به گزارش اقتصادنیوز، دو سال از آغاز جنگ و محاصره غزه گرچه بنا براخبار منتشر شده حماس و رژیم صهیونیستی به توافق رسیده اند اما روایت آنچه بر مردم غزه گذشت همچنان تلخ و سنگین است. مردم این سرزمین، در تاریکی گرسنگی و مرگ دست‌وپا می‌زنند. محاصره اقتصادی اسرائیل، دارو، غذا و سوخت را به کالایی نایاب تبدیل کرده و هزاران خانواده را در مرز بقا نگه داشته است. در میان این ویرانی، نسل جدیدی از کودکان، با سوءتغذیه و زخم‌های پنهان جنگ و گرسنگی بزرگ می‌شوند.
شیما مدبولی در میدل‌ایست‌ای نوشت: محمد آلدرینی، مردی از اهالی غزه می‌گوید که تنها غذایی که قادر است به دختر ۲۲ ماهه‌اش، روان، بدهد برنج است. این کودک فلسطینی از زمان تولد در نوامبر ۲۰۲۳، یعنی درست یک ماه پس از آغاز نسل‌کشی اسرائیل در غزه، هرگز شیر مادر را نچشیده است. مادر روان که حالا از چهار فرزند مراقبت می‌کند،درگیر افسردگی شدید شده است و بدن او، پس از تروماهای مکرر ناشی از محاصره و بمباران‌های پی‌درپی، تولید شیر را متوقف کرده است.
خانواده محمد مجبور شدند که از خانه خود در بیت لاهیا، به غزه‌سیتی و سپس به خان‌یونس نقل مکان کنند. محمد آلدرینی می‌گوید: این وقایع باعث شد که همسرم دچار استرس پس از سانحه شود.
از سوی دیگر، کودک 22 ماهه نیز ضعف‌های مادرخود را به ارث برده است؛ او قادر به راه رفتن نیست و به سختی صحبت می‌کند، سیستم ایمنی روان به شدت ضعیف است و از مشکلات قلبی و سوءتغذیه شدید رنج می‌برد. وزن او تنها ۷ کیلوگرم است. محمد این وضعیت را «گرسنگی مهندسی‌شده» می‌نامد.
اگر جنگ و گرسنگی متوقف شود و تغذیه مناسب فراهم شود، روان احتمالا می‌تواند زنده بماند، اما پژوهشگران ژنتیک هشدار می‌دهند که حتی در صورت بقا، مشکلات بلندمدت سلامتی برای او و فرزندانش در آینده محتمل است.
مطالعات در مورد قحطی‌ها و تراژدی‌های تاریخی، از هولوکاست گرفته تا قحطی بزرگ چین و نسل‌کشی رواندا، نشان داده‌اند که چنین رنج‌هایی اثرات ژنتیکی طولانی‌مدتی را برجای می‌گذارند.
گرسنگی و استرس ژن‌ها را تغییر نمی‌دهند، اما باعث ایجاد برخی تغییرات شیمیایی در آن‌ها می‌شود، یعنی ژن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند و عملکردشان تغییر می‌کند، بدون اینکه توالی دی‌ان‌ای، دست‌خوش تغییر شود.
این فرایند را «اپی‌ژنتیک» می‌نامند، زمانی که تاثیرات جنگ، از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که فرزندانی مادرانی که در دوران قحطی باردار بوده‌اند، با ریسک بالاتر مشکلات سلامتی در آینده مواجه شده‌اند.
تسا روزبوم، زیست‌شناس دانشگاه آمستردام می‌گوید: هورمون‌های استرس مادران، بر بدن و مغز نوزادان تاثیر می‌گذارند. همچنین پدرانی که در شرایط استرس‌زا و گرسنگی زندگی می‌کنند، می‌توانند بر فرزندانشان اثر بگذارند.
با توجه به محاصره غزه توسط اسرائیل، هنوز تحقیق مستقیمی درباره اثرات اپی‌ژنتیک در غزه انجام نشده است، اما دانشمندان آن را با نمونه‌های هولوکاست، قحطی هلند و رواندا مقایسه می‌کنند.
موتسا می‌گوید: در مناطق جنگی مثل غزه، این تاثیر دوچندان است. رنج، گرسنگی، جابه‌جایی و خشونت مداوم، اثرات اپی‌ژنتیک منفی عمیق‌تری را بر جای می‌گذارند.
طبق آمار مقامات بهداشت فلسطین، از آغاز جنگ تاکنون حداقل ۲۰ هزار کودک کشته شده‌اند. یونیسف نیز تخمین می‌زند که بیش از ۵۰ هزار کودک کشته یا زخمی شده‌اند.
تنها در ماه اوت، 13 هزار کودک فلسطینی دچار سوءتغذیه حاد بودند که قحطی آن توسط سازمان ملل تأیید شده است. شرایط موجود باعث ایجاد اثرات اپی‌ژنتیک طولانی‌مدت و شدید بر کودکان و نسل‌های بعدی خواهد شد.
متخصصان پس از بررسی وضعیت روان و سابقه پزشکی خانواده‌اش نتیجه گرفتند که او در معرض خطر بالای مشکلات سلامت جدی ناشی از اثرات اپی‌ژنتیک است.
تسا روزبوم می‌گوید: روان مواد مغذی لازم برای رشدش را دریافت نمی‌کند. این وضعیت متابولیسم او را تحت تاثیر قرار داده و او را در معرض دیابت و بیماری‌های قلبی قرار می‌دهد.
موتسا اضافه می‌کند: ژن‌های روان تحت تاثیر جنگ و گرسنگی تغییر می‌کنند و او و فرزندانش در آینده از آن رنج خواهند برد.
تحقیقات نشان می‌دهد که بهبود شرایط زندگی، دسترسی به غذا، مراقبت پزشکی و محیط امن می‌تواند برخی از آسیب‌ها را کاهش دهد.
محمد آلدرینی، پدر روان، می‌گوید: با وجود اینکه سلامت فرزندانم در خطر است و خودم و همسرم دیابت و فشارخون داریم، هنوز جرات رویاپردازی درباره پایان این نسل‌کشی را دارم، من هنوز امیدوارم که روزی بتوانیم به زندگی عادی بازگردیم.
