بمب افکن B-۵۲ Stratofortress ساخت بوئینگ یکی از آخرین بمب افکنهای استراتژیک سنگین باقیمانده است که امروزه عملیات انجام میدهد. برای چندین دهه، این بمب افکن غول پیکر به عنوان ستون فقرات توانمندیهای ضربتی نیروی هوایی ایالات متحده عمل کرده است. این بمب افکن راهبردی دوربرد هشت موتوره برای انجام ماموریتهای تهاجمی مادون صوت دوربرد طراحی شده است و میتواند حملات متعارف و هستهای را انجام دهد.
به گزارش روزیاتو، به دلیل قابلیتهای متنوع بمباران، B-۵۲ Stratofortress را میتوان به بمبهای مختلفی مجهز کرد که بسته به ماموریت خاص بمب افکن، تنظیمات خاصی دارند.
B-۵۲ هرگز در عملیات تهاجمی هستهای واقعی وارد عمل نشده، اما این جت دوربرد دهها ماموریت متعارف موفق را انجام داده است.
B-۵۲ Stratofortress در طول سالها در نسخههای مختلفی ساخته شده، و با پلتفرم فعلی، B-۵۲H، همچنان در سراسر کشور فعال مانده است. در این مقاله، نگاهی عمیقتر به قابلیتهای قابل توجه بمب افکن B-۵۲ Stratofortress متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده خواهیم داشت و دقیقاً بررسی میکنیم که چه تعداد بمب و موشک میتواند برای انواع مختلف مأموریتها حمل کند.
قبل از بررسی دقیقتر قابلیتهای این جت، درک پیشینه B-۵۲ و اهدافی که برای انجام آنها طراحی شده است، مهم خواهد بود. بمب افکن B-۵۲ Stratofortress در اواسط دهه ۱۹۵۰ و ۶۰ توسعه یافته و وارد خدمت شد و در نتیجه یکی از نمادینترین هواپیماهای نظامی ساخته شده برای ارتش ایالات متحده است.
این جت در پاسخ به درخواستهای فرماندهی مواد هوایی (Air Material Command) برای یک بمبافکن استراتژیک دوربرد جدید ساخته شد که بتواند بدون سوختگیری در پایگاههای خارجی، مأموریتهایی را در عمق خاک دشمن انجام دهد. بوئینگ قرارداد این هواپیما را در سال ۱۹۴۶ با طرحی برای ساخت یک بمب افکن توربوپراپ که بعداً به یک جت بال مایل تبدیل شد، برنده شد. این هواپیما ابتدا در سال ۱۹۵۲ با نام B-۵۲A وارد خدمت شد، اما بعداً طی دهه آینده به مدل B-۵۲H ارتقا پیدا کرد که امروزه نیز در خدمت است.
قابلیتهای این هواپیما بسیار فراتر از بمبارانهای متداول به سبک سنتی است. این هواپیما میتواند انواعی از وظایف، از ماموریتهای شناسایی گرفته تا جنگ الکترونیک را انجام دهد. به گفته نیروی هوایی ایالات متحده، نسخههای امروزی B-۵۲ برای ارائه سیستمهای ارتباطی بهبودیافته و قابلیتهای مهمات پیشرفته بروز رسانی شده است. این بمب افکن حتی میتواند در عملیاتهای ضد کشتی و مین گذاری دریایی نیز شرکت داشته باشد.
امروزه این هواپیما حتی در میدانهای نبرد مدرن نیز بسیار موثر و مرتبط باقی مانده است و به عنوان نمادی از توانمندیهای تهاجمی گسترده نیروی هوایی ایالات متحده عمل میکند. ویژگیهای B-۵۲H به شرح زیر است:
مانند اکثر هواپیماهای بمب افکن آمریکایی، B-۵۲ Stratofortress نیز برای همراهی با جنگندههای اسکورت دوربرد طراحی شده بود و در نتیجه، سلاحهای دفاعی کمی داشت. با این حال، این هواپیما در ابتدا با یک توپ دفاعی واحد که در یک برجک در دم هواپیما نصب میشد طراحی شده بود.
