در چند سال گذشته، گفت‌وگو درباره سلامت روان در ایران بیش از هر زمان دیگری جدی گرفته شده است. اما هنوز برای بسیاری از مردم، پیدا کردن یک روانشناس یا روانپزشک خوب کار ساده‌ای نیست. نبود اطلاعات دقیق درباره متخصصان، تفاوت زیاد در سبک کاری روان‌درمانگرها و حتی ناآشنایی با فرآیند درمان باعث می‌شود انتخاب درست به چالشی واقعی تبدیل شود.
با گسترش پلتفرم‌های تخصصی رزرو نوبت، این مسیر شکل تازه‌ای پیدا کرده است. یکی از نمونه‌های شاخص در این زمینه، پلتفرم «روان درمان» است که پیش‌تر با نام «پزشک خوب» فعالیت می‌کرد. این سامانه از سال ۱۳۹۶ کار خود را آغاز کرده و امروز به یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های نوبت‌دهی آنلاین در حوزه سلامت روان تبدیل شده است. روان درمان بیش از سه هزار روانشناس و روانپزشک فعال در سراسر کشور را در خود جای داده و به کاربران این امکان را می‌دهد که با چند کلیک، متخصص مورد نظر خود را جست‌وجو و نوبت روانشناس رزرو کنند.
چالش‌های پیشین در رزرو نوبت روانشناس
پیش از ظهور پلتفرم‌های آنلاین، بیشتر افراد یا با توصیه اطرافیان به درمانگر مراجعه می‌کردند، یا به سراغ جست‌وجوهای پراکنده در اینترنت می‌رفتند. اما به گفته خود افراد نتیجه اغلب رضایت‌بخش نبود. بر اساس داده‌های وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۳، حدود یک‌سوم جمعیت کشور تجربه نوعی از مشکلات روانی را دارند، اما بخش زیادی از آنها به‌دلیل بی‌اعتمادی یا سردرگمی در انتخاب، به تراپیست مراجعه نمی‌کنند.
پلتفرم‌هایی مانند روان درمان تلاش کرده‌اند این فاصله را کمتر کنند. در این سامانه، هرمتخصص پروفایل مشخصی دارد که اطلاعاتی شامل مدارک تحصیلی، سابقه کاری، مجوز فعالیت و نظرات واقعی مراجعان است. همین شفافیت به کاربران کمک می‌کند تصمیم خود را بر پایه داده‌های واقعی بگیرند نه حدس و توصیه‌های پراکنده.
فیلترهای هوشمند برای انتخاب دقیق تراپیست خوب
روان درمان برای تسهیل انتخاب، از سیستم فیلتر و رتبه‌بندی دقیق استفاده می‌کند. کاربران می‌توانند بر اساس تخصص‌های مختلف مانند درمان اضطراب، وسواس، زوج‌درمانی، مشاوره کودک یا روان‌پزشکی بزرگسال، متخصص مدنظرشان را پیدا کنند. برخی از درمانگران نیز در صفحه خود ویدیوهای کوتاه معرفی قرار داده‌اند تا افراد پیش از رزرو، با فضای کاری و نحوه تعامل آنها آشنا شوند.
بررسی داده‌های داخلی این پلتفرم نشان می‌دهد که بیش از نیمی از کاربران پس از مشاهده پروفایل چند متخصص و مطالعه نظرات دیگر مراجعان، انتخاب آگاهانه‌تری انجام می‌دهند. همین دقت در تصمیم‌گیری، نرخ رضایت از جلسات درمان را به شکل چشمگیری افزایش داده است.
از لیست‌های طولانی انتظار تا نوبت‌گیری در چند دقیقه
تغییر بزرگ دیگر، در نحوه نوبت‌گیری است. پیش‌تر بسیاری از مراجعان باید برای هماهنگی وقت، چندین‌بار با مطب تماس می‌گرفتند یا در لیست انتظار می‌ماندند. اکنون در روان درمان، همه این فرآیند به‌صورت آنلاین و بدون نیاز به تماس تلفنی انجام می‌شود. افراد می‌توانند زمان‌های آزاد درمانگر را مشاهده کرده و نزدیک‌ترین نوبت حضوری یا تلفنی را انتخاب کنند. طبق گزارش‌های داخلی، در شهرهایی مانند تهران، میانگین زمان انتظار برای نوبت از ده روز به کمتر از دو روز رسیده است.
تأثیر پلتفرم های آنلاین روانشناسی بر کاهش انگ اجتماعی
در کنار دسترسی ساده‌تر، این نوع پلتفرم‌ها به تغییر نگاه جامعه نسبت به مراجعه به روانشناس نیز کمک کرده‌اند. دکتر علیرضا مرادی، عضو هیئت علمی انجمن روانشناسی ایران در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های حوزه سلامت گفته است: «حوزه سلامت فقط به مسائل پزشکی و روانشناختی محدود نمی‌شود و دارای جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و معنوی نیز هست که آنها را نیز باید در نظر گرفت.»
در همین راستا، پلتفرم روان درمان علاوه بر نوبت‌دهی، محتوای آموزشی و مقالات علمی متعددی درباره اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیت و مسائل زناشویی منتشر کرده تا آگاهی عمومی در این زمینه افزایش یابد.
آینده‌ای با فناوری و روان درمانی هوشمند
به نظر می‌رسد مسیر آینده خدمات روانشناختی در ایران، به سمت دیجیتال‌سازی بیشتر حرکت می‌کند. پلتفرم روان درمان (ravandarman.com) نیز در حال توسعه قابلیت‌های جدیدی بر پایه هوش مصنوعی است تا با تحلیل علائم اولیه کاربران، پیشنهادهای دقیق‌تری برای انتخاب متخصص ارائه دهد. این فناوری میتواند روند تشخیص اولیه و ارجاع به درمانگر مناسب را سریع‌تر و هدفمندتر کند.
لازم به ذکر است که نظرات ثبت شده کاربران که بیش از ۲۰۰ هزار نظر واقعی و تاثیرگذار است میتواند کمک به‌سزایی در انتخاب درست روانشناس داشته باشد.
پلتفرم‌هایی از این دست، دیگر تنها ابزار نوبت‌دهی نیستند؛ بلکه در عمل، به پلی میان مردم و نظام درمان روانی کشور تبدیل شده‌اند. پلی که میتواند بخشی از فاصله میان نیاز به درمان و اقدام برای آن را از میان بردارد، قدمی کوچک اما مؤثر در جهت سلامت روان جمعی.
