روز جهانی دختر (International Day of the Girl Child) هر سال در ۱۱ اکتبر (معادل ۱۹ مهر یا ۲۰ مهر در تقویم شمسی بسته به سال) برگزار می‌شود. این روز به ابتکار سازمان ملل متحد و با هدف بالا بردن آگاهی نسبت به حقوق دختران و چالش‌هایی که آن‌ها در سراسر جهان روبه‌رو هستند تأسیس شد.
از سال ۲۰۱۲ به بعد، این روز بصورت رسمی در سطح بین‌المللی گرامی داشته می‌شود تا نشان دهد دختران نه فقط آینده، بلکه حال جهان‌اند و باید صدایشان شنیده شود.
شعار و موضوع سال ۲۰۲۵: «دختری که هستم، تغییری که رهبری می‌کنم»
برای سال ۲۰۲۵، شعار روز جهانی دختر به این صورت انتخاب شده است:
به عبارت دیگر «دختری که هستم، تغییری که رهبری می‌کنم». این شعار تأکید می‌کند بر این که دختران باید نه فقط مخاطب تغییر باشند، بلکه رهبران تغییر نیز باشند.
در این سال، موضوعاتی مانند خشونت در بحران‌ها، حقوق دختران در مناطق آسیب‌پذیر، دسترسی به آموزش و فرصت‌های اقتصادی، و تأثیر دختران در جوامع مورد توجه ویژه هستند.
وضعیت جهانی دختران: چالش‌ها و واقعیت‌ها
در مسیر تحقق عدالت جنسیتی، دختران با موانع متعددی روبه‌رو هستند. بخشی از این مشکلات عبارت‌اند از:
هم‌اکنون میلیون‌ها دختر در سراسر جهان به آموزش دسترسی ندارند.
بسیاری از دختران قبل از سن قانونی ازدواج می‌کنند.
دختران در حوزه‌های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر نمایان هستند و فرصت کمتری برای ورود به این حوزه‌ها دارند.
در بحران‌ها و مناطق آسیب‌دیده (مثلاً جنگ، بلایای طبیعی، مهاجرت) دختران آسیب‌پذیری بیشتری دارند و دسترسی به خدمات آموزشی، بهداشتی و حمایتی برایشان محدودتر است.
با این حال، بسیاری از دختران و جوانان نیز پیشتاز شده‌اند و در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و فناوری فعالیت می‌کنند که نشان‌دهنده ظرفیت عظیم آنان است.
چرا این روز مهم است؟
1. افزایش آگاهی عمومی
رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، نهادهای مدنی و دولتی فرصت دارند تا صدای دختران را برجسته کنند و جامعه را نسبت به تبعیض‌ها حساس کنند.
2. تقویت عدالت جنسیتی
این روز ابزاری است برای یادآوری تعهد کشورها به حقوق بشر، دستیابی به اهداف توسعه پایدار و تضمین فرصت‌های برابر برای دختران.
3. الگوی الهام‌بخش شدن برای نسل آینده
وقتی دختران نمونه‌هایی ببینند که موفق شده‌اند وارد حوزه‌هایی شوند که پیش از آن به آن‌ها محدود شده بود، انگیزه پیدا می‌کنند برای تلاش بیشتر.
4. فشار به دولت‌ها و نهادها
روز جهانی دختر به فرصتی تبدیل می‌شود برای مطالبه حقوق دختران، تخصیص بودجه، تصویب قوانین حمایتی و اجرای برنامه‌های مؤثر.
