مخاطبان «الف»، نظرات خود را ذیل یادداشت «چرا شرق ؟!» بیان کردند که تعدادی از آن‌ها را می‌خوانیم:

* چرا شرق ؟! زیرا غرب شرق مطلق است قتل عام میلیون ها نفر از مردم بیگناه ویتنام و ژاپن و عراق و افغانستان و سوریه و لیبی و فلسطین و لبنان و سودان و یمن و غیره گواه این مدعاست.

* امریکا و 3 کشور خبیث اروپایی با تهدید و تحریم و جنگ و مذاکره بدنبال تضعیف و تجزیه ایران هستند ولاغیر.

* دیپلماسی مطلوب و موفق، دیپلماسی است که با همه کشورهای دنیا رابطه سیاسی و اقتصادی داشته و از موازنه بین آنها منافع ملی را تامین کند. قرار دادن همه تخم مرغ ها در سبد چین و روسیه جز ضرر و خسران چیزی در پی نخواهد داشت.

* روسیه هیچگاه یک ایران هسته ای را در همسایگی خود نمی پذیرد.

* جنگ 12 روزه اخیر بار دیگه ثابت کرد که امریکا و غرب دشمن مردم ایران هستند.

* جوری حرف میزنی که انگار همین الان غرب برایمان فرش قرمز پهن کرده و منتظر است که از چین و روسیه روگردان بشویم و برویم در آغوشش افسوس که اطلاعات کافی نداری که بفهمی غرب در صدد نابودی ایران است تبلیغات چشمان یک عده را کور کرده است.

* حال فعلی کشورها ملاک است آمریکا و غرب دنبال تجزیه و نابودی ایران هستند ایران با شرق ارتباط دارد ولی تحت سلطه نیست آیا چین و روسیه ایران را تحریم کرده اند و به ایران حمله کرده اند یا امریکا؟ جواب روشن است .

* در خباثت آمریکا و روسیه شکی نیست اما روسیه به خاطر شرایط الانش ناچار است همکاری هایی با ما بکند ولی آمریکا این شرایط را ندارد و هیچ نیازی به همکاری با ما ندارد و برای همین تمام مذاکرات و توافقات را دبه می کند.

* سیاست نگاه به شرق، سیاست اشتباهی است که جز ضرر و خسران فایده ای برای ایران نداشته است.

* سیاست مذاکره با غرب سیاستی اشتباهه که در سالهای گذشته بجز تحریم و جنگ و فقر و کاهش شدید ارزش پول ملی چیزی برای مردم ایران در پی نداشته است.

******

یادداشت «دروغ سکولاریسم» با نظرات و واکنش همراهان «الف» مواجه شد:

* در 4 قرن اول اسلام مناطق اسلامی پیشرفته ترین و متمدن ترین مناطق جهان بودند زیرا اسلام دینی بود که به صورت بسیار شدیدی توصیه به علم آموزی می کرد اما کم کم هم مسلمانان خطا رفتند هم غرب دسیسه هایی کرد و مسلمانان را از این روند جدا کرد.

* دین از سیاست جدا نیست دین از هیچ چیزی جدا نیست و در تمام موارد دستور العمل دارد منتها ممکن است دین به درستی اجرا نشود و گمان شود اشکال از دین است.

* مشکل از ديانت و اعتقادات ما نيست بلكه اشکال حضور اشخاصي در تصميم گيري و مديريت اموري است كه در آن تخصص ندارند.

* چرا کشورهای غربی به سکولاریسم یعنی جدایی دین از سیاست رسیدند؟ در حالیکه در قرون وسطی بیش از 400 سال مسیحیت سکان سیاست و اداره کشورها را هم در دست داشت.

* در حکومت دینی تمام عیوب و نقاص در آن به پای دین نوشته می شود.

* مشکل اصلی از دین نیست، بلکه استفاده برخی از دین برای حفظ منافع شخصی و گروهی است.

* مشکل نفوذ تفکر غربی در تصمیم گیری ها هست و الان دارند تیشه به کشور و انقلاب می‌زنند و آنهایی که باید به خود بیایند خواب هستند.

* گفتید دین میتواند نه مانع توسعه، بلکه یکی از منابعِ بسیج اجتماعی، انسجام هویتی و قدرت دولت باشد، اما خود کارگزاران و برخی مسئولان با اقدامات و رفتارهایی که از انها سر زده و جامعه شاهد و ناظر ان بوده اند به جایگاه دین لطمه زده اند اظهارات خلاف واقع و تفرقه انگیز و دشمن شاد کن ...رفتارهایی که نشانگر تجمل و اشرافی گری و دست بردن در بیت المال است و مواردی از این قبیل نشان میدهد که دین حتی از جانب برخی مسئولان مورد بی توجهی قرار گرفته است.

* ما مي توانستيم به خوبي ثابت كنيم كه دين و سياست مي توانند باهم باشند و از هم جدا نباشند ! ... حال بايد ديد كه در تحقق اين « تز » ما چه قدر موفق بوده ايم ! كليسا در طول حاكميت خود كاري كرد كه بزرگان و فلاسفه و انديشمندان و احتمالاً حتي بسياري از مردم به اين نتيجه رسيدند كه بايد كليسا هر چه زودتر از حكومت جدا شود و دين و حكومت هر كدام به راه خودشان بروند ! كه منفعت هر دو در اين است ! و لابد اين جدايي دين از سياست سرمشقي شد براي ديگران ! و حالا جمهوري اسلامي ما هم تاكيد دارد كه : « دين و سياست » مي توانند با هم باشند كه از اين همراهي نه تنها ديگري ضرر و زيان نبيند ، بلكه مي توانند مفيد هم باشند حالا ما در تحقق اين مهم چه قدر موفق بوده ايم ، بايد بازهم صبر كنيم.

