فراموش‌کردن دوستان، اعضای خانواده و نزدیک‌ترین آدم‌های زندگی، از تلخ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نشانه‌های آلزایمر است؛ همان لحظه‌ای که بیماری آرام‌آرام حافظه اجتماعی را فرسوده می‌سازد و فرد را در دنیایی ناآشنا و گیج‌کننده رها می‌کند. تاکنون، علت دقیق این پدیده به صورت یک راز باقی مانده بود. حالا پژوهشی تازه، سرنخی برای توضیح این اتفاق غم‌انگیز ارائه کرده و حتی احتمالی امیدوارکننده درباره‌ی راهی برای جلوگیری از آن پیش می‌گذارد.
به گزارش زومیت، تیمی از پژوهشگران دانشگاه ویرجینیا کشف کرده‌اند که چرا بیماران مبتلا به آلزایمر به‌تدریج توانایی به‌خاطر‌سپردن چهره و نام عزیزانشان را از دست می‌دهند. این یافته‌ی مهم که بر فروپاشی ساختارهای پشتیبان در مغز متمرکز است، راه را برای استفاده از داروهای موجود جهت پیشگیری از آن را هموار می‌سازد.
تیم پژوهشگران می‌گویند تخریب ساختارهای مولکولی ظریفی به نام «شبکه‌های پرینورونی» (PNNs). این شبکه‌ها مانند یک داربست، برخی از سلول‌های عصبی (نورون‌ها) را در بر می‌گیرند و با پایدارسازی ارتباطات میان آن‌ها (سیناپس‌ها)، به تثبیت خاطرات کمک می‌کنند.
پژوهشگران همین حالا هم داروهای مناسب را در اختیار دارند
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، لاتا چونسالی، دانشجوی تحصیلات تکمیلی و یکی از نویسندگان مطالعه، توضیح می‌دهد: «در پژوهش‌های ما روی موش‌ها، زمانی که این ساختارهای مغزی را در اوایل زندگی حفظ کردیم، موش‌هایی که به این بیماری مبتلا بودند توانایی بهتری در یادآوری تعاملات اجتماعی‌شان نشان دادند.»
اهمیت این پیشرفت شگرف فراتر از یافته‌ای جدید است. هارالد سونتهایمر، نویسنده‌ی مسئول مطالعه و رئیس دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه ویرجینیا، این یافته را هدفی کاملاً تازه برای درمان توصیف می‌کند و می‌گوید:
«یافتن یک تغییر ساختاری که بتواند نوعی مشخص از اختلال حافظه در آلزایمر را توضیح دهد، بسیار هیجان‌انگیز است. از‌دست‌رفتن شبکه‌های پرینورونی که در مطالعات ما مشاهده شد، کاملاً مستقل از پاتولوژی آمیلویید و پلاک رخ می‌دهد که این موضوع تردید درباره نقش علّی تجمعات پروتئینی را پشتیبانی می‌کند.»
شاید هیجان‌انگیزترین بخش پژوهش، وجود راه‌حل بالقوه برای درمان باشد. سونتهایمر می‌گوید: «ما همین حالا هم کاندیدهای دارویی مناسب را در اختیار داریم.» این داروها، دسته‌ای از ترکیبات به نام «مهارکننده‌های MMP» هستند که در حال حاضر برای درمان سرطان و آرتریت تحت بررسی قرار دارند. از آنجا که آنزیم‌های MMP در تخریب شبکه‌های پرینورونی نقش دارند، تیم پژوهش تصمیم گرفت از این داروها برای درمان پیشگیرانه موش‌ها استفاده کند و نتیجه نیز موفقیت‌آمیز بود.
البته پیشرف تازه تنها گام نخست است و نباید انتظار درمان فوری را داشت. اما برای ۵۵ میلیون نفری که در سراسر جهان با آلزایمر دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، این کشف به معنای روزنه‌ای از امید است. چونسالی در پایان می‌گوید: «پژوهش ما کمک می‌کند به یافتن روشی تازه و غیرمعمول برای درمان یا حتی بهتر از آن، پیشگیری از آلزایمر نزدیک‌تر شویم؛ امروزه به‌شدت به آن نیاز داریم.»
مطالعه در نشریه‌ی Alzheimer’s and Dementia منتشر شده است.
