عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی- جیکوب ماندی می‌گوید: قبل از اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل و حامیانش در میان قدرت‌های آتلانتیک شمالی از وضع موجود آپارتاید دائمی فلسطینی بسیار راضی بودند. سپس حماس آن وضع موجود را شکست و فلسطینی‌ها را به جهانیان یادآوری کرد. اما هزینه این جنگ برای فلسطینی‌ها بسیار زیاد بود. پس از توقف نسل‌کشی، تصمیم گیری در مورد سرنوشت حماس نیز بر عهده فلسطینی‌های غزه خواهد بود.

 

   پس از دو سال رنج و ویرانی، حماس و اسرائیل سرانجام به توافق تاریخی آتش‌بس در نوار غزه دست یافتند؛ توافقی که پس از تصویب رسمی در کابینه اسرائیل از جمعه، ۱۸ مهر ۱۴۰۴ اجرایی شده است. این آتش‌بس نتیجه سه روز مذاکره فشرده با میانجی‌گری مصر، قطر، ترکیه و ایالات متحده بوده و مرحله نخست آن شامل عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از شهر غزه، شمال نوار غزه، رفح و خان‌یونس، بازگشایی پنج گذرگاه برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه، و آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان حماس می‌شود.

   با وجود این موفقیت اولیه، بسیاری از تحلیل‌گران نسبت به پایداری آن هشدار می‌دهند. پرسش‌هایی چون آینده سیاسی حماس، مسئله خلع سلاح، و اداره نوار غزه پس از عقب‌نشینی همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند. 

 

   جیکوب ماندی (Jacob Mundy)، دانشیار مطالعات صلح و درگیری خاورمیانه و مطالعات اسلامی؛ مدیر برنامه مطالعات صلح و درگیری دانشگاه کولگیت (Colgate University) نیویورک و یکی از نویسندگان کتاب «صحرای غربی: جنگ، ناسیونالیسم و عدم تفکیک درگیری (۲۰۱۰) است.

 

    وی در گفت‌و‌گو با عصرایران در مورد توافق اخیر بین اسرائیل و حماس و پایان جنگ غزه صحبت کرده است:

 

 

   مطمئن نیستم که چرا حماس این طرح فعلی را پذیرفت. شاید آنها گشایشی را با دولت ترامپ می‌بینند که قبلاً نمی‌دیدند. اگر دولت ترامپ نگرش خود را تغییر داده باشد، فکر می‌کنم دلیل آن حمله اسرائیل به قطر بود که بسیاری از خطوط قرمز را شکست و بسیاری از کشورهای عربی را پس از همه اختلافات و اختلافات از سال ۲۰۱۱ به طور موقت متحد کرد.

    وقتی ترامپ نتانیاهو را مجبور به عذرخواهی از قطر در مقابل دوربین کرد، لحظه مهمی بود. فقط ایالات متحده قدرت دارد اسرائیل را برای عملی کردن این توافق صلح پاسخگو کند.

 

 

    پاسخ روشنی برای این سوال نیست. از یک طرف، همیشه یک بلوک سیاسی در میان فلسطینی‌ها در حمایت از اسلام پوپولیستی و اخوان المسلمین وجود خواهد داشت. از سوی دیگر، همیشه این‌طور است که اسرائیل در نهایت امر غیرقابل قبول و اجتناب‌ناپذیر را می‌پذیرد.

  برای دهه‌ها، اسرائیل از مذاکره با فلسطینی‌ها (در قالب سازمان آزادی‌بخش فلسطین) خودداری کرد، اما سپس پذیرفت که باید با «تروریست‌ها» (به ادعای اسرائیلی‌ها - مترجم) صلح کند. با این حال، سرنوشت حماس می‌تواند به میراث آن در میان فلسطینی‌ها بستگی داشته باشد. 

  قبل از اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل و حامیانش در میان قدرت‌های آتلانتیک شمالی از وضع موجود آپارتاید دائمی فلسطینی بسیار راضی بودند. سپس حماس آن وضع موجود را شکست و فلسطینی‌ها را به جهانیان یادآوری کرد. اما هزینه این جنگ برای فلسطینی‌ها بسیار زیاد بود. پس از توقف نسل‌کشی، تصمیم گیری در مورد سرنوشت حماس نیز بر عهده فلسطینی‌های غزه خواهد بود.

 

 

   جایگاه بین‌المللی اسرائیل از سال ۱۹۴۸ در پایین‌ترین نقطه خود قرار دارد و جوانان ایالات متحده و اروپا دیگر هرگز اسرائیل را به آن شکل نخواهند دید. اسرائیل اکنون یک کشور منفور است. این وضعیت با اسرائیل پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و ایالات متحده پس از ۱۱ سپتامبر مشابه است.

   هر دو کشور از حمایت جهانی برخوردار بودند، اما سپس از این موقعیت برای دنبال کردن برنامه‌های امپریالیستی گسترده خود سوءاستفاده کردند. همانطور که جنگ ایالات متحده در عراق از سال ۲۰۰۳ به بعد برای ایالات متحده فاجعه‌بار بود، واکنش اسرائیل به ۷ اکتبر نیز برای پروژه صهیونیستی در فلسطین فاجعه‌بار بوده است. می‌توان گفت که اسرائیل با شکست حماس و حزب‌الله و کودتا در سوریه، موقعیت استراتژیک بهتری نسبت به گذشته به دست آورده، اما می‌توان گفت که هزینه این شکست، مشروعیت بین‌المللی اسرائیل بوده است.

