به گزارش خبرنگار مهر، علی محبی، رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش در نشست خبری که امروز ۹ آذر برگزار شد، گفت: کشور کاری مهم‌تر از تعلیم و تربیت ندارد و هر تحولی از مسیر توسعه و آموزش انسان می‌گذرد.
وی گفت: سرمایه انسانی نقطه آغاز و مهم‌ترین بخش آموزش و تربیت است و هر آنچه به آینده کشور مربوط می‌شود در آموزش‌وپرورش معنا پیدا می‌کند.
وی ابراز امیدواری کرد: با برنامه‌هایی که در مسیر اجرا قرار دارد و با همراهی رسانه‌ها، وظایف این مجموعه به نحو مطلوب انجام شود.
وی با اشاره به فرا رسیدن روز مجلس افزود: یکی از عوامل توسعه، وجود قوانین مترقی و مناسب است و در مقابل، قوانین دست‌وپاگیر می‌تواند مانع حرکت درست کشور شود.
وی گفت: در حوزه آموزش‌وپرورش مجلس به‌ویژه در دوره اخیر همراهی بسیار خوبی داشته و امید می‌رود خلأ‌های قانونی موجود به سرانجام برسد و نقص‌ها رفع شود.
محبی در ادامه گفت: با توجه به نزدیک شدن به هفته پژوهش و اهمیت این موضوع در حوزه آموزش‌وپرورش، قرار است فعالیت‌هایی که همکاران پژوهشی در سراسر کشور طی یک سال انجام داده‌اند اطلاع‌رسانی شود و همچنین سیاست‌ها و برنامه‌های در دست اجرا با همکاری رسانه‌ها گفتمان‌سازی شود.
وی افزود: وزارت آموزش‌وپرورش هم‌راستا با برنامه‌های ملی هفته پژوهش، مجموعه‌ای از اقدامات را از مدرسه تا ستاد طراحی کرده که هدف آنها تقویت رویکرد پژوهش‌محور در تصمیم‌گیری است.
به گفته وی، تصمیماتی که بدون پیوست پژوهشی اتخاذ می‌شود معمولاً نتیجه مطلوبی به همراه ندارد و برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، انجام تحقیق متقن پیش از تصمیم‌گیری ضروری است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش گفت: از دیگر اهداف برنامه‌های هفته پژوهش، تجلیل از پژوهشگران شامل معلمان پژوهنده، دانش‌آموزان خلاق و نوآور و همچنین دستاوردهای پژوهشی برتر است.
وی افزود: همکاران ستادی و اجرایی که حامی پژوهش و نوآوری هستند نیز مورد قدردانی قرار می‌گیرند.
وی با تشریح شعار هفته پژوهش گفت: شورای پژوهشی پژوهشگاه شعار امسال را سرمایه‌گذاری در پژوهش، ارتقای کیفیت و عدالت آموزشی تعیین کرده است.
وی تأکید کرد: اگر قرار است کیفیت و عدالت در آموزش‌وپرورش ارتقا یابد، یکی از اصلی‌ترین مسیرها سرمایه‌گذاری در پژوهش است.
محبی سپس روزشمار هفته پژوهش را تشریح کرد و افزود: روز شنبه ۲۲ آذر با شعار مدرسه پژوهنده، یادگیرنده و تمدن‌ساز آغاز می‌شود. وی گفت در این روز کارشناسان، اساتید و مدیران از مدارس سراسر کشور بازدید خواهند کرد و این بازدیدها علاوه بر برنامه‌های سالانه با تمرکز بر بررسی وضعیت پژوهشی مدارس و گفت‌وگو با دانش‌آموزان خلاق و نوآور انجام می‌شود.
وی ادامه داد: یکشنبه ۲۳ آذر روز برگزاری جشنواره ملی هفته پژوهش در تهران است. محبی گفت هر آنچه در طول سال در قالب جشنواره‌های رقابتی در استانها برگزار شده در این روز به مرحله ملی می‌رسد و برترین‌های کشور معرفی و تجلیل می‌شوند. شعار این روز همان شعار اصلی هفته پژوهش یعنی سرمایه‌گذاری در پژوهش، کیفیت و عدالت آموزشی است.
محبی گفت: دوشنبه ۲۴ آذر با شعار معلم پژوهنده، زمینه‌ساز ارتقای کیفیت و عدالت برگزار می‌شود.
وی افزود: هرگونه تحول در آموزش‌وپرورش حول محور معلم شکل می‌گیرد و معلم موتور محرک تحول در آموزش‌وپرورش و کشور است. او اعلام کرد حدود ۸۰ هزار معلم پژوهنده در کشور وجود دارد و در این روز نشست‌های تخصصی با محوریت این معلمان برگزار می‌شود تا دغدغه‌ها و مسائل آنان شنیده شود و برای تقویت اقدام‌پژوهی در مدارس برنامه‌ریزی انجام گیرد.
