چند وقتی است مجلس شورای اسلامی در حال تصویب قانونی جنجالی با عنوان «طرح صیانت از حقوق کابران در فضای مجازی» می باشد. و هر روز شایعات جدیدی درباره این طرح در فضای مجازی و اجتماعی، مبنی بر فیلترینگ اینستاگرام، گوگل و ... دست به دست میشود.
اما ظاهرا همانطور که از عنوان این طرح مشخص است؛ قرار است به واسطه این مصوبه مجلس با قانون گذاری بر ابعاد مختلف فضای مجازی از حقوق کاربران صیانت و حفاظت شود و خبری از فیلترینگ یا محدودیت اجباری نیست.
در بخشهای از این طرح آمده که تمامی پیام رسانهای داخلی و خارجی باید در داخل کشور نماینده قانونی داشته تا هنگام بروز هرگونه مشکل، قابلیت پیگیری و رهگیری قانونی وجود داشته باشد و فعالیت پلتفرمها بدون نماینده قانونی در کشور احتمالا با فیلتر یا محدودیت روبهرو خواهد شد. زیرا این سکه روی دیگری نیز دارد و آنهم پاسخ مثبت از سوی ارائه دهنگان اپلیکشنها است.
برای تکمیل سخن باید به نکاتی درباره تنشهایی که در فضای مجازی شکل میگیرد و ممکن است درحال حاضر قابلیت رهگیری و برخورد قانونی نداشته باشد، اشاره کرد. جرمهایی مانند: جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی، تهدید به قتل و ضربوجرح، کلاهبرداری و اخاذی، توزیع و ترویج مواد مخدر و روانگردان و... . ضمن اینکه هیچ کس حق بررسی دادههای کابران را ندارد مگر آنکه شاکی خصوصی داشته باشد و تنها با حکم قضایی مجوز آن صادر میشود.
ضمنا قوانین محکمی نیز برای پلتفرمها در نظر گرفته شده تا زیر چتر نظارتی حکومت به ارائه خدمات به کاربران بپرداز که از جمله آنها میتوان به محدود کردن محتوای نامناسب برای افراد زیر ۱۸ سال بدون اجازه والدین و یا پلتفرمها حق خارج کردن و بردن اطلاعات کاربران به خارج از کشور را ندارد، اشاره کرد.
مطالبی که گفته شد بخشی از مهمترین محورهای این طرح مجلس برای صیانت از حقوق کابران میباشد و همانطور که مشخص است، تا حد زیادی به کمک آسیبدیدگان این فضای ناامن میآید تا مقداری از این ولنگاری مجازی جلوگیری شود. اما با این حال نگرانیهای نیز در این باره وجود دارد.
همانطور که پیشتر به آن اشاره شد؛ پلتفرمها باید این قوانین احتمالی را اجرا و به آن پایبند باشند اما اگر آنها حاضر به قبول قوانین جمهوری اسلامی در این خصوص نبودند تکلیف هزاران هزار کسب و کاری که در فضای مجازی در حال فعالیت هستند، چه میشود؟! آیا مانند تلگرام که بدون کمترین توجه به کسب و کارها از دسترسی آزاد خارج و فیلتر شد عمل خواهد شد؟! این همان سوالاتی که بدون پاسخ مانده و بازار شایعات را در این زمینه در فضای مجازی پر کرده اما غائله به این جا ختم نمیشود زیرا افرادی هستند که همین موضوعاتی را بهانه کرده و در طبل ناکارآمدی و بی اعتمادی به نظام میکوبند.
الزامی است در شرایط فعلی که مردم از نحوه مدیریت کشور تا حد زیادی ناراضی هستند، به موقع نسبت به اقناع افکار عمومی عمل شود تا هم نگرانی مردم رفع و نیز جلوی ماهیگیری معاندین از آب گل آلود گرفته شود.