پس از انتصاب «احمد سویدان» بهعنوان سفیر لبنان در جمهوری اسلامی ایران در اکتبر گذشته، تهران مطابق روال دیپلماتیک، نام سفیر جدید پیشنهادی خود برای لبنان را ارسال کرده است؛ اما این روند با مانعتراشی در وزارت امور خارجه لبنان مواجه شده است. اقدام دولت لبنان در کاهش سطح روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران، از منظر جمهوری اسلامی، اقدامی شتابزده و متأثر از فشارهای خارجی ارزیابی میشود که با منافع واقعی ملت لبنان همخوانی ندارد. جمهوری اسلامی ایران همواره بر اصل احترام متقابل، عدم مداخله در امور داخلی کشورها و حمایت از ثبات و استقلال لبنان تأکید داشته و روابط دو کشور را بر پایه پیوندهای تاریخی، فرهنگی و همکاریهای سازنده تعریف کرده است.
این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که لبنان با بحرانهای عمیق اقتصادی و سیاسی روبهروست و نیازمند همگرایی منطقهای و گفتوگوی مبتنی بر منافع مشترک است، نه فاصلهگیری سیاسی. جمهوری اسلامی ایران معتقد است تضعیف روابط دیپلماتیک، کمکی به حل مشکلات لبنان نخواهد کرد و تنها زمینه سوءاستفاده بازیگران خارجی را فراهم میسازد. تهران همچنان بر آمادگی خود برای گفتوگو، تعامل محترمانه و توسعه روابط بر اساس منافع متقابل و خواست ملتها تأکید دارد و امید دارد مقامات لبنانی با رویکردی مستقل و عقلانی، در مسیر تقویت ثبات و همکاری منطقهای گام بردارند.
مرتضی مکی در گفتگو با نامه نیوز درباره اختلال در روند تبادل سفیر میان ایران و لبنان گفت: بعد از عملیات 7 اکتبر معادلات سیاسی و امنیتی در سطح منطقه تغییر کرد. پس از ضرباتی که به حماس و حزب الله وارد شد و دولت اسد در سوریه سقوط کرد، شاهد یک تغییر معادله بزرگ در لبنان بودیم.
وی افزود: در لبنان رئیس جمهور و نخست وزیری به قدرت رسیدند که رویکرد آنها معادلات سیاسی را در آن کشور به سمتی برد که بر خلاف مناسبات بین ایران و لبنان بود. رفتارهایی هم که مقامات لبنانی با جمهوری اسلامی ایران انجام می شود در قالب همین تغییر معادلات است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی یادآور شد: جریان حاکم بر دولت لبنان نزدیک به عربستان است و مثل گذشته حزب الله در اداره دولت بیروت نقشی ندارد. با توجه به آنکه ترامپ بر خلع سلاح حزب الله در لبنان متمرکز شده است، رژیم صهیونیستی با پشتوانه واشنگتن و کشورهای اروپایی حداکثر استفاده را از تغییرات سیاسی و امنیتی منطقه برای تضعیف جریان مقاومت دنبال می کند.
وی افزود: از نگاه جمهوری اسلامی ایران، سلاح حزب الله بزرگترین دستاورد برای مقابله با رژیم صهیونیستی است اما طرف مقابل خلاف این دیدگاه را دارد. جریان حاکم بر دولت بیروت دنبال آن است که چارچوب دیدگاه خود را بر معادلات سیاسی و امنیتی لبنان حاکم کند، از این رو تلاش می کند حمایت های سیاسی و نظامی ایران را از حزب الله به حداقل برساند، به همین علت رفتار تنش زایی را با جمهوری اسلامی ایران دنبال کند.
مکی گفت: دولت لبنان بر این باور است که با تقویت و مسلح کردن ارتش لبنان هم سرمایههای اقتصادی جذب کند و هم بهانه را از اسرائیل برای تجاوز به لبنان بگیرد. البته باید معادلات خارجی همچون دخالت های آمریکا و رقابت های منطقه ای بین ایران، ترکیه و عربستان را مدنظر قرار داد، ضمن آنکه فشارهای جریانات داخلی مخالف حزب الله به دولت بیروت هم مزید بر علت شده است که این دولت تصمیم گرفته چنین رویکردی را دنبال کند.