اختلالات افسردگی و اضطراب از شایعترین مشکلات سلامت روان در سراسر جهان هستند. برآوردها نشان میدهد که افسردگی حدود ۲۶۴ میلیون نفر و اختلالات مرتبط با اضطراب ۲۸۴ میلیون نفر را درگیر کرده است. درحالیکه درمانهای دارویی و رواندرمانی متعددی وجود دارد، این راهکارها برای تمام افراد مؤثر نیستند و نیاز به شناسایی درمانهای جایگزین احساس میشود. اکنون محققان ژاپنی برای درمان این بیماری به پیشرفتهای قابل توجهی رسیدهاند.
براساس گزارش Medical Xpress، محققان دانشگاه اوزاکا و دانشگاه کوبه ترکیب دارویی اولیه به نام «PA-915» را توسعه دادهاند که میتواند گزینهای امیدوارکننده برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات مرتبط با استرس باشد.
PA-915 درواقع یک مولکول کوچک، غیرپپتیدی و با میل ترکیبی بالا است که میتوان آن را «آنتاگونیست PAC1» نامید. به عبارت دیگر، این مولکول گیرندههای «PAC1» در مغز را مسدود میکند. شواهد علمی نشان میدهد که فعالشدن این گیرندهها در ایجاد استرس و توسعه اختلالات مرتبط با آن نقش اساسی دارد.

محققان برای ارزیابی PA-915، مدلهای حیوانی (موش) را تحت استرس مزمن قرار دادند. آنها این کار را با چند سناریوی مختلف انجام دادند که شامل قراردادن مکرر موشها در معرض یک موش مهاجم و غالب، تزریق کورتیکوسترون (هورمون اصلی استرس در جوندگان) و جداسازی اجتماعی آنها بود.
سپس رفتار موشها با استفاده از آزمایشهای استاندارد مانند «آزمایش شنای اجباری»، «آزمایش ترجیح ساکارز»، «هزارتوی Y» و «آزمایش تشخیص ابژه جدید» ارزیابی شد. محققان همچنین اثربخشی PA-915 را با داروهای رایج مانند کتامین و فلوکستین مقایسه کردند.
یافتههای این مطالعه نشان داد که مولکول PA-915 بهطور قابل توجهی رفتارهای افسردگی و اضطرابی را در موشهای تحت استرس مزمن کاهش داد. موشهای درمانشده در آزمایش شنای اجباری با شدت بیشتری شنا کردند و همچنین در مسیریابی هزارتو و تشخیص اشیا عملکرد شناختی بهتری از خود نشان دادند.
جالبترین یافته این پژوهش شاید اثر طولانیمدت PA-915 باشد. در آزمایش ترجیح ساکارز، اثر ضدافسردگی پس از یک دوز واحد از این مولکول تا ۸ هفته مشاهده شد. این اثر مشابه چیزی است که قبلاً با کتامین گزارش شده بود.
همچنین برخلاف بسیاری از داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب موجود، به نظر نمیرسد که مصرف PA-915 باعث عوارض جانبی رایج شود. در موشهای کنترل این مولکول منجر به ناهنجاریهای رفتاری مانند بیشفعالی حرکتی، اختلال شناختی یا وابستگی نشد.
یافتههای این پژوهش در ژورنال Molecular Psychiatry منتشر شده است.