تهران- ایرنا- نویسنده و کارگردان انیمیشن «ژولیت و شاه» با بیان اینکه انیمیشن در ایران متولی درستی ندارد گفت: بیشترین فروش آثار انیمیشن در اکران مدارس اتفاق می افتد.
اشکان رهگذر نویسنده و کارگردان انیمیشن در گفت‌وگو با ایرنا به بهانه روز جهانی انیمیشن درباره وضعیت این صنعت در ایران گفت: در ایران انیمیشن به دو شکل در فضای بین‌الملل عرض اندام می‌کند؛ یکی از طریق ارائه خدمات انیمیشن است که برخی کشورها از طریق ارائه خدمات به کشورهای دیگر ارتزاق می‌کند و یک بخش هم صادر کردن فرهنگ خودمان از دریچه انیمیشن ایرانی برای مخاطب جهانی است که به نظرم ما تا حدی در چند عنوان محدود توانستیم به این مورد برسیم.
بعضا انیمیشن‌های ایرانی با هویت غیرایرانی اکران می‌شوند
وی افزود: انیمیشن همچون باقی صنایع کشور، کاری است که برای انجام هرگونه مبادلات اقتصادی نیاز به مبادلات بانکی دارد. اگر بخواهیم به صورت کلان در بازارهای بین‌المللی حضور داشته باشیم، راه حضورش در وهله اول حل شدن و گشایش ارتباطات بانکی با سراسر دنیاست تا بتوانیم به راحتی قرارداد ببندیم و با هویت ایرانی خودمان کار کنیم.
این تهیه‌کننده با اشاره به جایگاه هویت انیمیشن ایرانی در جهان گفت: ابتدا و اول از همه باید سینمای انیمیشن ایران مثل سینمای لایو اکشن ایران در جهان بدرخشد و دارای شناسنامه شود و مخاطبان بخواهند که انیمیشن ایرانی ببینند. متاسفانه در حال حاضر چنین چیزی را نداریم و بعضی آثار هم که در خارج کشور تولید شده، با هویت غیر ایرانی اکران شده و به نمایش درآمده‌اند.
وی تاکید کرد: انیمیشن ایران نیاز به یک هویت بسیار محکمی در سینما دارد تا از طریق جشنواره‌ها در دنیا دیده شده و آنها انیمیشن ایرانی را بخواهند.
انتقال هویت ایرانی از راه انیمیشن کار آسانی نیست
رهگذر با بیان اینکه به دلیل تحریم‌ها مجبور به حذف اسامی ایرانی هستیم، گفت: همکارانی که هویت ایرانی را هم از کارشان گرفتند و در بازار انیمیشن آثار خود را به فروش رساندند، کار درستی کردند چراکه هر چه اثر شکل و شمایل بین‌المللی‌تر داشته باشد و همه فهم‌تر باشد، در بازار بهتر فروش می‌کند و خواهان بیشتری دارد اما اینکه بخواهید هویت ایرانی را از طریق انیمشین ایرانی انتقال بدهید، کار آسانی نیست.
این تهیه‌کننده ادامه داد: ما پروژه‌هایی را کار کردیم که چون مشتری نمی‌خواست به لحاظ تحریم ریسک کند، اسم همکارانمان را از پروژه درمی‌آوردیم و کار را تحویل می‌دادیم. ما هم هنرمندیم و دوست داریم اسم بچه‌ها روی تولیدات باشد و این خیلی دردناک است که ۹۰ درصد تولیدات هورخش با اسم هورخش ارائه نمی‌شود.
تهیه‌کننده «ژولیت و شاه» اظهار داشت: به استثنا تولیدات سینمایی ما مثل «ژولیت و شاه» و «آخرین داستان»، در هیچ‌کدام از پروژه هایی که به صورت خدمات انجام می‌دهیم، اسمی از هورخش آورده نمی‌شود.
اهمیت نقش حاکمیت در صنعت انیمیشن
وی درباره نقش حاکمیت در اینباره تاکید کرد: نقش سیاست‌گذار و حاکمیت مهم است که به شکلی روی استودیوهای داخلی سرمایه‌گذاری کند تا تعدادی فیلم را با مفاهیم فرهنگی تولید کنند و از راه معرفی به درآمد برسند.
