه با سال گذشته، میزان وقوع جرائم سایبری در ۶‌ماه نخست امسال ۲.۷ درصد کاهش یافته و این روند در سال‌های اخیر ادامه داشته است که نشان‌دهنده بهبود روند کنترل و مقابله با این جرائم است. با این حال، سردار مجید تاکید کرد که کنترل جرائم سایبری فرآیندی پیچیده است که نیازمند همکاری گسترده و هماهنگی میان نهادهای مختلف است.

یکی از روش‌های شایع کلاهبرداری، اسکیمینگ یا کپی غیرمجاز کارت‌های بانکی است که از طریق دستگاه‌های جانبی پوز انجام می‌شود. در نیم‌سال اول امسال، ۱۹ پرونده کثیرالشاکی مربوط به اسکیمینگ شناسایی و ۳۸ متهم در این زمینه دستگیر شده‌اند. همچنین در حوزه برداشت‌های غیرمجاز اینترنتی، حدود ۳۰ پرونده مهم با ۳۷ متهم باندی کشف و متلاشی شده است.

در زمینه کلاهبرداری‌های اینترنتی نیز، ۱۱۰ پرونده کثیرالشاکی با ابعاد سازمان‌یافته شناسایی و ۱۸۱ متهم مرتبط دستگیر شده‌اند. این موفقیت‌ها حاصل تلاش‌های شبانه‌روزی پلیس فتا و همکاری سایر دستگاه‌هاست. سردار مجید همچنین نقش کلیدی نهادهایی مانند بانک مرکزی، اپراتورهای تلفن همراه و دادستانی کل کشور را در مقابله با جرائم سایبری یادآور شد و بر ضرورت هم‌افزایی میان آنها تاکید کرد.

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.