به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از لندن، اسناد فاش شده از آرشیو ملی بریتانیا نشان میدهند که در تاریخ ۱۴ مه ۲۰۰۲، زمانی که تونی بلر نخست وزیر انگلیس بود، نزدیک سی دقیقه با جفری اپستین سر کرده شبکه جرایم جنسی و سوء استفاده جنسی از کودکان ملاقات داشت. گفته شده این ملاقات با توصیه لرد پیتر مندلسون از دوستان صمیمی اپستین انجام شد.
مندلسون که عضو مجلس اعیان انگلیس است، تا ماه پیش سفیر انگلیس در آمریکا بود که به علت افشای رابطه اش با شبکه فساد اپستین، با فشار افکار عمومی و شماری از نمایندگان مجلس از جانب دولت کنار گذاشته شد.
سخنگوی تونی بلر گفته است که هنگام ملاقات وی با اپستین جرایمش علنی نشده بود.
سوء استفادههای تونی بلر از موقعیت شغلی برای کسب درآمدهای نامشروع از دیگر موارد افشا شده است، اما آنچه بیش از همه نام تونی بلر را بر سر زبانها انداخت ماجرای همدستی او با بوش پسر، رئیس جمهور آمریکا زمان نخست وزیری اش در حمله به افغانستان و عراق بود که گفته شده یک میلیون کشته و صدها هزار زخمی و معلول و انبوهی از ویرانی برجای گذاشت است که هنوز هم مردم این کشورها از پیامدهای ناشی از این حمله آسیبهای جدی میبینند.
چند سال پس از حمله بوش و بلر به عراق فعالان ضد جنگ که با این اقدام به شدت مخالف بودند، پیگیر ماجرا و راستی آزمایی بهانههای بلر برای ورود به جنگ شدند که ادعای وجود سلاحهای کشتار جمعی در عراق از جمله آنها بود.
بلر مدعی بود که صدام حسین سلاحهای کشتار جمعی دارد و تهدیدی فوری برای جهان است.
اما پس از اشغال عراق، ویرانی زیر ساختهای این کشور و قتل صدها هزار نفر، هیچ سلاحی پیدا نشد و جامعه پیگیرتر از گذشته علت ورود ارتش انگلیس به جنگ عراق با دستور بلر را جستوجو کرد.
سال ۲۰۰۹ و شش سال پس از تهاجم بوش و بلر به عراق دولت گوردون براون (جانشین بلر) در پی فشار فزاینده افکار عمومی کمیسیونی مستقل به ریاست قاضی بازنشسته جان چیلکات (Sir John Chilcot) تشکیل داد تا تصمیمگیریهای منجر به جنگ را بررسی کند، درستی اطلاعات جاسوسی در این باره ارزیابی شود و عملکرد دولت و ارتش را در مدیریت جنگ و اشغال پس از آن بسنجد.
هفت سال بعد چیلکات گزارش نتیجه بررسیهای خود را در قالب چندین جلد سند با بیش از دو میلیون و ششصد هزار کلمه منتشر کرد.
یافتههای اصلی گزارش چیلکات نشان داد جنگ "غیرضروری" و "پیش از موعد" بود و برخلاف ادعای بلر اقدام نظامی آخرین گزینه نبود، زیرا اقدامات دیگر بررسی یا انجام نشده بود و معلوم شد هنوز راههای دیپلماتیک برای مهار صدام وجود داشت، اما بلر بدون توجه به این موارد تصمیم گرفت در همراهی با آمریکا تهاجم به عراق را آغاز کند.
در گزارش چیلکات همچنین آمده بود اطلاعات درباره وجود سلاحهای کشتار جمعی که بوش و بلر بر آن تاکید داشتند ناقص و اغراقآمیز بود.
گزارش تأیید کرد که دستگاههای اطلاعاتی انگلیس مدارک قطعی نداشتند، اما دولت بلر آن را به صورت «قطعیت کامل» به افکار عمومی ارائه کرد به بیان سادهتر، افکار عمومی و پارلمان فریب داده شدند و این موضوع در گزارش چیلکات تصریح شده است.
در گزارش چیلکات همچنین آمده است که بلر بدون برنامهی کافی برای " زمان پس از جنگ" عمل کرد.
چیلکات تصریح کرد که دولت بلر برنامهای جدی برای اداره عراق پس از سقوط صدام نداشت و این خلأ به بیثباتی و ظهور گروههای تروریستی (از جمله القاعده در عراق و بعدها داعش) انجامید.
