سقوط ارزش واقعی دستمزد کارگران ایرانی در بیش از دو دهه گذشته روندی مداوم بوده است. با این حال، از میانه دهه ۹۰ شمسی، شتاب این کاهش به شکل چشمگیری افزایش یافته است. بر اساس نرخ دلار، حداقل حقوق کارگران در ایران اکنون به کمترین سطح خود در ۱۰ سال اخیر، یعنی زیر ۱۰۰ دلار، رسیده است.
در شرایطی که هزینه‌های زندگی به دلیل افزایش پیوسته قیمت کالاها سر به فلک کشیده، وزارت کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که هیچ برنامه‌ای برای افزایش مجدد حداقل حقوق یا ترمیم دستمزد کارگران در سال جاری وجود ندارد. این موضوع فشار اقتصادی بر قشر کارگر را بیش از پیش تشدید کرده است.
در سال ۹۵، با دلار ۳۴۰۰ تومانی، حداقل دستمزد کارگران بدون احتساب مزایا ۸۱۲ هزار تومان بود که معادل ۲۳۸ دلار می‌شد. با افزودن مزایایی مانند حق سنوات، حق اولاد و بن خواربار، این رقم به حدود ۳۰۰ دلار می‌رسید. اما در مهر ۱۴۰۴، با دلار ۱۱۴ هزار تومانی، حداقل دستمزد به ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده که زیر ۱۰۰ دلار ارزش دارد و با مزایا شاید به ۱۱۰ دلار برسد. این یعنی دستمزد واقعی کارگران در ۹ سال، فقط ۳۸ درصد سطح سال ۹۵ است و ارزش واقعی آن ۲۶۱ درصد سقوط کرده است.
در بازه ۹ ساله، قیمت دلار ۳۳.۵ برابر شده، اما حداقل دستمزد فقط کمی بیش از ۱۰ برابر رشد کرده است. شوک‌های ارزی پیاپی، کاهش ارزش پول ملی و سیاست‌های سرکوب مزدی، قدرت خرید کارگران را به شدت کاهش داده است. این سقوط نه تنها برای کارگران حداقلی‌بگیر، بلکه برای کارگران متوسط‌بگیر و متخصص نیز رخ داده و دریافتی واقعی آن‌ها را به شدت تنزل داده است.
محاسبات مستقل سبد معیشت توسط فرامرز توفیقی، فعال کارگری، نشان می‌دهد که حداقل دستمزد ۱۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومانی یک خانواده ۳.۳ نفره، تنها ۱۲.۴۳ درصد هزینه‌های حداقلی زندگی را پوشش می‌دهد. این مبلغ فقط برای مخارج ساده ۵ تا ۶ روز ماه کافی است. سبد خوراکی‌ها به تنهایی هزینه‌ای بسیار بیشتر از دستمزد حتی کارگران متخصص دارد. کارگران بازنشسته در تجمعات خود فریاد می‌زنند: «دستمزد ما ریالیه، هزینه‌ها دلاریه!»
