به گزارش خبرنگار مهر، مهدی مسکنی، دبیر کنفرانس بین‌المللی شورای کارآفرینی، در نشست خبری اعلام کرد: اولین کنفرانس کارآفرینی اجتماعی با همکاری دانشگاه تهران و بنیاد جهادی مهرالرضا (ع) در تاریخ ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴ در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار می‌شود. در این کنفرانس بیش از ۳۵۰ نفر از فعالان اقتصادی، علمی، اجتماعی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی حضور خواهند داشت.
وی افزود: در کنار مهمانان داخلی، جمعی از سفرای کشورهای خارجی و ۳۰۰ کارآفرین اجتماعی بین‌المللی نیز به‌صورت آنلاین در این رویداد شرکت خواهند کرد تا تبادل تجربه و هم‌افزایی علمی و اجتماعی میان فعالان حوزه کارآفرینی اجتماعی شکل گیرد.
مسکنی با اشاره به برگزاری پنل‌های تخصصی در این کنفرانس اظهار داشت: از صبح امروز دو پنل تخصصی در حوزه سیاست‌گذاری و نظریه‌های علمی کارآفرینی برگزار شد که با استقبال گسترده شرکت‌کنندگان همراه بود. همچنین یک پنل دیگر نیز در روز شنبه برگزار خواهد شد.
وی با قدردانی از حضور استادان و مسئولان برجسته در این رویداد گفت: در این نشست، آقای محمد کاظمی، از اساتید برجسته دانشگاه تهران و جوان‌ترین عضو هیئت علمی این دانشگاه، حضور دارند و به پرسش‌های شرکت‌کنندگان پاسخ خواهند داد. از همراهی مدیرعامل محترم بنیاد حامیان دانشگاه تهران نیز سپاسگزاریم.
دبیر کنفرانس بین‌المللی شورای کارآفرینی اجتماعی در ادامه با اشاره به ضرورت توسعه مفهوم کارآفرینی اجتماعی در کشور تأکید کرد: تجربه نشان داده است که در حل برخی مسائل اجتماعی، دولت به‌تنهایی توان کافی ندارد و بخش خصوصی نیز انگیزه اقتصادی لازم را در برخی حوزه‌ها ندارد. از این رو، کارآفرینی اجتماعی می‌تواند حلقه واسط و مکمل این دو بخش باشد و با استفاده از ظرفیت‌های مردمی و نهادهای اجتماعی، به حل مسائل کشور کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: همان‌گونه که رئیس‌جمهور نیز بر مردمی‌سازی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی تأکید دارند، در موضوعاتی همچون انتقال آب از دریای عمان به کویر مرکزی و ایجاد زباله‌سوزهای شمال کشور، حضور فعالان اجتماعی و مردم نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این افراد باید با مهارت‌های اقتصادی و مدل‌های کارآفرینی آشنا شوند تا بتوانند در مسیر توسعه اجتماعی نقش‌آفرینی مؤثر داشته باشند.
مسکنی ضمن اشاره به تجربه کشورهای اروپایی گفت: در کشورهای ایتالیا و فرانسه، قانون کسب‌وکار اجتماعی تدوین و اجرا شده است. خوشبختانه در کشور ما نیز دو گزارش پژوهشی در این زمینه در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شده و پیش‌نویس قانون کسب‌وکار اجتماعی هم‌اکنون در کمیسیون اقتصادی مجلس در دست بررسی است.
مسکنی در توضیح روند برگزاری این رویداد اظهار داشت: معمولاً در دانشگاه‌ها و مراکز علمی، کنفرانس‌ها در یکی دو سال نخست به‌صورت ملی برگزار می‌شوند و پس از کسب تجربه، به سطح بین‌المللی ارتقا می‌یابند. اما خوشبختانه در این رویداد، با توجه به ظرفیت علمی و اجتماعی بالای موضوع کارآفرینی اجتماعی و استقبال کشورهای مختلف، تصمیم گرفتیم از همان ابتدا کنفرانس را به شکل بین‌المللی برگزار کنیم.
وی افزود: دعوت از کشورهایی که در این زمینه پیشرو و صاحب‌نظر هستند، به‌صورت هدفمند و انتخابی انجام شده است. به‌طور خاص، کشور بنگلادش به عنوان یکی از الگوهای جهانی در حوزه کارآفرینی اجتماعی در این نشست حضور دارد. همه ما می‌دانیم که پروفسور محمد یونس، اقتصاددان بنگلادشی و بنیان‌گذار بانک گرامین، نخستین کسی بود که در جهان به‌دلیل ترویج مدل کسب‌وکار اجتماعی موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد. سفیر محترم بنگلادش نیز به نمایندگی از این کشور در کنفرانس حضور خواهند یافت.
دبیر کنفرانس بین‌المللی شورای کارآفرینی با اشاره به نقش تعیین‌کننده کارآفرینان اجتماعی در توسعه کشور گفت: کارآفرینان اجتماعی در نقطه‌ای وارد میدان می‌شوند که نهادهای عمومی و بخش خصوصی هر دو ناتوان یا بی‌انگیزه هستند. در واقع، آنجا که دولت امکان مداخله ندارد و بخش خصوصی سود اقتصادی کافی نمی‌بیند، این کارآفرینان اجتماعی هستند که با نگاه انسانی، جهادی و محلی وارد عمل می‌شوند.
