انتشار یک ویدئو از سوی گروه مدلل بار دیگر پرونده قدیمی «انحصار در بازار نهادههای دامی» را به مرکز توجه بازگردانده است.
به گزارش تابناک؛ در این ویدئو، این گروه بزرگ واردکننده به شکلی غیرمستقیم دولت را تهدید میکند که در صورت عدم تأمین ارز یا پرداخت مطالبات، حاضر به عرضه نهاده در بازار نخواهد بود. سیگنالی که در ظاهر یک گلایه صنفی است، اما در عمل پیام کمبود، گرانی و التهاب برای زنجیره تولید دام و طیور و نهایتاً سفره مردم ارسال میکند.
اما مسئله فقط یک ویدئو نیست. دو نکته مهم در دل این پیام تصویری نهفته است:نخست آنکه، گروه مدلل سالها در بازاری فعالیت کرده که رقابت واقعی در آن شکل نگرفته است. ساختار واردات نهادههای دامی ـ از ذرت و کنجاله تا سویا و دانههای روغنی ـ سالهاست تحت سلطه چند بازیگر محدود بوده و دولتها نیز عملاً به جای تنظیمگری، نقش پشتصحنهای برای حفظ این ساختار ایفا کردهاند. این الگوی رفتاری، دسترسی بسیاری از شرکتهای توانمند داخلی به بازار را مسدود کرده و مسیر عرضه را در وضعیتی شکننده نگه داشته است؛ وضعیتی که هر تکانهای در ارز یا حملونقل، فوراً به قیمت لبنیات، مرغ، گوشت و روغن منتقل میشود.
دوم آنکه، همین تهدید ضمنی امروز میتواند بهترین فرصت برای دولت باشد. وقتی یک بازیگر بزرگ علناً اعلام میکند که بدون تأمین ارز دولتی، از بازار خارج میشود، این یعنی انحصار به نقطه آسیبپذیر رسیده است. اکنون وزارت جهاد کشاورزی میتواند از همین موقعیت برای باز کردن درهای بازار استفاده کند و اجازه دهد شرکتهایی که سالها توان و ارتباطات بینالمللیشان مهجور مانده، به میدان بیایند. بسیاری از این شرکتها نهتنها شبکههای معتبر در کشورهای مبدأ دارند، بلکه از مدلهای تهاتری و همکاریهای منطقهای برخوردارند؛ یعنی میتوانند بدون خروج میلیاردها دلار ارز، با تکیه بر ریال و مشارکت شرکتهای بینالمللی، در شمال و جنوب ایران «هاب واردات و فرآوری نهادههای دامی» ایجاد کنند.
از این منظر، ویدئوی مدلل فقط یک تهدید نیست؛ یک زنگ بیدارباش برای سیاستگذار است. اینکه یک شرکت بتواند با یک پیام رسانهای بازار را نگران کند، خود بهترین سند برای لزوم اصلاح ساختار است. وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای نظارتی باید از این «عدم تمایل مدلل به ادامه فعالیت با توجه به شرط و شروطی که برای دولت گذاشته» استفاده کنند و مسیر را برای شکستن انحصار، تقویت رقابت و ورود شرکتهای توانمند داخلی باز کنند. این اقدام نهتنها ریسک امنیت غذایی را کاهش میدهد، بلکه باعث ثبات پایدار در بازار نهادهها و کاهش فشار قیمتی بر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان خواهد شد.
