به گزارش همشهری‌آنلاین، دکتر محمدحسن بمانیان، دبیر انجمن آسم و آلرژی ایران به دنبال تداوم و تشدید آلودگی هوا در کلان‌شهرهای کشور در بیانیه‌ای نوشت:
انجمن وظیفه خود می‌داند که نسبت به پیامدهای جدی بحران آلودگی هوا بر سلامت عمومی—به‌ویژه سلامت گروه‌های آسیب‌پذیر—هشدار دهد. این بیانیه با هدف تبیین خطرات، ارتقای آگاهی عمومی و تاکید بر ضرورت اتخاذ تصمیمات راهبردی و اجرایی فوری از سوی مسئولان صادر می‌شود.
بر اساس بررسی‌های انجام‌شده توسط انجمن آسم و آلرژی ایران، بین ۹ تا ۱۳ درصد از جمعیت کشور به بیماری آسم مبتلا هستند. آلودگی هوا نه تنها محرکی قوی برای بروز حملات آسمی است، بلکه در افزایش موارد جدید ابتلا نیز نقش مستقیم دارد.
مخاطرات آلودگی هوا برای گروه‌های خاص به شرح زیر است:
۱- کودکان: به دلیل سرعت تنفس بالاتر، رشد ناکامل ریه‌ها و زمان بیشتر حضور در فضای باز، در معرض خطر جدی‌تری برای ابتلا به آسم، عفونت‌های تنفسی، کاهش رشد ریه و حتی اختلالات عصبی-رشدی قرار دارند.
۲- سالمندان: آلودگی هوا بیماری‌های زمینه‌ای مانند ناراحتی‌های قلبی-عروقی، سکته مغزی، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) و دیابت را تشدید کرده و خطر مرگ زودرس را افزایش می‌دهد.
۳- زنان باردار: قرارگیری در معرض هوای آلوده با عوارضی همچون زایمان زودرس، کم‌وزنی نوزاد، مرده‌زایی و تهدید سلامت جنین همراه است.
۴- بیماران مزمن: افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی و قلبی در روزهای آلوده با تشدید علائم و افزایش مراجعات اورژانسی مواجه می‌شوند.
شعار جهانی آسم در سال‌های گذشته “توانمندسازی بیماران مبتلا به آسم از طریق آموزش” بوده است. بر این اساس، انجمن بر ضرورت اجرای اقدامات زیر تأکید می‌کند:
۱- آموزش همگانی
(انجمن آسم و آلرژی ایران با برگزاری کنفرانس خانواده‌ها در سراسر کشور طی ۲۹ سال گذشته متولی این امر بوده است): ارائه اطلاعات ساده و کاربردی درباره روش‌های محافظت فردی در روزهای آلوده، شناخت عوامل محرک و مدیریت حملات آسم.
۲- توانمندسازی بیماران
بیماران و خانواده‌های آنان باید بدانند درمان آسم فقط به مصرف دارو محدود نمی‌شود؛ بلکه پرهیز از عوامل محرک، نخستین و اساسی‌ترین گام در مدیریت بیماری است.
درخواست از مسئولان
انجمن آسم و آلرژی ایران با استناد به اصل پنجاهم قانون اساسی که حفاظت از محیط زیست را وظیفه‌ای عمومی می‌داند، از مسئولان ذیربط می‌خواهد در چارچوب مأموریت‌های قانونی خود، اقدامات فوری و مؤثر زیر را اجرا کنند:
۱- کنترل منابع آلاینده: اجرای دقیق قوانین مرتبط با «هوای پاک» و نظارت جدی بر کنترل آلاینده‌های خودروها و صنایع، به‌ویژه جلوگیری از مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های نزدیک مناطق پرجمعیت.
۲- توسعه حمل‌ونقل پاک: اولویت‌دهی و سرمایه‌گذاری برای گسترش حمل‌ونقل عمومی پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ارزان که به چرخه معیوب آلودگی دامن می‌زند.
