همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: این موفقیت که با افزودن آثاری چون «هگمتانه» و «منظر فرهنگی دره خرم‌آباد» به‌دست آمده، تنها یک عدد و رتبه نیست، بلکه تأییدی جهانی بر گستره وسیع و تنوع کم‌نظیر میراث‌فرهنگی و طبیعی این سرزمین است.
این جایگاه، ایران را در کنار غول‌های تمدنی جهان مانند ایتالیا، چین و آلمان قرار می‌دهد و نشانگر عمق و تنوع بی‌بدیل میراثی است که از نیایشگاه چند هزارساله چغازنبیل تا سازه‌های مبتکرانه آبی شوشتر و جنگل‌های هیرکانی را دربرمی‌گیرد. حضور در این فهرست، علاوه بر افزایش اعتبار جهانی، تعهدی سنگین برای حفاظت و معرفی این گنجینه‌های بشری به نسل‌های آینده را بر دوش ما می‌گذارد؛ گنجینه‌هایی که هر یک، فصلی از کتاب قطور تمدن انسان را روایت می‌کنند.
۱ . ایتالیا (۶۱ اثر)
مهد امپراتوری روم و خاستگاه رنسانس؛ ایتالیا با گنجینه‌ای بی‌شمار از هنر و معماری در صدر این فهرست ایستاده است. از خرابه‌های باشکوه کولوسئوم و فروم رومی گرفته تا کلیساهای جامع فلورانس و کانال‌های رؤیایی ونیز، هر شهر ایتالیا موزه‌ای زنده است که تاریخ هنر غرب را روایت می‌کند.
- نخستین اثر ثبت شده: نقاشی‌های صخره‌ای در والکامونیکا (۱۹۷۹)
۲. چین (۶۰ اثر)
سرزمین اژدها با تمدنی چند هزار ساله، ترکیبی شگفت از سنت و مدرنیته را به نمایش می‌گذارد. دیوار بزرگ چین، شهر ممنوعه پکن، لشکر سفالین و مناظر طبیعی کارست در جنوب این کشور، تنها بخشی از میراث عظیم و متنوعی است که چین را به یکی از مهم‌ترین مقاصد فرهنگی جهان بدل کرده است.
- نخستین آثار ثبت شده: دیوار بزرگ چین، کاخ‌های امپراتوری در پکن (شهر ممنوعه)، آرامگاه نخستین امپراتور چین (لشکر سفالین)، غارهای موگای و محوطه انسان پکن در ژوکودیان (همگی در سال ۱۹۸۷)
۳. آلمان (۵۵ اثر)
آلمان؛ سرزمینی که در قلب اروپا جای گرفته، تاریخ پرفراز و نشیب خود را در قالب کلیساهای گوتیک باشکوه، قلعه‌های قرون‌وسطایی و مراکز صنعتی تاریخی به جهانیان عرضه می‌کند. کلیسای جامع کلن، جزیره موزه‌ها در برلین و شهر تاریخی بامبرگ، گواهی بر قدرت فرهنگی و هنری این کشور در دوره‌های مختلف است.
- نخستین اثر ثبت شده: کلیسای جامع آخن (۱۹۷۸)
۴. فرانسه (۵۴ اثر)
فرانسه، مهد روشنگری و هنر، با کاخ‌های مجلل، کلیساهای جامع خیره‌کننده و شهرهای تاریخی خود شناخته می‌شود. از کاخ ورسای و کلیسای نوتردام در پاریس تا سواحل نرماندی و تاکستان‌های بورگوندی، هر گوشه از این کشور، بازتابی از ظرافت، تاریخ و تأثیرگذاری عمیق فرهنگی فرانسه بر جهان است.
- نخستین آثار ثبت شده: کلیسای جامع شارتر، مون سن-میشل، کاخ ورسای، کلیسای وزله و غارهای تزیین‌شده دره وزر (همگی در سال ۱۹۷۹)
۵. اسپانیا (۵۰ اثر)
اسپانیا، سرزمین تقاطع فرهنگ‌های اسلامی، مسیحی و یهودی، میراثی منحصربه‌فرد را در خود جای داده است. از معماری شگفت‌انگیز الحمرا در گرانادا و مسجد-کلیسای جامع کوردوبا تا آثار معماری گائودی در بارسلون، اسپانیا روایتی چندلایه از تاریخ، هنر و همزیستی فرهنگ‌هاست که در معماری آن تجلی یافته است.