 

 

  بزرگترین مشکل این است که آیا دولت ترامپ حاضر است در صورت لزوم به اسرائیل فشار وارد کند یا نه. این طرح مستلزم فشار ایالات متحده بر اسرائیل است، با این حال ایالات متحده از اکتبر 2023 با 21 میلیارد دلار کمک نظامی از اسرائیل حمایت کرده است.

 

   ایالات متحده در نسل‌کشی اسرائیل در غزه، در جنگ‌های لبنان، یمن و ایران با اسرائیل متحد بوده است و ایالات متحده از این جنگ‌ها با آزمایش سلاح‌های واقعی برای سود بردن از صنایع نظامی خود سود برده است. آیا ایالات متحده اکنون 180 درجه تغییر جهت می‌دهد و اسرائیل را متوقف می‌کند؟ این بزرگترین سوال است.

 

 

    از آتش‌بس در غزه تا یک راه حل دو کشوری قابل اجرا برای فلسطینیان، مسیر درازی در پیش است. در حال حاضر، اسرائیل ایده ایجاد یک کشور فلسطینی را رد می‌کند. اسرائیلی‌هایی که از راه‌حل دو دولتی حمایت می‌کنند، قدرت سیاسی لازم برای تغییر مسیر کشور را ندارند.

 

   بازگشت راه‌حل دو دولتی به صحنه بین‌المللی پس از بیش از ۱۰ تا ۲۰ سال نادیده گرفته شدن، آشکارا تنها یک ابتکار لفظی برای نجات پروژه صهیونیستی از خودش است، پروژه‌ای که با نسل‌کشی خود در غزه مشروعیت خود را از دست داده است.

 

 

  مشکل اصلی راه‌حل دو دولتی، اسرائیل است. اسرائیل در ۲۵ سال گذشته تمام تلاش خود را کرده است تا یک راه‌حل واقعی دو دولتی را غیرممکن کند. همچنین باید به یاد بیاوریم که رهبران صهیونیست چه گفته‌اند: «دولت فلسطینی وجود نخواهد داشت.» پس چه می‌توان کرد؟ یک دولت غیرمستقل، دولت نیست؛ بلکه یک بانتوستان است. (بانتوستان منطقه‌ای بود که طبق سیاست آپارتاید برای ساکنان سیاه‌پوست آفریقای جنوبی و آفریقای جنوب غربی در نظر گرفته شده بود. اصطلاح «بانتوستان» عموماً برای اشاره به تلاش به منظور ایجاد دولت‌ها یا ناحیه‌های قومی به کار رفته‌ است- مترجم)

 

   متأسفانه، احیای راه‌حل دو دولت تنها به نفع تشکیلات خودگردان فلسطین خواهد بود که نهادی فاسد است. در میان اکثر فلسطینی‌ها، تشکیلات خودگردان فلسطین نهادی عمدتاً بی‌اعتبار است.

    تشکیلات خودگردان فلسطین تنها در خدمت شبکه‌هایی از نخبگان فلسطینی در عرصه سیاسی و تجاری است که از آن و اشغالگری (اسرائیل) سود می‌برند. باید به یاد داشته باشیم که تشکیلات خودگردان فلسطین برای «برون‌سپاری» اشغالگری اسرائیل به فلسطینی‌ها در دوره اسلو ایجاد شد. راه‌حل دو دولت به صحنه بین‌المللی بازگشته است تا از تنها راه‌حل واقع‌بینانه و عادلانه، که راه‌حل یک دولتی است، جلوگیری کند.

 

 

   سال‌هاست، اگر نگوییم دهه‌ها، اسرائیلی‌های چپ‌گرا در مورد ظهور راست افراطی و قدرت رو به رشد جنبش شهرک‌نشینان مسلح هشدار می‌دهند. جهان اکنون به این مشکل پی برده است، اما برای متوقف کردن آن خیلی دیر شده است. در اسرائیل و ایالات متحده، «میانه‌روی میانه‌رو» فروپاشیده است. اما جناح چپ در هر دو کشور بی‌نظم است و چپ فاقد حمایت مالی است. 

 

   در همین حال، راست افراطی مذهبی در هر دو کشور بسیار سازمان‌یافته، دارای بودجه کافی و دارای انگیزه‌های قوی است. سرمایه‌داران از دادن پول به اهداف جناح راست خوشحال هستند زیرا عموماً یک ایدئولوژی بازار آزاد است. به همین دلیل است که راست امروز در اسرائیل و ایالات متحده بر سیاست تسلط دارد و هیچ یک از این دو کشور اپوزیسیون قابل قبولی ندارند.

 

 

   من فکر می‌کنم دلیلی برای امید و دلایلی برای نگرانی وجود دارد. مسئله فلسطین در دو سال گذشته به صدر دستور کار بین‌المللی رسیده است. فلسطینی‌ها بیش از هر زمان دیگری حمایت سیاسی دریافت کرده‌اند. حتی در بین شهروندان آمریکایی، اکنون این احساس وجود دارد که آرمان فلسطین عادلانه است و این احساس وجود دارد که دولت اسرائیل مشروعیت خود را تضعیف کرده است.

  نگرانی اصلی من این است که با توقف نسل‌کشی، مسئله فلسطین از سطح بین‌المللی محو شود. به طور دقیق‌تر، فلسطین به «نسل‌کشی تدریجی» آپارتاید اسرائیل باز خواهد گشت.