وی درباره برنامه‌های روز سه‌شنبه ۲۵ آذر گفت: این روز با شعار ارتباط مدرسه و دانشگاه نویدبخش عدالت و کیفیت آموزشی به اجرای طرح ارتباط مدرسه و دانشگاه اختصاص دارد. در این طرح، دانش‌آموزان از دانشگاه‌های مختلف، آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها بازدید کرده و با اساتید به تبادل نظر می‌پردازند تا ارتباط میان این دو نهاد علمی تقویت شود.
محبی ادامه داد: چهارشنبه با محور پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی برگزار می‌شود و شعار این روز پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی زمینه‌ساز عدالت و کیفیت آموزشی است.
وی گفت: بیش از ۷۰۰ پژوهش‌سرا در کشور فعال هستند و در این روز بازدیدهای گسترده از آنها انجام خواهد شد.
وی درباره پنجشنبه ۲۷ آذر گفت: شعار این روز دانش‌آموز پژوهنده و فناور، جامعه پیشرفته و مقتدر است.
محبی افزود: در سراسر کشور نشست‌های علمی و نمایشگاه‌های دانش‌آموزی برگزار خواهد شد که محور آنها فعالیت‌های فناورانه و علمی دانش‌آموزان است و این برنامه‌ها به آینده‌سازی نسل جوان کمک می‌کند.
وی درباره برنامه‌های روز جمعه گفت: آخرین روز هفته پژوهش به موضوع گفتمان‌سازی در حوزه پژوهش اختصاص دارد و شعار آن آموزش‌وپرورش پژوهش‌بنیان در خدمت فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است.
وی افزود: تلاش می‌شود ائمه جمعه و سخنرانان در سراسر کشور در این زمینه همراهی کنند تا جریان فرهنگ‌سازی پژوهش در جامعه تقویت شود.
رشد ده‌برابری دانش‌آموزان پژوهشگر در جشنواره ملی پژوهش
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: جشنواره پژوهش از مدرسه آغاز می‌شود و مراحل مختلف آن شامل مدرسه، منطقه، شهرستان، استان و نهایتاً مرحله کشوری است. وی گفت: در این جشنواره در هشت حوزه رقابت برگزار می‌شود که از مهم‌ترین بخش‌ها، بخش دانش‌آموزی است؛ جایی که دانش‌آموزان پژوهشگر و فناور شرکت می‌کنند.
وی افزود: محور دوم معلمان پژوهنده هستند؛ معلمانی که تنها در حوزه اقدام‌پژوهی فعالیت دارند و این نوع پژوهش در مدرسه و کلاس برای شناسایی و حل مسائل مرتبط با محیط آموزشی انجام می‌شود و چارچوب خاص خود را دارد.
وی ادامه داد: محور سوم جشنواره پژوهشگران برگزیده هستند که با معلمان پژوهنده تفاوت دارند و محور چهارم شامل دستاوردهای پژوهشی برتر است؛ به این معنا که طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری در حوزه تعلیم و تربیت که در استان‌های مختلف مورد حمایت قرار گرفته‌اند یا حتی بدون حمایت انجام شده‌اند، در این جشنواره داوری می‌شود و برترین آثار معرفی و حمایت می‌شوند.
وی گفت: محور پنجم دانش معلمان پژوهشگر در دو دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی است و محور ششم مدیریت پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی را شامل می‌شود.
محبی گفت: محور هفتم به شورای تحقیقات ادارات کل آموزش و پرورش استانها اختصاص دارد و از میان ۳۲ استان، شوراهای تحقیقاتی برتر با معیارهای مشخص در آئین‌نامه انتخاب می‌شوند.
وی افزود: محور آخر نیز کمیته‌های پژوهشی حوزه ستادی آموزش و پرورش هستند که در راستای شورای تحقیقات استانها فعالیت می‌کنند و وظیفه فرهنگ‌سازی پژوهشی و همچنین کمک به تصمیم‌سازی علمی برای مدیران ستادی را بر عهده دارند تا تصمیم‌ها مبتنی بر شواهد علمی اتخاذ شود.
وی با اشاره به فرآیند داوری گفت: برای هر محور یک کمیته داوری مجزا تعیین شده تا کمترین احتمال سوگیری وجود داشته باشد. وی گفت: دبیرخانه کمیته معلم پژوهنده در استان فارس، کمیته دانش‌آموز پژوهشگر و فناور در اداره کل شهر تهران و کمیته شورای تحقیقات برتر در مرکز آموزش چندزبانه و عشایر در تبریز مستقر است و سایر کمیته‌ها نیز در پژوهشکده‌های پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش قرار دارند.
محبی در تشریح آمار شرکت‌کنندگان گفت: مهم‌ترین بخش‌های جشنواره، معلمان و دانش‌آموزان هستند.
