به گزارش رکنا، در سال‌های گذشته تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که مشکل آلودگی پلاستیکی تنها به دریاها محدود نمی‌شود و ذرات بسیار کوچک میکرو و نانوپلاستیک اکنون در خاک‌های کشاورزی نیز وجود دارند. این ذرات قابلیت ورود به گیاه را از طریق ریشه دارند و ممکن است در قسمت‌های خوراکی مانند ساقه، برگ و میوه انباشته شوند.
در پژوهشی جدید، تیمی از دانشمندان در دانشگاه پلیموث بریتانیا گیاه تربچه را به روش هیدروپونیک (پرورش در محیط آبی بدون خاک) با محلولی حاوی ذرات نانوپلاستیک پلی‌استایرن کشت دادند. بعد از پنج روز، تقریباً ۵ درصد از ذرات پلاستیکی توانستند وارد ریشه‌های تربچه شوند. از این میزان، بخشی در قسمت خوراکی ریشه و حدود یک‌دهم آن در برگ‌های بالایی گیاه دیده شد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که حتی ساختارهای طبیعی گیاه که در برابر مواد مضر عمل می‌کنند، قادر به جلوگیری کامل از ورود نانوپلاستیک‌ها نیستند.
ناتانیل کلارک، فیزیولوژیست و یکی از نویسندگان این تحقیق گفت: «در ریشه‌ی گیاهان لایه‌ای وجود دارد که به نوار کاسپاری شناخته میشود و مانند یک سد عمل می‌کند که مانع ورود ذرات مضر میشود. ولی این تحقیق نشان می‌دهد که ذرات نانوپلاستیک می‌توانند از این سد عبور کرده و وارد بافت گیاه شوند، و در نهایت به موجودات مصرف‌کننده منتقل شوند.»
بر اساس نتایج این مطالعه، حتی مواد غذایی که تازه و سالم به نظر می‌رسند، ممکن است حاوی میلیون‌ها ذره پلاستیکی باشند که ابعاد آنها در حد نانو یعنی کمتر از یک میلیونم سانتی‌متر است.
البته این بررسی محدودیت‌هایی دارد. شرایط آزمایش مشابه محیط مزرعه واقعی نبود، و غلظت پلاستیک در محلول آزمایشگاهی نسبت به خاک طبیعی بیشتر بود. همچنین فقط یک نوع پلاستیک و یک گونه گیاه مورد آزمایش قرار گرفت. با این حال، حقیقت اصلی مشخص است: ذرات بسیار کوچک پلاستیک می‌توانند از سدهای گیاه عبور کرده و وارد زنجیره غذایی شوند. با توجه به رشد سریع آلودگی پلاستیکی در سراسر جهان، احتمال بروز این پدیده به صورت گسترده وجود دارد.
کلارک معتقد است که دلیلی وجود ندارد فرض کنیم این مسئله فقط به تربچه محدود میشود. احتمالاً انواع مختلف سبزیجات و محصولات کشاورزی در جهان قابلیت جذب نانوپلاستیک‌ها را دارند.
تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که ذرات میکرو و نانوپلاستیک می‌توانند وارد بدن انسان شوند. اما هنوز اطلاعات دقیقی درباره تاثیر این ذرات فوق‌العاده کوچک بر سلامت بدن وجود ندارد. برخی مطالعات احتمال می‌دهند که این آلودگی‌ها ممکن است موجب ایجاد اختلالات بیولوژیکی شوند.
ریچارد تامپسون، زیست‌شناس دریا و از پژوهشگران این مطالعه، می‌گوید: «یافته‌های این تحقیق نباید ما را غافلگیر کند، چرا که در گذشته نیز میکروپلاستیک‌ها در بسیاری از محیط‌ها یافت شده‌اند. این مطالعه به‌وضوح نشان می‌دهد که تجمع ذرات پلاستیکی نه تنها در موجودات دریایی بلکه در گیاهان خوراکی نیز اتفاق می‌افتد.» وی اضافه می‌کند: «این پژوهش بخشی از تلاش ما برای شناخت نحوه تجمع مواد پلاستیکی و تأثیر احتمالی آن بر سلامت انسان است.»
نتایج این پژوهش در ژورنال علمی منتشر شده است.