* مشکل از آنجایی شروع میشود که سکولاریسم را معادل بی دینی بدانیم که نویسنده هم تقریبا به همین متمایل است و مثال هایی را هم که آورده است یک کشور میتواند سکولار باشد ولی مردم و دولت متدین داشته باشد.

******

یادداشت «وقتی خودباوری نتیجه می دهد» با نظرات متعدد کاربران همراه شد که تعدادی از آنها را می‌خوانید:

* جالبه هواپیما ساختیم اما خودرو نه ،یک جای کار میلنگه!!

* چندین دهه است خودرو می سازیم، هنوز نتوانستیم یک خودرو ایمن و کارا تولید کنیم. چه طور می توان پذیرفت که در کوتاه مدت هواپیمای ایمن بسازیم؟

* خیلی راحت میشه پذیرفت وقتی که بدانیم ساخت این هواپیما توسط وزارت دفاع و ساخت خودرو توسط ایران خودرو و سایپا هست ، آیا در دنیا تکنولوژی بالاتر از ماهواره بر هست که حتی کشور انگلیس توانایی ارسال ماهواره به فضا رو ندارد ولی ایران بهش رسیده پس مشکل خودروسازی ما مشکل مدیران اون صنعت ها هستند نه مشکل مغز و ذهن و توانایی ایرانی ها.

* حالا اگر عربستان همین هواپیما را ساخته بود به به و چه چه می کردید.

* عربستان اگر بسازد زیر نظر موسسات معتبر جهانی استاندارد ایمنی می گیرد. ما از کدام موسسه استاندارد ایمنی گرفتیم؟

* مهم اینکه درس و بی نقص کار کنه موسسات بین المللی سیاسی عمل میکنند. به موشک ایرانی میگفتن مخزن آبگرمکن ولی دیدید که اجماع تمام تکنولوژی غرب نتونست جلوی موشک ایرانی را بگیره. زنده باد دانشمد و صنعتگر ایرانی.

* وقتی قطعه ای را می سازی، علاوه بر دانش ساخت اشتغال ایجاد می کنی و هزینه ساخت وارد جیب هموطن می شود. هزینه تعمیر و نگهداری هم همین طور. وقتی قطعه ای را می خری، هزینه ساخت و نیز تعمیر و نگهداری وارد جیب کشور دیگر می شود.

* ترابری است برای حمل بار مسافربری نیست کار خوبیه یک قدم به جلو ان شاءالله یه روزی مسافربری هم بسازیم.

* انگار یه جورایی داره با زبان بی زبانی میگه ببین غربگدا من رو ببین بالهای بلندم رو ببین.

* کامنت های خود تحقیرانی که تمام هنرشان نق زدن و تحقیر کردن مملکت خودشان است را ببیند و پی ببرید که دلیل عدم پیشرفت کشورمان در برخی زمینه ها چیست اینها بدون اینکه اطلاع دقیقی از کم و کیف ساخت هواپیما داشته باشند مانند دشمنان مملکتشان برای ایراد گیری به صف می شوند.

* بسیار مبارک است، من طرفدار ایران هستم چه به نام، چه به ننگ. یک بچه هم که قراره در آینده دوندۀ قهاری بشود، در دوران کودکی ابتدا با هزار زحمت و تشویق اطرافیان برای لحظاتی سرپا می‌ایستد و چندین بار زمین می‌خورد بعد از مدتی فقط یک قدم برمی‌دارد باز دوباره بارها زمین می‌خورد دوباره این دفعه بعد از قدم اول، قدم دوم را برمی‌دارد و ... پس از زحمت‌های فراوان و افتادن‌های بسیار آرام آرام راه می‌افتد. ایرادهای بنی‌اسرائیلی گرفتن برای این بچه دور از انصاف است. هموطنان عزیز، از هر تلاشی برای ارتقا نام کشورمان استقبال کنیم، تشویق کنیم، لااقل زخم زبان نزنیم. موفقیت در صنعت هوانوردی بسیار زمانبر، انرژی‌بر و نیازمند صبر و صرف هزینه‌های فراوان است. تا به حال مهندسین و متخصصین دلسوز و وطن پرست ایرانی در زمینه‌های مختلف (حتی صنعت هوانودی) کارهای قابل توجهی انجام داده‌اند از نظر ناظران منصف خارجی و بین‌المللی کارهای انجام شده، بسیار درخشان و مهم هستند انشاالله این راه ادامه داشته باشد.

* من نظرات را خواندم متاسفانه اغلب نظرات بدون کارشناسی و احساسی مطرح شده است در هر علمی ابتدا سختی‌هایی وجود دارد و وقتی به بالندگی می‌رسد افتخاری برای کشور می‌شود ما در صنعت پهپاد و هوافضا یا سانتریفیوژها برای غنی سازی چگونه پیشرفت کردیم غیر از این بود که به جوانان این مملکت اعتماد کردیم در مورد خودروسازی سیاست مسئولین کشور و خودرو سازان این است که هیچ وقت ما خودمان خودروساز نشویم مقداری اطلاعات خودتان را بالاتر ببرید به این واقعیت تلخ خواهید رسید معماران تحریم ناکار آمدی خود را کردن تحریم ها می‌اندازند.