وابستگی بیش از حد به جورج بوش از دیگر مواردی بود که چیلکات به آن اشاره و سندی ارائه کرد که نشان داد بلر در یک نامه به بوش در سال ۲۰۰۲ نوشته بود: “I will be with you, whatever. ” یعنی: «هر تصمیمی بگیری، من با تو خواهم بود. این جمله که در جامعه انگلیس به طنز تلخ مبدل شده بود، دهان به دهان به کنایه میچرخید و مردم انگلیس از آن به عنوان نماد تبعیت کامل انگلیس از آمریکا بیان میکردند.
خانواده نظامیان جان باخته در این جنگ نیز بارها با برپایی تجمع در لندن خشم و انزجار خود را از بلر ابراز داشتند و محاکمه و مجازات او را خواستار شدند، خواستهای که نه تنها به آن جامه عمل پوشانده نشد بلکه چند سال بعد تونی بلر از جانب ملکه انگلیس، بالاترین نشان لیاقت این کشور را دریافت کرد که موج گستردهای از خشم و انزجار از این اقدام و شخصیت تونی بلر را در پی داشته است.
در گزارش چیلکات تصریح شد نیروهای نظامی به مأموریتی فرستاده شدند که از نظر اطلاعاتی و لجستیکی پشتیبانی کافی نداشتند و بسیاری از جانباختگان میتوانستند زنده بمانند اگر تصمیمگیریها دقیقتر بود.
اما در گزارش چیلکات هیچ گاه به طور مستقیم نیامد که تونی بلر «دروغ گفته»، اما تأکید کرد که او «تصمیمات اشتباه و گمراهکننده» گرفت.
خلاصه نتیجه نهایی بررسیهای گروه چیلکات این شد که
- هیچ تهدید فوری از سوی عراق وجود نداشت.
- روند تصمیمگیری فاقد صداقت و دقت لازم بود.
- آمادهسازی و برنامه ریزی برای پس از جنگ بسیار ضعیف بود.
- روابط پیروی محض انگلیس از آمریکا سبب شد تصمیم مستقل گرفته نشود.
- تلفات انسانی، هزینههای مالی و سیاسی، بسیار بزرگ بود بدون اینکه دستاورد پایداری داشته باشد.
اکنون بلر با این پیشینه که قتل حدود یک میلیون نفر و معلولیت و آسیب دیدگی صدها هزار نفر را در کارنامه اعمال خود دارد، مامور برقراری صلح و اداره امور غزه شده است.
در همین آغاز راه که موضوع بازسازی غزه و پولهای وسوسه انگیز کلانی که برای صرف آن نیاز است مطرح شده است، بسیاری را در تکاپو برای حضور در ساختار اداره و بازسازی غزه واداشت.
چند گزارش جدید نشان داده است تونی بلر توسط مؤسسه خود در مراحل اولیه طراحی یک برنامه بازسازی برای غزه مشارکت داشته است که بعضی نسخهها آن را به «ریویرا غزه» تشبیه کردهاند. طرحی که در آن سرمایهگذاری خصوصی، تغییر ساختار شهری و حتی انتقال جمعیت مطرح شده است.
منتقدان میگویند این طرح با تراز اخلاقی و برابری سیاسی برای فلسطینیها سازگار نیست و بیشتر شبیه طرحی توسعه گرا با منافع اقتصادی و رعایت دقیق ملاحظات رژیم اسراییل و طرحی است که قرار است اهداف اسراییل را پیگیری کند.
بازگشت بلر به عرصه سیاست در غرب آسیا در شرایطی که اعتبار اخلاقی و سیاسی اش مدت هاست دچار چالش جدی شده است، فرصتی برای احیای جایگاهش توصیف میشود. بسیاری میگویند سوابق او در عراق و تأکید بر جنبه اقتصادی در صلح غرب آسیا، بیاعتمادی در بخش قابل توجهی از احاد جامعه بین الملل به ویژه جامعه فلسطینی و عرب را موجب شده است.
فعالیتهای پس از دوران ۱۰ ساله نخست وزیری بلر نشان میدهد او به دلالی و کاسب کاری از راه موسسات غیر دولتی روی آورده وبیشتردر نقش مشاوران سیاسی به منظور اجماع سازی پشت پرده میپردازد.