کتاب "مورخه" اثر ایرج پزشکزاد نویسنده "دائی جان ناپلئون" نیست.
به گزارش عصرایران، خانواده ایرج پزشکزاد، نویسنده ایرانی، در بیانیهای که در اختیار بیبیسی قرار دادند، میگوند کتاب «مورخه»، که بهعنوان جلد دوم یا ادامه رمان «داییجان ناپلئون» در بعضی وبسایتها به نام این طنزپرداز سرشناس منتشر شده، جعلی و بیاساس است.
خانواده پزشکزاد تاکید کرد هیچ اثری با این عنوان در میان نوشتهها، یادداشتها، دستنوشتهها یا آرشیو او وجود ندارد و انتسابش به او «نادرست و گمراهکننده» است.
رمان مورخه در برخی از سایتها بهعنوان اثری از ایرج پزشکزاد و ادامه رمان معروف او، داییجان ناپلئون، معرفی شده است، علاوه بر اعضای خانواده، نویسندگان و دوستان پزشکزاد هم تاکید کردهاند که این متن، نوشته او نیست. از هویت فردی که این کتاب را جعل کرده، اطلاعاتی در دست نیست.
ایرج پزشکزاد بیش از همه با رمان داییجان ناپلئون، شناخته میشود؛ اثری که نخستینبار در دهه ۱۳۵۰ منتشر شد و با روایت طنزآمیز از یک خانواده ایرانی، جایگاهی ماندگار در ادبیات معاصر یافت.
ناصر تقوایی، فیلمساز برجسته، براساس این رمان سریال تلویزیونی موفق و بسیار پرمخاطبی ساخت که در گذر زمان به بخشی از حافظه جمعی ایرانیان تبدیل شد.
به همین دلیل، ماجرای انتشار مورخه، تنها افشای یک انتساب جعلی نیست، بلکه یادآور ضرورت مراقبت از میراث ادبی در روزگاری است که بازنشر دیجیتال مرز میان اثر اصیل و متن جعلی را مخدوش میکند.
بهمن پزشکزاد، تنها فرزند و وارث ایرج پزشکزاد، در همین زمینه به بیبیسی گفت: «با تاکید بر بیانیه خانوادگی که درباره کتاب فاقد اصالت مورخه صادر کردهایم، تایید و تصریح میکنم که این اثر فاقد اصالت است و هیچ انتسابی به پدرم ندارد.»
شهلا پزشکزاد، برادرزاده ایرج پزشکزاد، نیز در گفتوگو با بیبیسی، مسئله رمان «مورخه» را فراتر از یک انتساب نادرست یا دعوای ادبی دانست و آن را مستقیما به آسیبدیدن اعتماد عمومی پیوند زد.
او گفت: «وقتی نام یک نویسنده جعل میشود، موضوع فقط یک کتاب نیست، اعتماد جامعه آسیب میبیند. اعتمادی که سالها، آهسته و بیهیاهو، میان قلم نویسنده و ذهن خواننده شکل گرفته است.»
به گفته او، واکنش خانواده پزشکزاد نه از سر حساسیت شخصی بلکه پاسخی به همین اعتماد جمعی بوده است؛ اعتمادی که خوانندگان داییجان ناپلئون طی دههها با جهان طنز، تاریخ و نگاه انتقادی ایرج پزشکزاد ساختهاند.
شهلا پزشکزاد گفت که مخاطبان و دوستداران این نویسنده بارها از خانواده پرسیدهاند آیا متنی با عنوان «مورخه» واقعا از اوست یا نه؛ پرسشی که خانواده را وادار به پاسخگویی کرده است.
او با تفکیک روشن میان تاثیرپذیری ادبی و جعل نام تاکید کرد: «سبک میتواند الهامبخش باشد، میتواند تکثیر شود و نسلها را تحت تاثیر قرار دهد اما نام نویسنده چنین نیست. نام، میراث است، حامل تاریخ، اعتماد و حافظه.»
از نگاه او، جعل نام ایرج پزشکزاد ضربهای است به زیربنایی که رابطه مردم با داییجان ناپلئون و جهان طنز پزشکزاد را شکل داده؛ رابطهای که صرفا ادبی نیست بلکه بخشی از حافظه همگانی است.
