مهدی اسکروچی، عضو هیئت علمی بخش مهندسی نفت دانشگاه شیراز، اظهار داشت که توسعه صنعت نفت و گاز به دلیل ظرفیت بالای ایران برای افزایش تولید، از اهمیت ویژهای برخوردار است. وی افزود: کمبود سرمایهگذاری کافی، دلیل اصلی پایین بودن میزان تولید نفت و گاز در کشور است.
اسکروچی تأکید کرد که برای افزایش تولید، باید چاههای جدیدی حفر شوند و از چاههای موجود با استفاده از فناوریهای نوین، برداشت بیشتری صورت گیرد، زیرا این چاهها ظرفیت تولید بالاتری نسبت به شرایط فعلی دارند.
وی با اشاره به اهمیت میادین مشترک، گفت: این میادین که منابع مشترکی با کشورهای همسایه دارند، باید در اولویت توسعه قرار گیرند. برداشت کمتر ایران از این میادین به معنای از دست رفتن منابع در آینده است، زیرا مهاجرت نفت و گاز به سمت کشورهایی که برداشت بیشتری دارند، باعث افت فشار و جابهجایی سیال به نفع آنها میشود.
اسکروچی با اشاره به محدودیتهای مالی و مشکلات فروش نفت در شرایط فعلی، قراردادهای آیپیسی را راهکاری مؤثر برای جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی دانست. این قراردادها نهتنها تولید را افزایش میدهند، بلکه حضور سرمایهگذاران در پروژههای داخلی را تقویت میکنند. وی افزود: سرمایهگذاری در صنعت نفت ایران، مانند کشورهای منطقه نظیر عربستان و عراق، بازدهی سریعی دارد، اما کمبود سرمایه، جذب سرمایهگذاری خارجی را برای توسعه میادین مشترک ضروری کرده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: جذب سرمایه خارجی علاوه بر توسعه میادین، با ایجاد تعامل اقتصادی سرمایهگذاران خارجی، نقش حفاظتی در برابر تحریمها ایفا میکند، زیرا سرمایهگذاران برای حفظ منافع خود ناگزیر به همکاری با ایران خواهند بود.
اسکروچی درباره برداشت کشورهای همسایه از میادین مشترک گفت: در نبود مقررات مشخص بینالمللی، هر کشور به دنبال حداکثر کردن منافع خود است. تعامل مؤثر با کشورهای همسایه تنها زمانی ممکن است که بخش مرغوب میدان در قلمرو ایران باشد یا کشور مقابل با چالشهای تولیدی مواجه شود.
وی در پایان تأکید کرد: روشهای مختلفی مانند بازار سرمایه برای تأمین مالی وجود دارد، اما سودآوری پروژهها عامل اصلی جذب سرمایه است. اگر پروژهای سودآور نباشد، سرمایهگذاران تمایلی به مشارکت نخواهند داشت، زیرا اولویت آنها حفظ منافع اقتصادی است.
ایران با دارا بودن بیش از ۲۸ میدان مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه، یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر هیدروکربوری جهان است. با این حال، بخش قابلتوجهی از این میادین به دلیل کمبود سرمایهگذاری، نوسان در فروش نفت و محدودیتهای ناشی از تحریمها، هنوز به مرحله توسعه کامل نرسیدهاند. کشورهای همسایه مانند قطر، عراق و عربستان با بهرهگیری از سرمایهگذاری و فناوریهای نوین، برداشت بیشتری از این منابع دارند. قراردادهای آیپیسی بهعنوان جایگزینی برای قراردادهای سنتی بیع متقابل، با هدف جذب سرمایه و انتقال فناوری معرفی شدهاند تا توسعه سریعتر میادین، بهویژه میادین مشترک، را تسهیل کنند.