۳- نصب و راه‌اندازی سامانه‌های پایش: استقرار شبکه‌ای منسجم از ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا در سطح شهرها و اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع به شهروندان.
۴- تدوین برنامه عملیاتی ملی: طراحی و اجرای برنامه‌ای جامع، بلندمدت و هماهنگ با مشارکت تمامی دستگاه‌های مرتبط برای کاهش مستمر شاخص‌های آلودگی هوا.
۵- به‌کارگیری روش‌های نوین علمی: استفاده از جدیدترین دستاوردهای علمی برای کاهش تأثیر آلاینده‌ها بر سلامت مردم.
انجمن آسم و آلرژی ایران از تمامی نهادهای مسئول، نهادهای مدنی و عموم مردم دعوت می‌کند تا برای مقابله با این معضل ملی هم‌صدا و هم‌راستا عمل کنند. باور ما این است که با اراده‌ای جدی و اجرای راهکارهای علمی، می‌توان آینده‌ای پاک‌تر و سالم‌تر برای همه ایرانیان—به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر—ساخت.
توصیه‌هایی برای عموم مردم
۱- مدیریت تردد و پایش شاخص کیفیت هوا (AQI): پیش از خروج از خانه، وضعیت هوا را از طریق سایت شرکت کنترل کیفیت هوا یا اپلیکیشن‌های معتبر بررسی کنید.
۲- کاهش ترددهای غیرضروری: در روزهای آلوده، ماندن در خانه بهترین انتخاب است.
۳- انتخاب مسیرهای کم‌تردد: استفاده از کوچه‌ها و مسیرهای فرعی به‌جای خیابان‌های شلوغ، میزان مواجهه با آلاینده‌ها را به‌طور قابل توجهی کم می‌کند.
۴- محافظت فردی و استفاده از ماسک استاندارد: از ماسک‌های N95 استفاده کنید و مطمئن شوید ماسک کاملاً روی صورت کیپ شده است. ماسک‌های پارچه‌ای یا جراحی معمولی محافظت کافی ندارند.
۵- محدود کردن فعالیت بدنی در فضای باز: ورزش‌های هوازی مانند دویدن یا دوچرخه‌سواری حجم هوای ورودی به ریه را چند برابر می‌کنند؛ بنابراین فعالیت ورزشی را به فضای بسته منتقل کنید.
۶- ایمن‌سازی فضای داخلی: درها و پنجره‌ها را ببندید تا از نفوذ هوای آلوده جلوگیری شود.
۷- استفاده از دستگاه تصفیه هوا: استفاده از دستگاه‌های مجهز به فیلترهای مناسب مانند HEPA می‌تواند کیفیت هوای داخل خانه را بهبود دهد.
۸- شست‌وشوی بینی و مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی: این کار به کاهش تحریک‌پذیری کمک می‌کند. توجه داشته باشید رطوبت بیش از حد و به‌ویژه بخور سرد می‌تواند مشکلات آلرژیک را تشدید کند.
۹- تقویت بدن: نوشیدن آب و مایعات گرم به دفع آلاینده‌ها و مرطوب ماندن گلو کمک می‌کند.
۱۰- رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان: مصرف میوه‌ها و سبزیجاتی مانند انار، پرتقال، سیب، بروکلی و هویج، همچنین شیر و لبنیات کم‌چرب و آجیل خام، به مقابله با «استرس اکسیداتیو» ناشی از آلودگی هوا کمک می‌کند. از مصرف غذاهای چرب و فست‌فود پرهیز کنید.
۱۱- پاکسازی پس از بازگشت به خانه: صورت و بینی خود را با آب ولرم شست‌وشو دهید.
۱۲- تعویض لباس‌ها: برای جلوگیری از انتقال آلودگی به محیط داخلی، لباس‌های بیرون را تعویض کنید.
