مالیاتستانی از خانههای خالی بهدلیل عدمتکمیل دادههای سامانه املاک و اسکان بهرغم گذشت بیش از ۴ سال امکانپذیر نیست؛ اگرچه الزام برخی سازمانهای خدمترسان بهثبت داده اقامتی در سامانه املاک باعثشده تا اطلاعات ۱۴میلیون کدپستی در سامانه املاک و اسکان از طریق خوداظهاری ثبت شود، اما همچنان تا تکمیل این داده فاصله جدی وجود دارد و در عینحال این داده مربوط به محل اقامت بوده و درخصوص داده اقامتگاه فرعی و املاک بعدی، دادههای ثبتشده کمتری وجود دارد.
به گزارش دنیای اقتصاد، مرکز پژوهشهای مجلس شورایاسلامی در گزارشی به بررسی دلایل عدمموفقیت در جمعآوری دادههای محل اقامت اصلی، فرعی و سایر املاک افراد در سامانه ثبت اسناد و املاک پرداخته است.
تکمیل اطلاعات سامانه املاک و اسکان بهشدت زمانبر بوده و با پیشنهادهای مطرحشده نیز بهسادگی قابلرفع نیست. در چنین شرایطی اخذ رویههای دیگر نظیر مالیات سالانه، گزینه بهتری برای افزایش عرضه خانههای خالی به بازار مسکن است.
مرکز پژوهشهای مجلس بر لزوم تکمیل دادههای سامانه ملی املاک و اسکان فراتر از لزوم مالیاتستانی از خانههای خالی تاکید کرده و پیشنهادهایی برای موفقیتآمیزشدن این تکمیل داده ارائه شدهاست. اخذ مالیات بر خانههای خالی نیازمند تکمیل اطلاعات سامانه ملی املاک و اسکان است؛ درصورتیکه دادههای سامانه تکمیل شود، سیاستگذار این امکان را دارد تا با دسترسی به دادههای دقیق از وضعیت مالکیت و اقامت تمامی شهروندان از این دادهها برای سیاستگذاری بهتر در مسیر هدفمندسازی یارانههای انرژی، برنامهریزیهای کلان، برنامه ساخت مسکن، توسعه شهری، ساماندهی بازار اجاره و اجرای سیاستهای حمایتی استفاده کند.
اولین فراخوان برای تکمیل سامانه املاک و اسکان مربوط به فروردین1400 بود، اما سامانه ایرادات اساسی داشت و امکان صحتسنجی دادههای واردشده وجود نداشت. با وجود رفع برخی ایرادات، عدمموفقیت قابلتوجه سامانه در جمعآوری دادههای کافی باعثشده تا امکان مالیاتستانی از خانههای خالی با هدف عرضه به بازار اجاره ممکن نباشد و اعتراض شهروندان نیز مشاهده شود.
در سال۱۴۰۰ وزارت راه و شهرسازی اطلاعات مربوط به ۵۷۰هزار خانه خالی را به سازمان امور مالیاتی ارسال کرد، اما بسیاری از افراد اطلاعات را مخدوش عنوانکردند و به آن اعتراض داشتند. تنها راه قابلاتکا برای ورود خانههای خالی به بازار اجاره، درسگرفتن از تجارب جهانی و اعمال مالیات سالانه است.
در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، چندین عامل برای عدمموفقیت ثبت دادهها ذکر شده است: ایراد سامانه و فراخوان پیش از موعد، عدمهماهنگی بین نهادها و نگاه تکلیفی برخی دستگاهها به ثبت دادههای اقامتی.
در یکسال اخیر سرعت خوداظهاری و ثبت اقامتگاه اصلی در سامانه افزایشیافته و تا پایان مهر امسال اطلاعات بیش از ۱۴میلیون کدپستی ثبت و تایید شدهاست، اما عمده دادههای ثبتشده مربوط به اقامتگاه اصلی بوده و ثبت داده اقامتگاه فرعی و املاک دیگر در حداقل ممکن است.
برای پیشبرد سامانه و اخذ مالیات بر خانههای خالی، ابتدا باید اطلاعات محل سکونت افراد ثبت شود و تمامی دستگاههای اجرایی و خدمترسان مکلف باشند محل اقامت اشخاص حقیقی را استعلام کنند.
وزارت راه و شهرسازی باید امکان خوداظهاری را فراهم کند و سامانه موازی دیگری فعال نباشد، در ادامه سایر دستگاهها دادههای وضعیت سکونت و مالکیت را در اختیار وزارت راه قرار دهند و استعلام سامانه املاک جایگزین پرسش مستقیم شود.
