به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله محمد قدوسی پیش از ظهر چهارشنبه در همایش «ندای قرآن از دیار علویان» بر اهمیت استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن و بهرهگیری از قواعد لغوی، اصولی و قرائنی برای استظهار معانی آیات تأکید کرد.
وی با اشاره به اهمیت تفسیر قرآن به قرآن اظهار داشت: فهم دقیق معانی آیات قرآن نیازمند طی کردن چند حلقه استظهار است؛ از تحلیل واژگان و مراجعه به منابع لغوی اصیل گرفته تا بهرهگیری از قواعد عددی، اصولی و قرائن لفظی و عقلی.
وی توضیح داد: در گام اول، بررسی واژگان قرآن با رجوع به منابع معتبر لغوی مانند معجم خلیل، المصباح، المنیر و دیگر آثار کلاسیک، امکان فهم دقیق مقصود متکلم را فراهم میکند. حجتالاسلام قدوسی افزود: میتوان مفردات قرآن را از نظر کهن بودن و اصالت زبانی با رجوع به منابعی که مربوط به قرون دوم تا هفتم هستند، دستهبندی و تحلیل کرد تا به واژگانی نزدیکتر به عصر نزول دست یابیم.
عضو بنیاد بینالمللی اسرا ادامه داد: در حلقههای بعدی، استفاده از قواعد عام و خاص، مفهوم شرط، مفهوم حصر و دیگر قواعد اصولی، همراه با قرائن لفظیه و عقلی، به استظهار صحیح معانی کمک میکند.
وی به انواع قرائن اشاره و توضیح داد: قرائن لبیه، لفظیه و عقلی، از جمله ابزارهای مهم در تفسیر هستند. قرائن لبیه شامل قرائن لفظی و سیاقی است و بر اساس نحوه چیدمان الفاظ توسط متکلم تحلیل میشود. قرائن لفظیه شامل موارد متصل و منفصل است که گاهی با آیات دیگر و گاهی به شکل مستقل معنا روشن میشود.
آیت الله قدوسی در توضیح اهمیت فضای نزول و شأن نزول گفت: تفاوت بین شأن نزول و فضای نزول را باید مد نظر قرار داد زیرا شناخت صحیح زمینه نزول آیات، فهم دقیقتر و مستندتری از معنای آنها فراهم میآورد.
رئیس گروه مؤلفان تفسیر تسنیم با اشاره به جایگاه ویژه تفسیر المیزان اظهار داشت: تفسیر قرآن به قرآن روشی اجتهادی است که توسط مرحوم علامه طباطبایی پی گرفته شد و با متد علمی و فقهی، امکان فهم عمیق و مستدل آیات را فراهم میکند. این تفسیر نه تنها برای شیعیان بلکه برای پژوهشگران اهل سنت نیز کاربردی و ارزشمند است.
وی همچنین به اهمیت مطالعه تفاسیر دیگر بزرگان جهان اسلام اشاره کرد و افزود: آثار ابن عاشور، رشید رضا و سایر ادیبان و مفسران اهل سنت، در فهم جامعتر قرآن مؤثر هستند و نشاندهنده ظرفیت علمی تفسیر اجتهادی قرآن در ایران است.
حجتالاسلام قدوسی در پایان تأکید کرد: ترکیب تحلیل واژگان، قواعد اصولی و توجه به قرائن مختلف، مسیر روشن و مستدلی برای فهم قرآن کریم فراهم میکند و این روش میتواند راهنمای پژوهشگران و علاقهمندان به فهم عمیقتر کلمات الهی باشد.