وی افزود: این گروه‌ها شامل سازمان‌های مردم‌نهاد، گروه‌های جهادی و فعالان اجتماعی هستند که با نگاه غیرانتفاعی اما مبتنی بر منطق اقتصادی، به حل مشکلات می‌پردازند. آنها مسئله را از دل جامعه تشخیص می‌دهند و برای حل آن از ابزارهای اقتصادی و مدل‌های پایدار استفاده می‌کنند. همین نگاه است که یک خیریه یا نهاد مردمی را از حالت موقتی و مقطعی خارج کرده و به یک نهاد پایدار و اثرگذار اجتماعی تبدیل می‌کند.
مسکنی در ادامه با اشاره به نمونه‌های ملموس از نیاز کشور به مدل‌های کارآفرینی اجتماعی اظهار کرد: برای مثال، مسئله انتقال آب از دریای عمان به مناطق مرکزی کشور، یا بحران زباله در شهرهای شمالی از جمله آمل، مسائلی هستند که بخش خصوصی انگیزه مالی کافی برای ورود ندارد، اما فعالان اجتماعی می‌توانند با مدل‌های اقتصادی-اجتماعی و با حمایت سیاست‌گذار، وارد عرصه شوند. ما باید بتوانیم این فضا را با مشوق‌های اقتصادی و حمایت قانونی برای این فعالان باز کنیم.
وی تأکید کرد: فعالان جهادی و گروه‌های مردمی امروز در کشور ما نقش بسیار ارزشمندی دارند، اما معمولاً مأموریت‌های مقطعی و امداد آنی انجام می‌دهند. در حالی‌که برای دستیابی به پایداری اجتماعی و اقتصادی باید این فعالیت‌ها بر اساس مدل‌های کارآفرینی طراحی شوند. اینجاست که کارآفرینی اجتماعی معنا پیدا می‌کند و به‌عنوان پلی میان خیرخواهی و توسعه پایدار عمل می‌کند.
مسکنی خاطرنشان کرد: با توجه به توجه ویژه دولت و شخص رئیس‌جمهور به نقش مردم و فعالان اجتماعی در حل مسائل کشور، امروز زمان آن رسیده که با تکیه بر تجربه جهانی و قانون‌گذاری داخلی، مسیر توسعه کارآفرینی اجتماعی در ایران را نهادینه کنیم. این کنفرانس تلاشی برای آغاز این حرکت ملی و علمی است.
مسکنی در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر ضرورت پویایی و پایداری نهادهای اجتماعی گفت: هدف ما رسیدن به یک نظام مستمر، پویا و خودتنظیم‌گر در حوزه کارآفرینی اجتماعی است؛ مدلی که در آن فعالان اجتماعی بتوانند با اتکا به ظرفیت‌های خود، به‌صورت پایدار در مناطق مختلف کشور حضور داشته باشند و به حل مسائل اساسی جامعه کمک کنند.
وی افزود: کارآفرین اجتماعی اساساً مسئله‌محور است؛ او فعالیت اقتصادی را تنها با هدف سودآوری دنبال نمی‌کند، بلکه دغدغه اجتماعی دارد و می‌کوشد راه‌حلی اقتصادی برای مسئله‌ای اجتماعی بیابد. در این مسیر، نقش دولت نه در تصدی‌گری، بلکه در تنظیم‌گری و سیاست‌گذاری است. ما باید دریچه ورود به حل مسائل را از سمت "دولت–ملت" به سمت "ملت دولت" تغییر دهیم؛ یعنی این مردم هستند که توان و ابتکار لازم را دارند و دولت باید با سیاست‌گذاری درست، مسیر را برای آنان هموار کند.
مسکنی با اشاره به نمونه‌های موفق در این زمینه اظهار کرد: مدل‌هایی مانند مؤسسه دکتر نبی و برخی از درمانگاه‌های خیریه در تهران نمونه‌های عینی کارآفرینی اجتماعی هستند؛ نهادهایی که با داشتن تراز مالی پایدار و در عین حال دغدغه اجتماعی، توانسته‌اند در حوزه سلامت کشور نقش‌آفرینی کنند. برای مثال، مجموعه‌هایی که امروز در درمان سرطان کودکان بی‌بضاعت فعالیت دارند، در واقع دو مسئله را هم‌زمان حل کرده‌اند: هم مشکل سلامت و هم مسئله عدالت اجتماعی.
وی تأکید کرد: ما باید بتوانیم مدل‌های اقتصادی و اجتماعی پایداری طراحی کنیم تا فعالیت‌های مردمی به سرنوشت خیریه‌های موقتی دچار نشود. بخش قابل توجهی از نقدینگی کشور در صورت هدایت صحیح و مبتنی بر مدل‌های علمی، می‌تواند به حل مشکلات اساسی کشور اختصاص یابد و مناطق بسیاری را آباد کند.
دبیر کنفرانس بین‌المللی شورای کارآفرینی با بیان اینکه منشأ شکل‌گیری مفهوم کارآفرینی اجتماعی در ایران، جریان‌های سیاسی یا دولتی نیست، گفت: نکته حائز اهمیت این است که ایده و مدل کارآفرینی اجتماعی از درون دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی برخاسته است، نه از نهادهای سیاسی یا تصمیمات کوتاه‌مدت. این اندیشمندان، اساتید و پژوهشگران هستند که با تحلیل علمی و بومی‌سازی تجربیات جهانی، این مدل را برای کشور طراحی می‌کنند.
مسکنی در پایان خاطرنشان کرد: کارآفرینی اجتماعی نه تنها یک ضرورت اقتصادی، بلکه یک رویکرد فرهنگی و اجتماعی برای ساخت آینده‌ای پایدار است. اگر این نگاه در کشور نهادینه شود، می‌توان امیدوار بود که مردم و نهادهای محلی با پشتوانه علمی و حمایت سیاست‌گذار، به حل مسائل اجتماعی کشور بپردازند و مسیر توسعه ایران را از درون جامعه پیش ببرند.
