گسترش نیوز: در ظاهر، فروش جنگنده‌ها به‌منزله‌ی افزایش قدرت دفاع هوایی ایران است، اما در عمق ماجرا، پیام آن برای بخش حمل‌ونقل هوایی و حتی زمینی کشور بسیار مهم‌تر است. روسیه با ارسال سیگنال اعتماد به ایران، در واقع قابلیت اطمینان هوایی و امنیت فضای پروازی کشور را تأیید می‌کند؛ پیش‌شرطی حیاتی برای گسترش پروازهای ترانزیتی، کریدورهای باری و مسیرهای پرواز شرق به غرب که از آسمان ایران عبور می‌کنند.
در طول سال‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی، به‌ویژه در دوران ناآرامی‌های منطقه، مسیرهای پروازی خود را از آسمان ایران به‌دلیل فشارهای سیاسی یا خطرات احتمالی کاهش داده بودند. اما افزایش سطح امنیت هوایی و همکاری‌های فنی با روسیه، می‌تواند به بازگشت اطمینان جهانی نسبت به مسیرهای هوایی ایران منجر شود؛ مسیری که کوتاه‌ترین راه میان شرق آسیا و اروپا محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، معامله‌ی احتمالی سوخو-۳۵ همزمان است با اجرای معاهده‌ی «مشارکت استراتژیک جامع ایران و روسیه» که حوزه‌هایی چون حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و دریایی را نیز دربر می‌گیرد. به همین دلیل، کارشناسان معتقدند این رویداد نه فقط یک خرید تسلیحاتی بلکه گامی در راستای هم‌افزایی امنیت و زیرساخت در مسیرهای ترانزیتی ایران است.
در نگاه کلان، ترانزیت کالا و مسافر بدون امنیت هوایی و ثبات ژئوپلیتیکی، عملاً ممکن نیست. روسیه با فروش جنگنده‌های نسل ۴.۵ خود به ایران، عملاً به جهان پیام داده که ایران شریک قابل اتکایی در تأمین امنیت مسیرهای هوایی و زمینی جنوب اوراسیا است. این امر به‌ویژه در کریدور شمال–جنوب (INSTC) که ایران محور آن است، اهمیت ویژه دارد.
افزایش توان دفاع هوایی ایران می‌تواند بر امنیت خطوط ریلی و جاده‌ای نیز تأثیر بگذارد. وقتی مسیرهای حمل‌ونقل کشور از تهدیدات احتمالی مصون‌تر باشند، سرمایه‌گذاری در بخش‌های لجستیکی و زیرساختی نیز افزایش می‌یابد. از همین منظر، معامله‌ی سوخو-۳۵ می‌تواند زمینه‌ساز جذب سرمایه در حمل‌ونقل چندوجهی ایران باشد.
علاوه بر این، همکاری‌های فنی ناشی از قرارداد هوایی با روسیه می‌تواند در ارتقای فناوری‌های ناوبری، کنترل پرواز و حتی ساخت تجهیزات راداری در فرودگاه‌های ایران تأثیرگذار باشد. روسیه تجربه‌ی گسترده‌ای در ساخت سامانه‌های کنترل ترافیک هوایی دارد و انتقال بخشی از این دانش به ایران می‌تواند به نوسازی ساختار هوایی کشور در حوزه غیرنظامی نیز کمک کند.
از سوی دیگر، وقتی کشوری مانند روسیه که درگیر جنگ و تحریم‌های چندجانبه است، تصمیم به فروش جنگنده‌های استراتژیک خود به ایران می‌گیرد، این امر نوعی اعتبار ژئوپلیتیکی و فنی برای تهران محسوب می‌شود. چنین اعتباری می‌تواند در مذاکرات بین‌المللی حوزه حمل‌ونقل — چه با هند، چه با چین، چه با کشورهای آسیای مرکزی، به‌عنوان پشتوانه‌ای برای گسترش همکاری‌های ترانزیتی مطرح شود.
ایران در سال‌های اخیر در حال بازسازی نقشه‌ی حمل‌ونقل خود از دریا تا آسمان بوده است. از توسعه بندر چابهار تا تقویت مسیر ریلی رشت–آستارا و راه‌اندازی مسیر هوایی چین–ایران–اروپا، همه نشان از آن دارد که تهران می‌خواهد خود را به محور انتقال کالا، انرژی و مسافر در قلب اوراسیا تبدیل کند. افزایش قدرت دفاعی هوایی، به‌ویژه در پروازهای بلندمدت و عبوری، این هدف را پشتیبانی می‌کند.
در شرایطی که فشارهای غربی بر روسیه و ایران همزمان افزایش یافته، هر دو کشور به‌دنبال ایجاد شبکه‌ای مستقل از نفوذ غرب در حوزه ترانزیت و انرژی هستند. معامله‌ی سوخو-۳۵ را می‌توان بخشی از این پازل دانست: یعنی اطمینان متقابل برای حفظ امنیت کریدورهایی که هر دو کشور به آن وابسته‌اند.
برخی تحلیل‌گران معتقدند، خرید سوخو-۳۵ها می‌تواند در آینده به همکاری‌های مشترک در حوزه هواپیماهای ترابری و غیرنظامی نیز بینجامد. ایران با داشتن موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، می‌تواند به مرکز تعمیر، نگهداری و سرویس هواپیماهای روسی در خاورمیانه تبدیل شود — ظرفیتی که هم به توسعه حمل‌ونقل هوایی کشور کمک می‌کند و هم منبع ارزآوری جدیدی خواهد بود.
در نهایت، سیگنال مثبت روسیه از فروش جنگنده‌های پیشرفته به ایران، تنها پیامی نظامی نیست؛ بلکه اعلام اعتماد به ظرفیت فنی و ژئوپلیتیکی ایران برای تبدیل‌شدن به هاب حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه‌ای است. این همکاری می‌تواند امنیت آسمان را با توسعه زمین پیوند دهد و ایران را از کشوری محصور در تحریم، به مسیر حیاتی تجارت اوراسیایی بدل کند.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه مسکن و آخرین تحولات در بازار اجاره، سرویس راه و مسکن پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.
