به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله محسن ابراهیمی در خطبه اول نماز جمعه میناب در ادامه سلسله مباحث خود با محوریت «حدیث عقل و جهل»، به بررسی جایگاه عقل در منظومه معرفتی اسلام پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود با دعوت نمازگزاران به تقوای الهی گفت: تقوا دژ مستحکم انسان در دنیا و راه روشن او به سوی بهشت است؛ کسی که در مسیر تقوا گام برمی‌دارد، رستگار و محفوظ خواهد ماند.
عقل؛ نخستین و محبوب‌ترین مخلوق خداوند
امام جمعه میناب با قرائت بخشی از حدیثی از امام صادق علیه‌السلام در کتاب شریف الکافی اظهار داشت: در این روایت، عقل به عنوان نخستین مخلوق خداوند معرفی شده است و خداوند عقل را محبوب‌ترین آفریده خود قرار داده و ثواب و عقاب انسان را بر اساس عقل او تعیین کرده است.
وی با تأکید بر اینکه عبادت بدون تعقل نه‌تنها سودمند نیست، بلکه ممکن است انسان را از مسیر صحیح بندگی منحرف سازد، افزود: عقل در منظومه دینی اسلام، صرفاً ابزار فهم نظری نیست، بلکه چراغ هدایت انسان در عمل است.
عقل، پیامبر درون انسان
آیت‌الله ابراهیمی با اشاره به فرمایش امام موسی کاظم علیه‌السلام که فرمودند «العقل ما عُبِدَ به الرحمن و اُکتُسِبَ به الجِنان»، بیان کرد: عقل همان است که انسان را به عبادت صحیح می‌رساند و موجب کسب بهشت می‌شود.
وی عقل را پیامبر درونی انسان دانست و با اشاره به روایت «إِنَّ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حُجَّتَیْنِ؛ ظَاهِرَةً وَ بَاطِنَةً» گفت: همان‌گونه که پیامبران و امامان علیهم‌السلام حجت‌های ظاهری خداوند هستند، عقل نیز حجت باطنی خداوند در درون انسان است و وظیفه هدایت را بر عهده دارد.
دین بدون عقل، دینی حقیقی نیست
خطیب جمعه میناب با تصریح بر اینکه دین بدون عقل، دین حقیقی نخواهد بود، اظهار داشت: در نگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام، سلسله مراتب سعادت این‌گونه ترسیم شده است: عقل، دین، بهشت. هرکه عاقل باشد، دیندار خواهد بود و هرکه دین داشته باشد، به بهشت خواهد رسید.
وی با استناد به فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام که فرمودند «العاقل من وضع الشیء موضعه»، تأکید کرد: جامعه عاقل، جامعه‌ای است که هر چیز در جای خود قرار گیرد. عدالت اجتماعی بدون عقل فردی قابل تحقق نیست.
امام جمعه میناب در ادامه با اشاره به تحولات اجتماعی روز جامعه گفت: امروز جهل تنها به معنای نادانی نیست، بلکه در قالب هیجان، تعصب و شتاب‌زدگی در قضاوت‌ها ظهور پیدا کرده است.
وی افزود: در فضای مجازی شاهدیم که بسیاری بدون اندیشه و تعقل، سخن می‌گویند و آبروی دیگران را می‌برند. این همان خاموشی عقل است در لباس مدرن ارتباطات.
آیت‌الله ابراهیمی با اشاره به اهمیت عقل در ساختار ایمانی فرد، بیان کرد: ایمان کسی استوار نمی‌شود، مگر آن‌که عقلش استوار باشد. عقل، بنیاد ایمان پایدار و سامان زندگی فردی و اجتماعی است.
وی در ادامه با نقل حدیثی از امیرالمؤمنین علیه‌السلام «أعقل الناس من عرف نفسه»، خودشناسی را مقدمه‌ای برای خداشناسی معرفی کرد و گفت: کسی که خود را نشناسد، برده درون خویش خواهد بود، اما آن‌که بر ضعف‌ها و انگیزه‌های خود آگاه باشد، می‌تواند در مسیر عقل حرکت کند.
عقل، معیار عبادت و اساس عدالت است
امام جمعه میناب در پایان خطبه خود با جمع‌بندی مطالب بیان کرد: عقل، نخستین و محبوب‌ترین مخلوق الهی است؛ معیار ثواب و عقاب، اساس عبادت و بنیاد عدالت اجتماعی. اگر عقل در جامعه‌ای تضعیف شود، جهل، چه در لباس دین و چه در قالب تمدن، بر آن مسلط خواهد شد.
وی در پایان تصریح کرد: بیاییم در تمام شئون زندگی، عقل را به عنوان حجت الهی بشناسیم و احساسات را در خدمت عقل و دین قرار دهیم.
خبر در حال تکمیل است ...
