همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: اما چند سالی است که این انتظار در برخی ایستگاه‌ها با لذت تماشای یک اثر هنری یا شگفتی از یک معماری خلاقانه همراه می‌شود. متروی تهران به‌تدریج از یک پروژه صرفا عمرانی و حمل‌ونقلی به یک پهنه فرهنگی وسیع تبدیل می‌شود که هنر و معماری را به زندگی روزمره مردم پیوند می‌زند. افتتاح ایستگاه «مریم مقدس» که طراحی منحصربه‌فرد آن تحسین بسیاری را برانگیخته، بهانه‌ای شد تا این بار نه برای رسیدن به مقصد که برای دیدن خود مسیر به اعماق پایتخت سفر کنیم و نگاهی بیندازیم به ایستگاه‌هایی که حالا فقط یک نام روی نقشه نیستند، بلکه هویت بصری و شناسنامه هنری شهر زیرزمینی ما شده‌اند.
ایستگاه مریم مقدس؛ تجلی ایمان در اعماق زمین
سفرمان را از تازه‌ترین نگین معماری مترو آغاز می‌کنیم. ایستگاه مریم مقدس تنها یک ایستگاه نیست، بلکه کلیسایی مدرن در دل زمین است. طراحان با الهام از معماری کلیساهای ارامنه و نگاهی به داستان زندگی حضرت مریم(س)، فضایی معنوی و آرامش‌بخش خلق کرده‌اند. قوس‌های بلند، نورپردازی ملایم و استفاده هوشمندانه از نمادهای مذهبی در کالبدی مدرن این ایستگاه را به بنایی یادمانی برای گفت‌وگوی ادیان و تکریم مقام این بانوی مقدس در فرهنگ ایرانی-اسلامی بدل کرده است.
ایستگاه جهاد؛ فیروزه‌ای که جایزه برد
ایستگاه میدان جهاد گویی تکه‌ای از آسمان فیروزه‌ای اصفهان را به قلب پایتخت آورده است. این ایستگاه که برنده جایزه معماری داخلی نیز شده، یک موزه زنده از هنر کاشی‌کاری ایرانی است. دیواره‌های آن از کف تا سقف با نقوش اسلیمی و ختایی پوشیده شده و فضایی چنان چشم‌نواز خلق کرده که مسافران را برای لحظه‌ای از شتاب زندگی روزمره جدا می‌کند. اینجا هنر اصیل ایرانی نه در قابی بر دیوار که در تار و پود معماری تنیده شده است.
ایستگاه کتاب؛ ورق زدن معماری فردا
همچون یک کتاب علمی-تخیلی که شما را به آینده می‌برد، معماری ایستگاه کتاب روایتی از دانش و دوران معاصر است. خطوط صاف، سطوح یکپارچه و استفاده جسورانه از بتن اکسپوز و فلز فضایی مینیمال و آینده‌نگرانه خلق کرده است. این ایستگاه با طراحی مدرن و به دور از تزیینات اضافی، به‌خودی خود بیانیه‌ای معماری است که با هویت فرهنگی پیرامون خود، یعنی کتابخانه ملی ایران پیوندی مفهومی و عمیق برقرار و شما را به دنیای تفکر و نوآوری دعوت می‌کند.
ایستگاه میدان خراسان؛ طاق‌هایی از دل تاریخ
در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های تهران ایستگاه میدان خراسان با معماری خود به تاریخ ادای احترام می‌کند. طاق‌های آجری تودرتو و گنبدهای کوچک که یادآور بازارهای سنتی و کاروانسراهای ایرانی هستند به این فضای مدرن، گرما و اصالتی دلنشین بخشیده‌اند. این ایستگاه با معماری خاص ایرانی‌و اسلامی به‌عنوان یکی از زیباترین ایستگاه‌های خطوط زیرزمینی تهران شناخته می‌شود و نمونه‌ای موفق از بازآفرینی هویت تاریخی یک محله در کالبد یک سازه جدید است.
ایستگاه ۱۷ شهریور؛ تقاطع هنر و خاطره
ایستگاه ۱۷ شهریور در نقطه‌ای کلیدی از حافظه تاریخی شهر قرار دارد و معماری آن نیز بازتابی از همین اهمیت است. با سازه‌ای قدرتمند و در عین حال زیبا این ایستگاه توانسته است فضایی دلباز به دور از آشفتگی بصری ایجاد کند. استفاده از رنگ‌های خنثی و نورپردازی دقیق، تمرکز را بر عظمت فضا و حرکت پویای مسافران قرار می‌دهد و آن را به پس‌زمینه‌ای آرام برای ثبت خاطرات روزانه هزاران شهروند تهرانی تبدیل می‌کند.
ایستگاه خیام؛ گره‌های هنر بر دیوارهای بتنی
شاید کالبد معماری ایستگاه خیام در نگاه اول ساده به‌نظر برسد، اما دیوارهای آن به گالری باشکوهی از هنر اصیل ایرانی تبدیل شده‌اند. تابلوفرش‌های نفیس و خیره‌کننده با طرح‌هایی از داستان‌های شاهنامه و نگارگری ایرانی به این ایستگاه هویتی منحصربه‌فرد بخشیده‌اند. مسافران حین عبور گویی از موزه‌ای گرانبها دیدن می‌کنند که در آن هنر دست هنرمندان قالی‌باف زیبایی و رنگ را به فضای خاکستری زیر شهر تزریق می‌کند.
ایستگاه تئاترشهر؛ ورود به صحنه نمایش شهری
ورود به ایستگاه تئاتر شهر همچون ورود به لابی یک سالن نمایش باشکوه است. معماری دراماتیک با ستون‌های عظیم، سقف‌های بلند و رنگ‌های گرم و پرجلوه فضایی تئاتری و هنری خلق کرده است. این ایستگاه تنها یک محل عبور نیست، بلکه پیش‌درآمدی بر تجربه فرهنگی است که در مجموعه تئاترشهر انتظار مسافران را می‌کشد. گالری‌های هنری و نقاشیخط‌های دیواری این پیوند میان حمل‌ونقل و هنر را عمیق‌تر و جدایی‌ناپذیر می‌کند.
ایستگاه برج میلاد؛ معماری در امتداد آسمان
ایستگاه برج میلاد معماری مدرن نماد تهران را به اعماق زمین کشانده است. سقف‌های مواج و فرم‌های منحنی که از خطوط معماری برج الهام گرفته‌اند در کنار نورپردازی‌های خطی و فناورانه فضایی پویا و های‌تک خلق کرده‌اند. این ایستگاه که خود میزبان آثار هنری متعدد نیز است به خوبی نشان می‌دهد چگونه یک سازه زیرزمینی می‌تواند با هویت معماری شاخص‌ترین بنای روی زمین هماهنگ شود و بیانیه‌ای از تهران امروز باشد.