رهگذر درباره جایگاه انیمیشن ایران در اکران گفت: نکته مثبت بازار داخلی انیمیشن ایران این است که جایگاهی در اکران یافته که ۱۰ تا ۱۵ سال پیش کسی تصورش را نمی‌کرد و سینمای انیمیشن ایران آرزوی آن را داشت. همیشه ما یک یا چند انیمشین سینمایی داریم که در حال اکران هستند اما این بازار مثل سینمای لایو اکشن پاسخگو نیست؛ در آن سینما هم همه مخاطبین بالقوه ما، بالفعل نیستند. قهری که مخاطب با سینما دارد با سینمای انیمیشن هم وجود دارد.
اگر اکران مدارس را حذف کنیم ۶۰ الی ۷۰ فروش فیلم‌ها فاکتور گرفته می‌شوند
وی عنوان کرد: بیشترین فروش فیلم‌های انیمیشن سینمایی در کشور از طریق اکران مدارس است؛ یعنی اگر اکران مدارس را حذف کنیم ۶۰ الی ۷۰ فروش فیلم‌ها فاکتور گرفته می‌شوند.
تهیه‌کننده «آخرین داستان» با تاکید بر اینکه نوجوان ما هم به انیمیشن نیاز دارد، بیان کرد: اغلب کارها برای کودک است و نوجوان در نظر گرفته نمی‌شود؛ یعنی آن گروه سنی که بسیار تشنه است، کاملا از طریق وی اودی ها و آثار بین‌المللی تامین می‌شود. ما بازاری برای این مخاطب نداریم یا مخاطبان بزرگسال که دنبال مفاهیم پیچیده‌تر هستند. با این اوصاف؛ بخش عظیمی از مخاطبمان یعنی بزرگسال و نوجوان را از دست داده‌ایم.
بازار داخلی ایران انحصاری است
رهگذر درباره بازار انحصاری انیمیشن در ایران اظهار داشت: من به عنوان کسی که برای خودم استودیو دارم می‌گویم که بازار داخلی ایران انحصاری است؛ من هیچ بازاری را داخل ایران برای خودم متصور نیستم. ما نه هیچ پروژه داخلی داریم نه هیچ درخواستی و درآمد استودیو ما بین‌المللی است. آثار ما بازاری نیستند و رویکرد ما ارائه اتفاق جدید به مخاطب است. قطعا این رویکرد ریسک بالایی دارد و درک آن سخت است؛ از همین جهت ما هیچ بازاری داخل کشور نداریم.
وی افزود: سینمای انیمیشن ایران متولی ندارد؛ هیچ‌جایی نیست که بگوییم این موسسه یا دفتر در دولت، متولی انیمیشن در کشور است و برنامه‌ریزی خاصی انجام می‌دهد. بازار انحصاری در چارچوبی مشخص وجود دارد که آدم‌هایی مثل من نمی‌توانند در این انحصار باشند.
این تهیه‌کننده نقش دولت را مهم دانست و گفت: دولت می‌تواند یک نهاد متولی را در انیمیشن ایجاد کند که این نهاد سیاست‌گذاری کند و اکوسیستم ایجاد کند تا به استودیوها و بازار جهت‌دهی کند و مدافع جایگاه انیمیشن ایران در بازار باشد.
بخش عمده‌ای از متخصصین انیمیشن، در حال مهاجرت‌اند
وی ضمن ابراز نگرانی از مهاجرت انیماتورهای ایرانی گفت: ما در خاورمیانه در حوزه انیمیشن کوتاه موفقیم، استودیوها و تیم‌های حرفه‌ای داریم اما این ظرفیت ها همیشه به این صورت باقی نمی‌ماند؛ چراکه بخش عمده‌ای از متخصصین انیمیشن یا در حال مهاجرت هستند یا مهاجرت کرده‌اند. از طرفی کشورهای عربی به شدت در حال سرمایه‌گذاری روی استودیوها و تولیدات هستند و در آینده این ورق برخواهد گشت.
رهگذر افزود: ما در بازار جایی نداریم اما در حوزه کیفیت در خاورمیانه اول هستیم. نگرانی من این است که چقدر نخبه‌های ما خواهند ماند؟ چقدر استودیوها می‌توانند با دست خالی ادامه بدهند؟ چقدر و تا کی می‌شود در شرایط فقدان مدیریت و بی‌متولی بودن ادامه داد و رشد کرد؟ خبر خوب این است که جایگاه خوبی داریم اما خبر بد این است که این جایگاه را به سرعت داریم از دست می‌دهیم.