توپ M۶۱ Vulcan، یک قطعه کلیدی از تسلیحات نظامی هوایی که بر روی تعدادی از هواپیمای جنگی نصب شده است، قبلا تنها قطعه تسلیحات دفاعی فعال هواپیماهای آمریکایی بود. با این حال، تا سال ۱۹۹۱ از تمام B-۵۲های عملیاتی حذف شد.
این توپ یک توپ چرخشی شش لول هوا خنکی به سبک گاتلینگ است که از زمان جنگ ویتنام به عنوان یکی از قطعات اصلی تسلیحات هواپیماهای جنگنده حضور داشته است. در مجموع، M۶۱ Vulcan بین سالهای ۱۹۶۶ و ۱۹۷۲ بیش از ۳۹ شکار هوا به هوا ثبت کرد و در تمام جنگندههای زیر به کار گرفته شد:
F-۱۰۵ Thunderchief
F-۴ Phantom
F-۱۴ Tomcat
F-۱۵ Eagle
F-۱۶ Fighting Falcon
F/A-۱۸ Hornet
F-۲۲ Raptor
بمب افکن B-۵۲ به شدت قابل شخصی سازی است و میتوان آن را برای انجام تقریباً هر مأموریتی با هر نوع ماموریتی تنظیم کرد. همچنین روزآمدسازیها و تغییرات بعدی به جت اجازه داد تا موشکهای کروز را نیز پرتاب کند و این بمب افکن را به شدت چندمنظوره ساخت.
همچنین این هواپیما به ویژه در مقایسه با سایر بمب افکنهای موجود در زرادخانه نیروی هوایی ایالات متحده، بسیار توانمند است. در مجموع، B-۵۲ قادر به حمل بیش از ۳۱،۷۵۱ کیلوگرم مهمات است که بسیار فراتر از تواناییهای بمب افکنهای Northrop Grumman B-۲ Spirit و Rockwell B-۱ Lancer است. قابلیتهای ویژه هر سه بمب افکن استراتژیک در نیروی هوایی ایالات متحده در جدول زیر به تفصیل آمده است:
در حالی که قابلیتهای عملیاتی خاص و تنظیمات بمبهای حدود ۳۲ تنی بمب افکن B-۵۲ به شدت در طول زمان تغییر کرده است، نیروی هوایی ایالات متحده اطلاعات مربوط به پیکربندیهای مورد استفاده جتهای B-۵۲D این سازمان در طول جنگ ویتنام را منتشر کرده است. B-۵۲ غول پیکر که بمب افکن «شکم گنده» (Big Belly) لقب گرفته بود، توسط نیروی هوایی برای مأموریتهای بمباران منطقهای به کار گرفته شده بود.
پوشش جنگلی انبوه و متراکم ویتنام جنوبی، حمله به اهداف خاص را برای نیروی هوایی ایالات متحده دشوار میکرد و به استقرار B-۵۲ در مقیاس بزرگ برای مأموریتهای بمباران منطقهای نیاز داشت. به منظور پشتیبانی از این ماموریت ها، بوئینگ محفظه بمب بمب افکنهای B-۵۲D را برای حمل بمبهای معمولیتر تغییر داد.
در طول این ماموریت ها، تنظیمات B-۵۲D میتوانست برای حمل ۸۴ بمب معمولی ۲۲۵ کیلوگرمی یا حتی ۴۲ بمب بزرگتر ۳۴۰ کیلوگرمی تغییر یابد. B-۵۲های بهینه سازی نشده قدیمی ظرفیت محدودتری دارند و فقط میتوانند ۲۷ بمب ۲۲۵ کیلوگرمی را حمل کنند. این هواپیما بعداً به گونهای اصلاح شد که قادر به حمل و شلیک بمبهای خوشهای و تعدادی سلاح ضد کشتی باشد.
امروزه، ظرفیتهای هستهای این جت نیز گسترده باقی مانده است، زیرا این بمب افکن میتواند هم موشکهای کروز هواپرتاب و هم بمبهای گرانشی سنتی را حمل و شلیک نماید. به ادعای Airforce Technology، این جت میتواند ۱۲ موشک کروز پیشرفته AGM-۱۲۹ (ACMS)، و ۲۰ موشک کروز هواپرتاب AGM-۸۶A و همچنین ۸ بمب معمولی را حمل کند.