وی افزود: در حوزه دانش‌آموز پژوهشگر و فناور در سال جاری ۷۹۴۷۴ نفر به مرحله کشوری رسیده‌اند؛ این در حالی است که در سال ۱۴۰۱ این رقم تنها ۸۴۲ نفر بوده است و این رشد تقریباً ده برابری نشان‌دهنده استقبال گسترده دانش‌آموزان از فعالیت پژوهشی است.
افزایش یک‌ونیم‌برابری مشارکت معلمان پژوهنده در سال ۱۴۰۴
وی درباره معلمان پژوهنده گفت: مجموع شرکت‌کنندگان در سامانه جشنواره امسال ۷۸۶۴۹ نفر بوده است درحالی‌که این رقم در سال ۱۴۰۱ پنجاه هزار نفر گزارش شده بود و این افزایش نشان‌دهنده رشد حدود یک و نیم برابری است.
وی افزود: تعداد معلمانی که استانداردهای لازم را طی کرده و به مرحله کشوری رسیده‌اند در سال ۱۴۰۱، ۱۷۶ نفر بود، اما امسال این عدد به ۳۸۹ نفر رسیده که حاکی از رشد کمی و کیفی قابل توجه است.
وی گفت: از میان این افراد ۳۲ نفر به‌عنوان برگزیدگان نهایی در روز ملی پژوهش معرفی خواهند شد.
وی اضافه کرد: در بخش دانش‌آموزی نیز ۲۰۰ نفر در مراسم ملی تقدیر خواهند شد و این مراسم با حضور وزیر آموزش و پرورش و وزیر علوم برگزار می‌شود.
محبی گفت: در بخش دستاوردهای پژوهشی نیز تعداد آثار راه‌یافته به مرحله کشوری از ۳۹ اثر در سال ۱۴۰۱ به ۵۳ اثر در سال جاری افزایش یافته است.
وی اعلام کرد: مراسم ملی هفته پژوهش روز ۲۳ آذر برگزار می‌شود و رتبه‌های برتر توسط داوران کشوری تعیین و در آن روز معرفی می‌شوند.
وی در ادامه به اقدامات پژوهشگاه در یک سال گذشته اشاره کرد و گفت: پژوهشگاه سه مأموریت کلان را دنبال می‌کند که نخستین آنها توسعه فرهنگ پژوهش است.
وی افزود: این کار از طریق برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی، جشنواره‌ها و کارگاه‌های آموزشی انجام می‌شود.
وی گفت: در این مدت، همایش بین‌المللی مدرسه تراز با حضور بیش از ۵۰۰ مقاله، پنج سخنران بین‌المللی و ۱۷ سخنران داخلی برگزار شد و آخرین یافته‌های مرتبط با مدرسه مطلوب در آن بررسی شد.
وی ادامه داد: دومین مأموریت، شناسایی مسائل علمی آموزش و پرورش و ارائه راهکارهای علمی است.
وی افزود: مسائل آموزش و پرورش هر سال با مشارکت کارشناسان و صاحب‌نظران به‌روز می‌شود و پس از دسته‌بندی در دو محور کلان و خرد، فراخوان‌های پژوهشی منتشر می‌شود.
محبی گفت: یکی از کلان‌مسائل بررسی‌شده، طراحی ساختار آموزش و پرورش بود که مطابق ماده ۱۹۱ قانون برنامه هفتم توسعه باید با رویکرد مدرسه‌محوری و استقرار مدرسه تراز طراحی و برای تصویب ارائه می‌شد و این کار اکنون در وزارتخانه در مراحل نهایی است.
الگوی مدرسه تراز امسال در ۵۰ درصد مدارس کشور اجرا شد
وی افزود: یکی دیگر از موضوعات مهم عدالت آموزشی و کیفیت مدارس است.
وی گفت: با توجه به تنوع مدارس در ایران، پژوهشی برای ارزیابی فلسفه تأسیس و نقش این مدارس در عدالت و کیفیت انجام و نتیجه آن در قالب بسته سیاستی تدوین شد تا مدیریت بهتری بر انواع مدارس اعمال شود.
محبی گفت: پژوهشگاه همچنین راهبری الگوی مدرسه تراز را بر عهده دارد؛ الگویی که طراحی آن در سال‌های گذشته انجام و تصویب شده و اکنون در حال اجراست.
وی افزود: امسال این الگو در ۵۰ درصد مدارس کشور استقرار یافته، درحالی‌که سال گذشته تنها ۱۰ درصد مدارس مشمول آن بودند و سال آینده نیز ۵۰ درصد باقی‌مانده تحت پوشش قرار خواهند گرفت.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با تشریح جزئیات جشنواره پژوهش و اعلام رشد چشمگیر مشارکت دانش‌آموزان و معلمان گفت: امسال حدود ۷۹ هزار دانش‌آموز و بیش از ۳۸۰ معلم پژوهنده به مرحله کشوری رسیده‌اند و الگوی مدرسه تراز نیز در نیمی از مدارس کشور در حال اجرا است.
