به تازگی محمد بطحائی رئیس سازمان امور اجتماعی کشورمان، به این مساله اشاره کرده که بر پایه پایش های صورت گرفته در ایران، میزان رضایت شهروندان از اوضاع کشور با شرایط فعلی، چیزی در حدود ۲۶.۵ درصد است.
وی تصریح کرده است: یک واقعیتی را باید مطرح کرد و آن این است که با کاهش سرمایههای بیشتری روبرو هستیم؛ به طوری که بر اساس آخرین پایشهای اجتماعی که در سال جاری انجام دادهایم سرمایه اجتماعی در سطح کلان ۲۶.۵ درصد است که این عدد در سال ۱۳۹۷، ۳۳ درصد بوده و از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۴ کاهش ملموسی نداشتیم. در نهایت سرمایههای اجتماعی ما بالا نیست و آمار ۲۶.۵ درصد بسیار رقم نگرانکنندهای است.
به گفته رئیس سازمان امور اجتماعی کشور، معمولا همه کشورها میزان سرمایه اجتماعی خود را هر ساله نسبت به سالهای گذشته خود برآورد میکنند و به صورت نسبی این آمارها را مقایسه میکنند که این نشان میدهد مولفههایی که در سرمایههای اجتماعی تاثیرگذار است کاهش پیدا کرده است که یکی از این مولفهها نیز کاهش نشاط اجتماعی است.
این قبیل آمارها حاکی از پیام های ناخوشایندی است.
اول اینکه میزان سرمایه اجتماعی در کشور وضعیت خوبی ندارد هر چند که در سال های گذشته، بارها و بارها صاحب نظران نسبت به این مساله هشدار داده اند. آمارهای پایینِ رضایت مردم از وضعیت کشور نمودی عینی از پایین بودن سرمایه اجتماعی در ایران را به نمایش می گذارد. از این رو، مهمترین پیام این قبیل آمارها به نظام حکمرانی در ایران این است که بایستی هرچه سریعتر میزان کارآمدی در حکمرانیِ کشور بهبود یابد. در حقیقت، تا زمانی که کارآمدی در امر حکمرانی وضعیت بهتری پیدا نکند و مردم این موضوع را با تمام وجودشان حس نکنند، باید منتظر رقم خوردن وضعیت و موقعیت های بدتر باشیم. موضوعی که خود می تواند یکی از حوزههای سواستفاده دشمنان کشورمان نیز باشد.
مساله دوم اینکه در حوزه تقویت سرمایه اجتماعی ایران و البته بالابردن رضایت مردم از اوضاع کشور، بارها و بارها صاحب نظران صحبت کرده و هشدار داده اند با این حال، مشکل اصلی این است که این هشدارها آنطور که باید و شاید جدی گرفته نشده اند و اقدامات اصلاحی ملموسی در این رابطه صورت نگرفته است. به نظر میرسد باید رویکردهای منفعلانه و فرسایشی را کنار گذاشت و فعالانه در پی اصلاح وضعیت بود. نظام حکمرانی و مدیران آن ضمن بالابردن مولفه کارآمدی خود، باید نگاه حل المسائلی را جایگزین نگاه های منفعلانه و واکنشی در رابطه با چالش ها و معضلاتی کنند که کشور با آن ها رو به رو است. تردیدی نیست که تداوم رویکردهای معیوب گذشته، صرفا حل مشکلات را سختتر و پُرهزینهتر خواهد کرد.