همشهری آنلاین - حامد فوقانی: فناوری Vehicle-to-Grid یا خودرو به شبکه (V2G) به این معناست که خودروهای برقی هنگام اتصال به شارژرهای هوشمند می‌توانند انرژی را در دو جهت مبادله کنند:
- دریافت برق از شبکه برای شارژ
- ارسال برق به شبکه یا خانه در زمان‌هایی که شبکه به انرژی بیشتری نیاز دارد/
این مفهوم سال‌ها در حد طرح‌های کوچک باقی مانده بود، اما در یک سال اخیر به دلیل نیاز کشورها به مدیریت بهتر انرژی‌های تجدیدپذیر و بحران‌های برق، با سرعت وارد فاز پیاده‌سازی در مقیاس بزرگ شده است.
فناوری V2G چیست و چرا همه درباره‌اش صحبت می‌کنند؟
چند کشور به‌صورت رسمی پروژه‌های بزرگ V2G را شروع کرده‌اند:
- اروپا؛ از آزمایشگاهی به سطح شهری
در چند کشور اروپایی، ناوگان‌های خودروهای الکتریکی به‌عنوان «ذخیره‌ساز سیار انرژی» وارد شبکه شده‌اند. شرکت‌های برق اعلام کرده‌اند که این خودروها می‌توانند در ساعات اوج مصرف، بخش قابل‌توجهی از نیاز شبکه را تامین کنند. برخی شهرها حتی برنامه ملی برای استقرار شارژرهای دوطرفه تعریف کرده‌اند.
- چین؛ ترکیب انرژی خورشیدی + خودروهای برقی
چین که صاحب بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی دنیاست، فناوری V2G را برای مدیریت تولید گسترده انرژی خورشیدی به کار گرفته است. خانه‌هایی که پنل خورشیدی دارند اکنون خودروهایشان را به‌عنوان باتری کمکی وارد سیستم کرده‌اند.
- استرالیا؛ خودرو به‌عنوان «نیروگاه خانگی»
استرالیا نیز با داشتن شبکه خورشیدی گسترده، خودروهای برقی را وارد برنامه‌ای کرده که هدف آن کاهش فشار از شبکه در روزهای داغ و پرمصرف است. برخی کاربران از طریق V2G کاهش هزینه قبض برق را تجربه کرده‌اند.
چرا این فناوری می‌تواند برای ایرانی‌ها شگفت‌انگیز باشد؟
1. درآمدزایی برای مالک خودرو
در ساعاتی که قیمت برق یا مصرف شبکه بالاست، خودرو می‌تواند برق ذخیره‌شده را بازگرداند. در برخی کشورها این کار برای کاربران سود مالی واقعی داشته است.
2. کمک به شبکه برق ایران در روزهای گرم تابستان
اگر روزی خودروهای برقی در ایران فراگیر شود، V2G می‌تواند در ساعات اوج مصرف تابستان به کاهش فشار شبکه کمک کند.
3. ترکیب جذاب با انرژی خورشیدی خانگی
در مناطقی از ایران که به‌صورت غیررسمی و پراکنده از پنل خورشیدی استفاده می‌شود، این فناوری می‌تواند سیستم را تکمیل کرده و خانه را از شبکه تا حدی بی‌نیاز کند.
مشکلات و چالش‌های پیاده‌سازی V2G در ایران
- نیاز به شارژرهای هوشمند دوطرفه
زیرساخت فعلی شارژ الکتریکی در ایران بسیار محدود است. برای V2G باید شارژرهای دوطرفه استاندارد نصب شود.
- سازوکار قیمت‌گذاری برق
برای تشویق مردم، باید «نرخ خرید برق» توسط شبکه مشخص شود؛ موضوعی که مستلزم قانون‌گذاری دقیق است.
- اصلاح استانداردها و تولید خودروهای سازگار
تمام خودروهای برقی فعلی قابلیت V2G ندارند. خودروسازان باید سیستم مدیریت باتری و سوکت‌های جدید را روی محصولات نصب کنند.
- حفاظت از عمر باتری
گرچه تحقیقات نشان داده‌اند که سیستم‌های جدید کمتر به عمر باتری آسیب می‌زنند، اما نگرانی کاربران همچنان وجود دارد و نیازمند آموزش و اطلاع‌رسانی است.
مزایای احتمالی برای اقتصاد و صنعت انرژی ایران
اگر ایران در آینده وارد تولید یا واردات گسترده خودروهای برقی شود، V2G می‌تواند:
- هزینه تولید برق در پیک مصرف را کاهش دهد
- به مدیریت نوسانات شبکه کمک کند
- بازار جدیدی برای شرکت‌های شارژرساز و استارتاپ‌های انرژی ایجاد کند
- به ارتقای امنیت انرژی کشور کمک کند
این فناوری می‌تواند نگاه استراتژیک به خودروهای برقی را تغییر دهد؛ از یک «وسیله نقلیه» ساده به یک «دارایی انرژی‌محور».
آینده‌ای که نزدیک‌تر از تصور ماست
فناوری V2G از یک ایده آینده‌نگرانه به یک فناوری عملی و رو به گسترش تبدیل شده است. اگرچه پیاده‌سازی آن در ایران نیازمند زیرساخت، قوانین جدید و مدل اقتصادی روشن است، اما ورود خودروهای برقی به کشور می‌تواند زمینه را برای استفاده از این توانایی فراهم کند.
به نظر می‌رسد روزی فرا برسد که خودرو برقی شما تنها یک وسیله برای سفر نباشد؛ بلکه نیروگاهی کوچک، قابل جابه‌جایی و درآمدزا در خانه‌تان باشد.
بیشتر بخوانید:
خودرو های آینده دیگر فقط وسیله‌ای برای رفت‌وآمد نیستند
