ابوالفضل مکرمی‌فر روز چهارشنبه با اعلام این خبر به خبرنگار ایرنا افزود: سجادیه از جمله مدارس ساخته مرحوم عابدزاده است که در شکل‌گیری عقاید سیاسی و مذهبی و هویت بخشی به بافت تاریخی که در آن واقع شده نقش مهمی داشته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی اظهار کرد: علاوه بر معماری سنتی و نقش پررنگ این بنا در وقایع سیاسی و مذهبی زمان خود و نقش پررنگ آن در شکل دهی به اعتقادات مذهبی و دینی، باید به نقش و جایگاه سازنده مرحوم عابدزاده، به عنوان فردی متدین، شخصیتی برجسته و تأثیرگذار نزد عامه مردم و خواص اشاره کرد که از طریق احداث این مدارس مذهبی تحولی عظیم در جامعه، شیوه‌های آموزشی و ترویج آموزه‌های مذهبی پدید آورد.
وی افزود: سبک معماری سنتی (حیاط دار) و استفاده از عناصر معماری نظیر قوس‌ها در پوشش دهانه‌ها را می‌توان از جمله ویژگی‌های خاص این بنا دانست.
هم‌چنین مسوول دفتر ثبت و حرائم آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی درباره این اثر تاریخی اظهار کرد: مساحت این مدرسه هزار و ۳۴۴ متر مربع است که با زیربنای ۹۰۰ متر مربع در یک طبقه احداث شده است.
محمود طغرایی ادامه داد: در ساخت تمامی مدارس، سعی می‌شد که ظواهر دینی و مذهبی مشهود باشد، بنابراین در ساخت بیشتر بناها و دبستان‌های انجمن پیروان قرآن، وجود آیات، احادیث و روایات و نقاشی ائمه (ع) بر در و دیوار دبستان‌ها و حتی در داخل کلاس‌ها دیده می‌شد.
وی یادآور شد: مدرسه سجادیه نسبت به مدارس دیگر از صحن حیاط کوچکتری برخوردار است و معماری این ساختمان نیز قدیمی‌تر از سایر بناها است.
طغرایی با بیان اینکه کلاس‌های گنبدی به سبک و سیاق قدیم به شکل مسجد در بنا دیده می‌شود، افزود: به نظر می‌رسد قوسی که در ورودی اجرا شده تناسبات پنج اوهفت کند را داراست، ورودی و سردربنا کمی جلوتر قرار گرفته است و همین پیش‌آمدگی اندک در کنار بلندی و هیبت خود سردر، به ورودی تشخصی مناسب بخشیده است.
مسوول دفتر ثبت و حرائم آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: با نگاه از پنجره‌ها به داخل، می‌توان بخشی از حیاط را دید که مشابه حیاط‌های بناهای عسکریه و جعفریه است، فضاهای اطراف هر یک دارای ورودی با سقف قوس‌دار با تناسبات پنج اوهفت کند و درهای چوبی است.
طغرایی اظهار کرد: رسیدگی به این اماکن و اقدامات بازسازی هماهنگ و سازگار با کالبد و هویت بنا به حفظ آن‌ها کمک کرده و ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی ایران می‌تواند سبب احیا و تقویت وجوه مختلف حیات شهری و اجتماعی شود.
شایان ذکر است این بنا در شهر مشهد، خیابان خواجه ربیع، کوچه حسین باشی قرار داشته و به شماره ۳۳۳۴۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هم اکنون بیش از هزار و ۷۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی خراسان رضوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
