مسئله بهرهمندی از دو مستمری بهصورت همزمان از سوی سازمان تأمین اجتماعی یا دیگر صندوقهای بازنشستگی، همواره موضوعی پرچالش میان بازنشستگان و خانوادههای آنان بوده است. بررسی قوانین نشان میدهد که این امکان، بسته به شرایط خانوادگی و قوانین موجود برای برخی افراد فراهم است و برای همه افراد، ممنوعیتی کلی وجود ندارد.
براساس قوانین جاری تأمین اجتماعی، مردان امکان دریافت همزمان دو مستمری را ندارند؛ اما این قانون در مورد زنان متفاوت است.
بهموجب این قانون، زنانی که خود بهعنوان بازنشسته تأمین اجتماعی شناخته میشوند و همسر فوتشدهشان نیز از مستمری برخوردار بوده است، میتوانند بهصورت همزمان هر دو حقوق بازنشستگی را دریافت نمایند.
این مورد یکی از بارزترین نمونههایی است که دریافت دو مستمری به شکل قانونی امکانپذیر است.
این قانون فقط به سازمان تأمین اجتماعی محدود نمیشود. طبق تحلیل متخصصان حوزه بیمه و بازنشستگی، تمامی صندوقهای بازنشستگی مکلف به رعایت این قانون هستند. بنابراین، اگر شخصی به شکل قانونی واجد شرایط باشد و از دو صندوق متفاوت (مانند تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری یا لشکری) مستمری دریافت کند، امکان جمع این دو مستمری نیز فراهم خواهد بود.
این قانون تنها برای همسران متوفی صدق نمیکند، بلکه بازماندگان واجد شرایط نیز میتوانند براساس ضوابط مشخصشده، مستمری والدین فوتشده خود را بهصورت همزمان دریافت نمایند.
این امکان در قوانین تأمین اجتماعی پیشبینی شده و با در نظر گرفتن شرایط مانند سن، وضعیت تحصیلی یا تأهل، قابل اجرا خواهد بود.
باوجود این که برخی افراد میتوانند دو مستمری دریافت کنند، این حق شامل همه نمیشود. طبق قوانین موجود، هیچ فردی نمیتواند دو سرپرست داشته باشد. بهعنوان مثال، دختران نمیتوانند همزمان مستمری پدر و نیز همسر فوتشده خود را دریافت کنند. در چنین مواردی، تنها اجازه دریافت یکی از این دو مستمری داده میشود.
این قوانین بهمنظور جلوگیری از تداخل در سرپرستی و اطمینان از پایداری نظام بیمهای کشور تدوین شدهاند.