- نخستین آثار ثبت شده: مسجد-کلیسای جامع کوردوبا، الحمرا، کلیسای جامع بورگوس، صومعه ال اسکوریال و آثار آنتونی گائودی (همگی در سال ۱۹۸۴)
۶. هند (۴۴ اثر)
شبه‌قاره هند با تنوع فرهنگی، دینی و زبانی خیره‌کننده، مجموعه‌ای غنی از میراث جهانی را ارائه می‌دهد. تاج محل، نماد عشق ابدی در کنار معابد غاری آجانتا و الورا، قلعه‌های راجستان و پارک‌های ملی وسیع، تصویری جامع از تمدنی عمیق و طبیعتی بکر را به نمایش می‌گذارد.
- نخستین آثار ثبت شده: قلعه آگرا، غارهای آجانتا، غارهای الورا و تاج محل (همگی در سال ۱۹۸۳)
۷. مکزیک (۳۶ اثر)
مکزیک، وارث تمدن‌های بزرگ پیشاکلمبی مانند مایا و آزتک، گنجینه‌ای از شهرهای باستانی و مراکز تاریخی استعماری است. ویرانه‌های چیچن ایتزا و تئوتیئواکان، در کنار مراکز تاریخی رنگارنگ شهرهایی چون مکزیکوسیتی و اوآخاکا، داستانی پرشور از تمدن‌های بومی و دوران استعمار را بازگو می‌کند.
- نخستین آثار ثبت شده: سیان کان، شهر پیشا-اسپانیایی پالنکه، مرکز تاریخی مکزیکوسیتی و سوچیمیلکو، تئوتیئواکان، مرکز تاریخی اوآخاکا و پوئبلا (همگی در سال ۱۹۸۷)
۸. بریتانیا (۳۵ اثر)
بریتانیا، از استون‌هنج اسرارآمیز تا برج لندن و شهر صنعتی سالتایر، سفری در زمان را از دوران پیش از تاریخ تا انقلاب صنعتی ممکن می‌کند. این جزیره با قلعه‌های تاریخی، کلیساهای جامع باشکوه و مناظر طبیعی منحصربه‌فرد خود، نقشی کلیدی در تاریخ جهان ایفا کرده و میراث آن گواه این مدعاست.
- نخستین آثار ثبت شده: گذرگاه غول‌پیکر، قلعه و کلیسای جامع دورهام، تنگه آیرون‌بریج، استون‌هنج، پارک سلطنتی استادلی، برج لندن و سنت کیلدا (همگی در سال ۱۹۸۶)
۹. روسیه (۳۳ اثر)
پهناورترین کشور جهان، دارای میراثی به وسعت تاریخ و جغرافیای خود است. از میدان سرخ و کرملین مسکو به‌عنوان قلب تپنده تاریخ سیاسی روسیه، تا مرکز تاریخی سن پترزبورگ و کلیساهای چوبی جزیره کیژی، روسیه ترکیبی از شکوه معماری تزاری، هنر ارتدوکس و طبیعت بکر سیبری را به نمایش می‌گذارد.
- نخستین آثار ثبت شده: مرکز تاریخی سن پترزبورگ، پوگوست کیژی، کرملین و میدان سرخ مسکو (همگی در سال ۱۹۹۰)
۱۰. ایران (۲۹ اثر)
ایران، چهارراه تمدن‌های باستانی و سرزمینی با تاریخ چند هزار ساله، آلبومی بی‌نظیر از میراث بشری را در خود جای داده است. این ۲۹ اثر ثبت‌شده، تنها فهرستی از بناها نیستند، بلکه روایتی پیوسته از نبوغ، هنر و سازگاری انسان با طبیعت در این فلات کهن هستند. از زیگورات چغازنبیل به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نیایشگاه‌های جهان و شهر سوخته به‌عنوان گواه تمدنی پیشرفته در هزاره سوم پیش از میلاد، تا شکوه امپراتوری هخامنشی در تخت جمشید و پاسارگاد، تاریخ ایران ورق می‌خورد.
این روایت با شاهکارهای معماری اسلامی در میدان نقش جهان و مسجد جامع اصفهان ادامه می‌یابد و با نبوغ مهندسی در سازه‌های آبی شوشتر و قنات‌های ایرانی به اوج می‌رسد. این فهرست، تنوع اقلیمی و فرهنگی ایران را نیز به رخ می‌کشد؛ از بیابان لوت به‌عنوان یکی از گرم‌ترین نقاط زمین تا جنگل‌های سرسبز هیرکانی. کاروانسراهای ایرانی، راه‌آهن سراسری و منظر فرهنگی اورامانات، نشان‌دهنده تعامل انسان و طبیعت و تداوم حیات فرهنگی در این سرزمین است.
- نخستین آثار ثبت شده: چغازنبیل، میدان نقش جهان اصفهان و تخت‌جمشید (هر ۳به‌صورت همزمان در سال ۱۹۷۹)
