خبرگزاری مهر - گروه استان ها، فاطمه گلوی: شهرستان زهک با برخورداری از اقلیم گرم و خاک حاصل‌خیز، به یکی از مناطق مستعد تولید محصولات جالیزی در سیستان و بلوچستان با وجود خشکسالی پی در پی تبدیل شده است.
کشاورزان این شهرستان با بهره‌گیری از دانش فنی و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری، توانسته‌اند تولید خربزه خارج از فصل، به‌ویژه نوع نارس آن موسوم به «پشمک»، را گسترش دهند. کشت این محصول از اواخر تیرماه آغاز و برداشت آن از مهر تا آبان ادامه دارد.
افزایش سطح زیر کشت پشمک در زهک نه‌تنها پاسخی هوشمندانه به شرایط کم‌آبی و خشکسالی‌های اخیر است، بلکه فرصتی برای تقویت معیشت و ایجاد اشتغال پایدار به شمار می‌آید.
بهره‌گیری از روش‌های آبیاری نوین، موجب شده است تا مصرف آب در ایام خشکسالی به‌طور چشمگیری کاهش یافته و بازده تولید افزایش یابد. این رویکرد علمی و سازگار با اقلیم، الگویی موفق برای توسعه کشاورزی در مناطق خشک محسوب می‌شود و نشان می‌دهد که با مدیریت صحیح منابع، حتی در دشوارترین شرایط زیست‌محیطی نیز می‌توان تولیدی پایدار و اقتصادی داشت.
رونق اقتصادی کشاورزان شهرستان زهک با کشت «پشمک» خارج از فصل
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان زهک در گفت و گو با خبرنگار مهر، از رشد قابل‌توجه سطح زیر کشت محصولات جالیزی، به‌ویژه خربزه نارس معروف به «پشمک»، در این شهرستان خبر داد.
محمد لکزایی با اشاره به شرایط سخت اقلیمی منطقه اظهار داشت: شهرستان زهک طی سال‌های اخیر با خشکسالی‌های متوالی و کاهش منابع آبی روبه‌رو بوده، اما کشاورزان با بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری توانسته‌اند تولید محصولات خود را پایدار نگه دارند.
وی افزود: استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت کشاورزان در مقابله با کم‌آبی است. این روش نه‌تنها مصرف آب را به‌صورت چشمگیری کاهش می‌دهد، بلکه پایداری آبیاری را در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت تضمین می‌کند. در واقع با همین فناوری، امکان آبیاری چندین برابر نسبت به روش سنتی فراهم شده است.
مدیر جهاد کشاورزی زهک با بیان اینکه جالیزکاری از کشت‌های موفق و اشتغال‌زا در این شهرستان محسوب می‌شود، گفت: این فعالیت کشاورزی به رونق اقتصادی خانوارهای روستایی کمک شایانی کرده است.
پیش بینی برداشت بیش از ۱۲۰۰ تن پشمک از مزارع زهک
لکزایی در ادامه بیان کرد: سهم شهرستان زهک در تولید محصولات جالیزی در استان سیستان و بلوچستان رشد قابل توجهی داشته و بخش عمده‌ای از خربزه خارج فصل موجود در بازارهای استانی از مزارع این شهرستان تأمین می‌شود. کیفیت بالای محصول و زمان برداشت مناسب نیز باعث شده تا پشمک زهک از جایگاه ویژه‌ای در بازار برخوردار شود.
وی گفت: با توجه به وضعیت منابع آبی و استفاده از چاهک‌ها، پیش‌بینی می‌شود در سال جاری بیش از ۱۲۰۰ تن محصول پشمک از این مزارع برداشت شود که علاوه بر تأمین نیاز بازارهای محلی، بخشی از آن به سایر شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان نیز ارسال خواهد شد.
مدیر جهاد کشاورزی زهک در پایان با اشاره به رویکرد حمایتی جهاد کشاورزی استان خاطرنشان کرد: ما به دنبال گسترش آموزش‌های ترویجی و توسعه سامانه‌های آبیاری نوین در سطح مزارع هستیم تا ضمن حفظ منابع آب و خاک، تولید محصولات جالیزی پایدار بماند و زمینه افزایش درآمد کشاورزان منطقه فراهم شود.
۲۰۰ هکتار از زمین های کشاورزی زهک زیر کشت پشمک
مدیر تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی شهرستان زهک در گفت و گو با خبرنگار مهر، از آغاز برداشت محصول جالیز خارج فصل، در این شهرستان خبر داد و گفت: کشت این محصول از اواخر تیرماه و اوایل مرداد آغاز می‌شود.
حامد سرابندی با اشاره به شرایط خاص اقلیمی زهک افزود: با وجود خشکسالی‌های پی‌درپی، کاهش بارندگی و بی آبی رودخانه هیرمند، کشاورزان زهکی با همت و پشتکار مثال‌زدنی توانسته‌اند بخشی از اراضی کشاورزی خود را به کشت محصولات جالیزی اختصاص دهند. امسال حدود ۲۰۰ هکتار از زمین‌های شهرستان زیر کشت خربزه نارس یا همان پشمک رفته است.
وی در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت روش‌های نوین آبیاری اشاره کرد و گفت: در مزارع پشمک عمدتاً از سیستم آبیاری نوار تیپ استفاده می‌شود. در این روش، از هر چاهک می‌توان بین پنج تا شش هکتار زمین را آبیاری کرد؛ در حالی‌که در روش سنتی غرق‌آبی این مقدار تنها یک تا دو هکتار بود. اجرای این طرح سبب افزایش راندمان مصرف آب، کاهش هزینه‌های تولید و بهبود کیفیت محصول شده است.
اشتغال مستقیم ۲۶۰ نفر در مراحل کاشت خربزه خارج از فصل زهک
به گفته سرابندی، توسعه کشت پشمک در زهک نه‌تنها نقش موثری در تأمین نیاز بازار دارد، بلکه زمینه اشتغال مستقیم ۲۶۰ نفر را نیز در مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت فراهم کرده است.
وی در پایان تأکید کرد: ترویج الگوی کشت مناسب، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری و حمایت از کشاورزان می‌تواند نقش بسزایی در پایداری تولید محصولات جالیزی در منطقه داشته باشد.
تجربه موفق کشت خربزه خارج از فصل در شهرستان زهک نشان می‌دهد که سازگاری با اقلیم خشک و مدیریت بهینه منابع آب، می‌تواند مسیر پایداری در کشاورزی را هموار کند. استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری و تغییر الگوی کشت، به کشاورزان این منطقه امکان داده تا ضمن کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در مصرف آب، محصولی باکیفیت و اقتصادی تولید کنند.
استمرار این روند نه‌تنها به تقویت امنیت غذایی و رونق بازارهای محلی منجر می‌شود، بلکه سهم مهمی در افزایش اشتغال روستایی و جلوگیری از مهاجرت دارد. حمایت‌های فنی و آموزشی جهاد کشاورزی و ترویج روش‌های نوین، نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ پایداری تولید ایفا می‌کند.
تجربه شهرستان زهک ثابت کرده است که با تلفیق دانش، مدیریت و همت کشاورزان، حتی در مناطق کم‌آب نیز می‌توان به الگوهای موفق تولید دست یافت و آینده‌ای روشن‌تر برای بخش کشاورزی رقم زد.
