طبق یک مطالعه جدید، انرژی خورشیدی اکنون به قدری مقرون‌به‌صرفه شده که زغال‌سنگ و گاز و حتی انرژی بادی را نیز پشت سر گذاشته و به ارزان‌ترین منبع تولید برق در جهان تبدیل شده است.

براساس گزارش Tech Xplore، محققان در مؤسسه فناوری دانشگاه ساری (ATI) در بریتانیا با تحلیل جدیدترین داده‌های جهانی به نتایج جالب توجه‌ای رسیدند. براساس این تحقیق، در آفتابی‌ترین کشورهای جهان هزینه تولید یک واحد برق با استفاده از انرژی خورشیدی به تنها ۰.۰۲ پوند رسیده است. این کاهش هزینه آنقدر چشمگیر بوده که حتی در کشورهایی با تابش آفتاب کمتر نیز، انرژی خورشیدی به یک گزینه برتر تبدیل شده است.

پروفسور «راوی سیلوا»، سرپرست این تحقیق، می‌گوید: «حتی در بریتانیا که در عرض جغرافیایی ۵۰ درجه شمالی قرار دارد، انرژی خورشیدی ارزان‌ترین گزینه برای تولید برق در مقیاس بزرگ است.» به‌عبارتی اکنون بهره‌برداری گسترده از انرژی خورشیدی دیگر یک افق دور نیست؛ در سال ۲۰۲۴ ظرفیت نصب‌شده جهانی انرژی خورشیدی از ۱.۵ تراوات عبور کرد که برای تأمین انرژی صدها میلیون خانه کافی است.

انرژی خورشیدی برای تولید برق

یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه انرژی خورشیدی، عدم تولید برق در شب بود. اما محققان می‌گویند این مشکل نیز درحال برطرف‌شدن است. قیمت باتری‌های لیتیوم-یونی از سال ۲۰۱۰ تاکنون با یک کاهش خیره‌کننده ۸۹ درصدی روبه‌رو شده است.

این کاهش قیمت باعث شده است که سیستم‌های ترکیبی «خورشیدی + ذخیره‌سازی» اکنون از نظر هزینه، کاملاً با نیروگاه‌های گازی رقابت کنند. با این سیستم‌ها می‌توان انرژی خورشیدی را در طول روز ذخیره کرد تا در زمان اوج مصرف یا در طول شب، انرژی به شبکه تزریق شود؛ بدین ترتیب انرژی خورشیدی به یک منبع انرژی قابل اعتماد و قابل مدیریت تبدیل می‌شود.

با وجود تمام این پیشرفت‌ها، یک مسئله بزرگ و جدید پیش روی ما قرار دارد: ادغام این حجم عظیم از انرژی خورشیدی با شبکه‌های برق موجود. در برخی مناطق مانند کالیفرنیا و چین که تولید انرژی خورشیدی بسیار بالاست، پدیده‌ای به نام «تراکم شبکه» رخ داده است. این یعنی در ساعاتی از روز، تولید برق آنقدر زیاد است که شبکه توانایی جذب آن را ندارد و این انرژی پاک به هدر می‌رود.

محققان تأکید می‌کنند که برای غلبه بر این مسائل و تسریع در انتقال به انرژی پاک، حمایت‌های سیاستی بلندمدت و مداوم از سوی دولت‌ها مهم است. طرح‌هایی مانند «قانون کاهش تورم» در آمریکا و «REPowerEU» در اروپا، نمونه‌های موفقی از این سیاست‌ها هستند که به سرمایه‌گذاری و نوآوری جهت می‌دهند.

درعین‌حال، نوآوری در مواد نیز ادامه دارد. انتظار می‌رود که نسل بعدی سلول‌های خورشیدی، مانند سلول‌های پروسکایت، بتوانند بازدهی تولید انرژی را تا ۵۰ درصد افزایش دهند، بدون آنکه به فضای بیشتری نیاز داشته باشند.

یافته‌های این پژوهش در Energy and Environment Materials منتشر شده است.