همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: چهره بیش از حد واقعی دو روبات در نمایشگاه اینوتکس کیش نگاه‌ها را به چالش کشید و پرسش‌هایی درباره اصالت فناوری، شفافیت و حقیقت پشت این رونمایی جنجالی ایجاد کرد.
مرز میان انسان و ماشین
در روزهایی که هوش مصنوعی با سرعتی سرسام‌آور به زندگی بشر نزدیک می‌شود، مرز میان انسان و ماشین بیش از هر زمان دیگری باریک و لرزان به نظر می‌رسد. نمایشگاه روباتیک کیش امسال به صحنه‌ای تبدیل شد که این مرز ظریف را زیر ذره‌بین گذاشت؛ جایی که دو ربات انسان‌نما را با انسان واقعی اشتباه گرفتند. این شباهت چنان بحث‌برانگیز شد که عده‌ای حتی احتمال دادند «ربات» ها در واقع انسان‌هایی با گریم باشند.
جزئیاتی که زمینه‌ساز تردید شدند
بخش قابل‌توجهی از حاشیه‌های این رونمایی از جایی آغاز شد که ناظران به بعضی از نشانه‌های ظاهری اشاره کردند: از ردهای شبیه جوش و بافت‌های طبیعی پوست گرفته تا خطوطی که معمولاً روی چهره انسان دیده می‌شود. همین نشانه‌ها باعث شدند عده‌ای معتقد باشند چنین ظرافتی با فناوری فعلی داخل کشور تطابق ندارد و شاید ماجرا چیز دیگری باشد.
این گروه معتقدند وجود چنین جزئیاتی روی چهره ربات‌ها نشانه‌ای است از اینکه شاید این دو «انسان واقعی با گریم» بوده‌اند؛ گمانی که با سرعت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و حاشیه‌ها را شدت بخشید.
از تحسین تا بدبینی
دسته‌ای مجذوب این سطح از دقت و شباهت شدند و آن را گامی روبه‌جلو در فناوری داخلی دانستند. اما دسته دیگر، این نمایش را نوعی «شو» برای جلب‌توجه رسانه‌ها تلقی کردند و پرسش‌هایی درباره شفافیت و صداقت برگزارکنندگان مطرح کردند.
برخی منتقدان با استناد به سابقه بعضی رونمایی‌ها در ایران، این اتفاق را در امتداد رفتارهایی دانستند که به نظر آنان «فریبنده» و «تبلیغاتی» هستند. پرسش کلیدی آن‌ها این است: آیا ما واقعاً با یک موفقیت فناورانه یا یک نمایش ساختگی
دلایل حساسیت رونمایی
سه دلیل اصلی باعث شد این رویداد جنجالی‌تر از حد معمول شود:
شباهت غیرمنتظره به انسان واقعی که فراتر از الگوهای رباتیک رایج در کشور بود
نبود توضیح دقیق فنی درباره نحوه ساخت و توانمندی‌های این ربات‌ها
تجربه‌های گذشته از رونمایی‌های بحث‌برانگیز که اعتماد عمومی را کاهش داده است
به همین دلیل، هر حرکت یا ویژگی ظاهری ربات‌ها زیر ذره‌بین قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
- وقتی ماشین‌ها یاد می‌گیرند احساس داشته باشند! | از محاسبه تا درک و تجربه
- ارتش روبات‌های چین آماده هستند | «واکرS۲» به جای نیروی انسانی در کارخانه‌های چین مشغول به کار شد
دستاورد واقعی است یا فریب رسانه‌ای؟
این پرسش اصلی بخش بزرگی از بحث‌های عمومی است. برخی متخصصان می‌گویند برای داوری دقیق، لازم است اطلاعات فنی شفاف درباره موتورهای حرکتی، الگوریتم‌های هوش مصنوعی، جنس پوست مصنوعی و روش ساخت منتشر شود؛ اما تاکنون چنین داده‌هایی ارائه نشده است.
در مقابل، گروهی دیگر معتقدند بدون سند کافی نمی‌توان اتهامی جدی مطرح کرد و باید منتظر جزئیات فنی از سوی طراحان و برگزارکنندگان نمایشگاه بود.
