به گزارش خبرنگار مهر، سعید جغتایی رئیس امور حملونقل، عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه امروز در نشست خبری لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ با اشاره به وضعیت اعتبارات عمرانی کشور اظهار کرد: رشد نزدیک به صفر اعتبارات عمرانی، موضوع تازهای نیست و ریشه در یک بیماری مزمن در نظام طراحی پروژههای عمرانی دارد. در حال حاضر تعداد بسیار زیادی طرح عمرانی تعریف شده که منابع محدود بهصورت قطرهچکانی میان آنها توزیع میشود؛ اعتباری که عمدتاً صرف نگهداشت وضع موجود، تجهیز کارگاه و هزینههای مشابه میشود.
وی افزود: تعدد پروژههای عمرانی موجب شده منابع موجود از اثربخشی لازم برخوردار نباشند و در جایگاه واقعی خود قرار نگیرند. با این حال، محدودیت منابع همواره زمینهساز تصمیمات خلاقانه و اصلاحی است. در سال ۱۴۰۵ این رویکرد بهصورت جدیتری دنبال شد، هرچند در بودجه ۱۴۰۴ نیز گام مهمی در این مسیر برداشته شده بود.
رئیس امور حملونقل، عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: در همین چارچوب، طرحهایی که از اولویت کمتری برخوردار بودند و منابع موجود پاسخگوی تکمیل آنها نبود، عملاً متوقف شدند یا صرفاً اعتبارات حداقلی دریافت کردند. این سیاست در بودجه ۱۴۰۵ تشدید شده است؛ چراکه با توجه به منابع موجود که حدود ۶ هزار میلیارد تومان برآورد میشود، امکان تکمیل تنها تعداد محدودی از پروژهها وجود دارد.
تمرکز بر پروژههای اولویتدار
جغتایی با تأکید بر ضرورت اولویتبندی پروژهها گفت: در سال ۱۴۰۵ تمرکز اصلی بر طرحهای دارای اهمیت بالاتر قرار گرفت. بهعنوان نمونه، در حوزه حملونقل اگر بخواهیم تمامی پروژههایی را که مجوز گرفته، کلنگزنی شده و در حال اجرا هستند تنها با منابع فعلی به پایان برسانیم، بیش از ۱۰۰ سال زمان نیاز خواهد بود. در چنین شرایطی یا باید منابع بهطور قابلتوجهی افزایش یابد یا ناگزیر به توقف موقت برخی طرحها هستیم؛ امری که با توجه به محدودیت منابع، اجتنابناپذیر است.
وی خاطرنشان کرد: در شبکه حملونقل کشور، بهویژه در بخش جادهای، طی یک سال گذشته بررسیهای جامعی انجام شده که شامل میزان پیشرفت فیزیکی پروژهها، ماهیت شبکهای حملونقل و تمرکز بر گلوگاهها بوده است. بر اساس این بررسیها، پروژههای اولویتدار شناسایی و بهصورت مشخص، ستارهدار شدند.
جغتایی افزود: نکته قابلتوجه این است که با وجود رشد نزدیک به صفر بودجه عمرانی (با لحاظ رشد حدود ۲ درصدی در لایحه بودجه ۱۴۰۵)، اعتبارات پروژههای اولویتدار بیش از ۱۳۰ درصد افزایش یافته است. با تحقق تخصیصها در سال ۱۴۰۵، شاهد بهرهبرداری از پروژههای مهم عمرانی خواهیم بود؛ همانگونه که در سال جاری نیز تا پایان سال بیش از هزار کیلومتر بزرگراه و راه اصلی به بهرهبرداری خواهد رسید.
تمرکز بر ایمنی؛ درج جدول مستقل در بودجه ۱۴۰۵
رئیس امور حملونقل، عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه با اشاره به ابتکار جدید در حوزه ایمنی جادهای گفت: یکی از اقدامات مهم در حوزه حملونقل جادهای، تمرکز ویژه بر ایمنی و کاهش تلفات جادهای است؛ موضوعی که مطالبه جدی جامعه و مسئولان به شمار میرود. بر همین اساس، برای نخستینبار در بودجه سال ۱۴۰۵ جدول مستقلی برای اعتبارات ایمنی پیشبینی شده است.
وی توضیح داد: جدول شماره ۲۷ بودجه با هدف تجمیع منابع ایمنی طراحی شده است؛ منابعی که پیشتر بهصورت پراکنده در دستگاههایی نظیر وزارت راه و شهرسازی، پلیس راهور، اورژانس و جمعیت هلالاحمر توزیع میشد و امکان مدیریت و نظارت مؤثر بر آنها وجود نداشت.
جغتایی ادامه داد: با یکپارچهسازی این منابع، اعتبارات ایمنی در بودجه ۱۴۰۵ حدود ۹۲ درصد افزایش یافته است. این اقدام ضمن افزایش شفافیت و امکان نظارت عمومی، بستر لازم برای رصد و پیگیری دقیق برنامههای ایمنی را فراهم میکند. بر این اساس، برنامه ایمنی دولت برای سال ۱۴۰۵ و سالهای آتی، کاهش سالانه حدود ۲۰ درصدی تلفات جادهای را هدفگذاری کرده است.
وی تأکید کرد: اگرچه حتی یک فوتی در سوانح جادهای هم زیاد است، اما تلاش میشود طی یک بازه سه تا پنجساله به این هدف دست یابیم. در حالی که قانون برنامه توسعه کاهش ۱۰ درصدی تلفات را پیشبینی کرده، دولت درصدد است عملکردی فراتر از این تکلیف قانونی داشته باشد.
اولویت توسعه کریدورهای ریلی
رئیس امور حملونقل، عمران شهری و روستایی سازمان برنامه و بودجه همچنین با اشاره به حوزه حملونقل ریلی گفت: با توجه به موقعیت راهبردی ایران بهعنوان چهارراه ترانزیتی منطقه، توسعه کریدورهای ریلی از اولویتهای جدی دولت است؛ چراکه درآمد حاصل از ترانزیت ریلی حدود چهار برابر حملونقل داخلی بوده و نقش مهمی در افزایش درآمدهای پایدار کشور دارد.
وی افزود: علاوه بر حدود ۶ هزار میلیارد تومان منابع عمرانی که بخشی از آن غیرنقدی است، اعتبارات حاصل از استجازه مقام معظم رهبری برای توسعه حملونقل ریلی در سال ۱۴۰۴ حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان بود که این رقم در بودجه ۱۴۰۵ و در جدول ۲۴ به ۱۸۶ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
جغتایی خاطرنشان کرد: این اعتبارات جدا از منابع نقدی عمرانی بوده و با تخصیص آنها، اجرای پروژههای مهم ریلی شتاب خواهد گرفت؛ بهگونهای که پیشبینی میشود پروژه راهآهن چابهار–زاهدان تا پایان خرداد سال آینده به بهرهبرداری برسد.
